تقویت حافظه و یادگیری با داروی سرطان!

تحقیقات جدید نشان داده است که یک داروی سرطان که اکنون در دسترس است، می‌تواند با تقویت بیان ژن‌های خاص به بهبود حافظه و یادگیری کمک کند.

به گزارش ایسنا و به نقل از نیو اطلس، محققان دانشگاه "اکول پلی‌تکنیک فدرال لوزان"(EPFL) دریافته‌اند که یک داروی موجود که برای درمان سرطان استفاده می‌شود، علاوه بر آثار مقابله با سرطان، حافظه را نیز بهبود می‌بخشد.

آزمایشات محققان روی موش‌ها نشان می‌دهد که این دارو با روشن کردن ژن‌های مرتبط با انعطاف‌پذیری مغز عمل می‌کند و موجب تقویت حافظه و یادگیری می‌شود.

داروی مورد بحث متعلق به دسته‌ای است که به عنوان "مهارکننده‌های HDAC "(HDACis) شناخته می‌شود و برای اهداف مختلفی استفاده می‌شود. این مورد خاص "CI-994" نامیده می‌شود و به عنوان یک داروی کمکی در شیمی‌درمانی تجویز می‌شود و اثربخشی درمان سرطان را بهبود می‌بخشد.

مطالعات دیگر نشان داده بودند که این دارو به ‌عنوان یک تقویت‌کننده شناختی در حیوانات نیز عمل می‌کند، اما نحوه عملکرد آن در این زمینه تاکنون ناشناخته باقی مانده بود.

اکنون دانشمندان EPFL دقیقاً آن را بررسی کرده‌اند. محققان در یک آزمایش رایج برای سنجش حافظه، از روش شرطی‌سازی ترسِ زمینه‌ای برای آموزش ترسیدن از یک محرک خاص در موش‌ها استفاده کردند و زمانی که به موش‌ها "CI-994" داده شد، ظرفیت حافظه‌شان برای انجام این کار در مقایسه با موش‌هایی که بدون دارو این کار را یاد گرفتند، دو برابر شد.

اما این دارو چگونه این کار را کرد؟ این تیم تحقیقاتی فرضیه‌ای را بررسی کردند که "HDACis" از طریق فرآیندی به نام "پرایمینگ اپی‌ژنتیک"(epigenetic priming) عمل می‌کند که اساساً بیان ژن‌های خاصی را تغییر می‌دهد و در این مورد، ژن‌های آسیب دیده مربوط به یادگیری و حافظه است.

تکنیک‌های توالی‌یابی RNA نشان داد که این دارو بر روی ژن‌های خاصی که انعطاف‌پذیری سیناپسی را کنترل می‌کنند، عمل می‌کند و طی فرآیندی به نورون‌ها اجازه می‌دهد تا ارتباطات قوی‌تری برای تسهیل حافظه و یادگیری ایجاد کنند. این دارو روی این ژن‌های کلیدی، بسته‌های DNA به نام "کروماتین" را در دسترس‌تر و بیان آنها را آسان‌تر می‌کرد.

"یوهانس گراف"، نویسنده اصلی این مطالعه گفت: این دارو از ژن‌های بسیار خاصی پشتیبانی می‌کند، ژن‌هایی که در یادگیری دخیل هستند و روی ژن‌های دیگر، برای مثال ژن‌هایی که می‌توانند عوارض جانبی ناخواسته داشته باشند، تأثیر نمی‌گذارد.

درک نحوه عملکرد این دسته از داروها برای به کار انداختن بالقوه آنها برای بهبود و تقویت حافظه و یادگیری در انسان مهم است. خوشبختانه آنها برای استفاده در انسان تأیید شده‌اند و نشان داده شده‌اند که ایمن هستند که همین تایید، روند تطبیق آنها را برای اهداف جدید سرعت می‌بخشد.

دو کارآزمایی بالینی دیگر در حال انجام است که استفاده از این دارو در بهبود حافظه در بیماران آلزایمر و کمک به از بین بردن ترس از عنکبوت‌ها را بررسی می‌کند.

این مطالعه در مجله PNAS منتشر شده است.