جایگزین سوئیفت برای ایران و روسیه چیست؟

کارشناس اقتصاد بین الملل با بیان اینکه روسیه و چین جایگزین سوئیفت از چند سال پیش ایجاد کرده‌اند، گفت: حذف روسیه از سوئیفت پیامدهای اقتصادی منفی برای اروپا و آمریکا خواهد داشت و ایران می‌تواند با اتصال به سوئیفت روسی در جهت خنثی سازی تحریم‌ها گام بردارد.

عطا بهرامی در گفت‌وگو با خبرنگار اقتصادی ایرنا، در مورد تحریم‌های غرب علیه روسیه پس از حمله این کشور به اوکراین اظهار داشت: آمریکایی‌ها با اعمال تحریم‌ها علیه روسیه در حال بزرگ کردن باشگاه تحریم شونده‌ها هستند که از این جهت در آینده نزدیک تحریم در فضای بین الملل بی‌معنی خواهد شد، زیرا آمریکایی‌ها می‌خواهد همه دنیا را تحریم کند.

روسیه و چین جایگزین سوئیفت از چند سال پیش ایجاد کردند

وی در خصوص قطع سوئیفت برای بانک‌های روسی گفت: روسیه و چین پیام رسان خودشان برای جایگزینی سوئیفت از چند سال پیش ایجاد کردند، اگرچه هنوز ضعیف است اما حدود ۴۰ الی ۵۰ کشور با آن کار می‌کنند و عضو آن هستند. البته هنوز هم چین و هم روسیه به سوئیفت متکی‌اند، ولی از قبل پیش‌بینی‌هایی برای خروج از آن داشتند که می‌خواهند عملی کنند و قصد دارند ساختارهای مالی مشترکی را توسعه دهند.

این کارشناس اقتصادی با اشاره به وضع تحریم‌های سنگین اروپا و آمریکا علیه روسیه ادامه داد: آمریکا می‌خواهد چین و روسیه را تحت فشار قرار دهد، منتها در تناقضی گرفتار شده، زیرا این دو کشور خریدار و فروشنده بزرگ نفت هستند که تحریم‌شان باعث رونق تجارت دو کشور خواهد شد.

تحریم‌ها در جهت گسترش سوئیفت روسی و چینی است

بهرامی افرود: روس‌ها بعد از تصویب اولین تحریم‌ها به واسطه الحاق کریمه و وقایع شرق اوکراین با خطر قطع دسترسی به سوئیفت روبه‌رو شدند. این امر سبب شد وابستگی نظام مالی- پولی خود به سیستم‌های تحت کنترل غرب را به حداقل برسانند. این کشور از سیستم تبادلات بین بانکی ملی خود با عنوان «سیستم انتقال پیام‌های مالی (SPFS)» برای جایگزینی سوئیفت رونمایی کرد و از سال ۲۰۱۸ اجرایی شد. امروز بیش از ۴۰۰ موسسه از خدمات آن استفاده می‌کنند، هر چند هنوز ارتباط گسترده‌ای با موسسات مالی جهانی ندارد.

وی اضافه کرد: روسیه حالا با توجه به تحریم‌ها سامانه SPFS را در سطح بین‌المللی گسترش خواهد داد و کشورهایی که قصد خرید نفت و گاز از این کشور را دارند، احتمالاً باید به سیستم معاملات بانکی جدید روسیه بپیوندند، البته چینی‌ها هم در سال ۲۰۱۵ «سیستم پرداخت بین‌بانکی فرامرزی چین (CIPS)» که نسخه چینی سوئیفت است را راه‌اندازی کردند.

این کارشناس اقتصاد بین الملل گفت: قطع دسترسی روسیه به سوئیفت می‌تواند نتیجه معکوس داشته باشد، زیرا عملاً بسیاری از کشورها مجبور خواهند شد که از رقبای سوئیفت یعنی SPFS یا CIPS، برای ادامه تجارت با روسیه استفاده کنند. وزیر دارایی روسیه هم گفته بود که در صورت قطع سوئیفت، این کشور می‌تواند به سیستم‌های مالی دیگر روی بیاورد و مسکو می‌تواند در برابر هر محدودیتی به لطف ذخایر عظیم طلا و ارز خود تاب آورد. ذخایر ارز و طلای روسیه طی ۶ سال گذشته دو برابر شده و بیش از ۶۰۰ میلیارد دلار رسیده است.

ضرر اروپاهایی‌ها از قطع دسترسی بانک‌های روسی به سوئیفت

بهرامی تصریح کرد: حذف روسیه از سوئیفت پیامدهای اقتصادی برای کشورهای اروپایی نیز خواهد داشت، به طوری که نمی‌توانند واردات نفت، گاز و فلزات را در نتیجه ناتوانی روسیه در دریافت ارز خارجی از این کشور وارد کنند. قطع دسترسی بانک‌های روسی به سوئیفت بر اقتصاد روسیه تاثیر منفی خواهد گذاشت، اما اروپاهایی‌ها از قطع این موضوع بیشتر متضرر می‌شوند.

وی گفت: از طرفی گران شدن قیمت نفت نیز اقتصاد کشورهای غربی را تحت تاثیر قرار می‌دهد که این موضوع به ضرر آمریکا است که می‌خواهد هژمونی بماند و یا مدت آن بیشتر شود.

کاهش سهم دلار در مبادلات بین المللی

این کارشناس اقتصادی اضافه کرد: امروز تقریبا دو درصد معاملات جهان با یوان چین انجام می‌شود و ۵۹ درصد به دلار است؛ یعنی تقریبا ۳۰ برابر بیشتر؛ اما در ۱۵ گذشته آمریکا ۷۰ درصد مبادلات را با دلار در اختیار گرفته بود که از این جهت قدرت آمریکا کاهنده است.

بهرامی توضیح داد: آمریکا به این امید روسیه را مجبور و به سمت جنگ سوق داد تا با گسترش ناتو به مرزهای روسیه، یک رقابت تسلیحاتی ایجاد شود و بتواند قدرت چین و روسیه را بگیرد و این دو کشور نتوانند با ادامه روند فعلی که هژمونی آمریکا را بر می‌چیند، مرتفع شوند.

وی بیان کرد: هدف آمریکا این نیست که بتواند با تحریم روسیه را با مشکل مواجه کند، زیرا وقتی ایران را نمی‌تواند از پا بینداز می‌خواهد با اقتصاد روسیه چه کار کند؟. الان ایران بیشتر از قبل به چین نفت می‌فروشد. اگر دولت قبل پای کار بود، اصلا تحریم به آن شدت احساس نمی‌شد. رویکرد دولت قبل و سیاست‌های تخریبی که در اقتصاد کشورمان داشت، باعث بیشتر شدن اثر تحریم‌ها شد و ما آسیب ببینیم.

سازمان شانگهای، سازمان آنتی تحریم شود

این کارشناس اقتصادی با اشاره به سازمان همکاری‌های شانگهای گفت: سازمان شانگهای به سمتی می‌رود که یک سازمان آنتی تحریم شود. امروز کشورهای آفریقایی که با چین و روسیه رابطه خوبی دارند و اکثر کشورها مانند بزریل، جنگ روسیه و اوکراین را محکوم نکردند. این هیاهو را رسانه‌های غربی ایجاد کردند و در همان باشگاه غربی‌ها مانده است.

نصف شدن سهم آمریکا از کیک اقتصاد دنیا

بهرامی با بیان اینکه کیک اقتصاد دنیا به قدری بزرگ شده است که سهم اقتصاد آمریکا به یک چهار کاهش پیدا کرده است، اظهار داشت: سهم آمریکا قبلا ۵۰ درصد بود. این جنگ تسلیحاتی اروپا را درگیر بر می‌کند، کما اینکه آلمان ۱۰۰ میلیارد یورو برای آن کنار گذاشته است. این موضوعات باعث محدود شدن رشد اقتصادی متحدان آمریکا خواهد شد؛ به همین دلیل تضاد منافع و اثر سیاست گذاری‌ها نمی‌تواند اهداف آمریکا را محقق کند و سقوط هژمونی آمریکا و نظام چند قطبی اجتناب ناپذیر است.

فرصت ایران از تحریم روسیه/اتصال به سوئیفت روسی

وی در مورد وضعیت تحریم‌ها علیه کشورمان و اینکه برای خنثی سازی آن چه می‌توان انجام داد، پاسخ داد: تشدید تحریم‌های غرب علیه روسیه، فرصت خوبی برای کشور ما ایجاد کرده که می‌توانیم با امضای قرارداد همکاری بلندمدت با روس‌ها، بخشی از نیازهای این کشور را از طریق افزایش صادرات تامین کنیم؛ همچنین با اتصال ایران به سوئیفت روسی، با توجه به امکان استفاده از ارزهای ملی، می‌تواند گامی بلند در توسعه روابط تجاری دو کشور باشد.

این پژوهشگر اقتصادی در پایان تاکید کرد: تحریم‌های آمریکا و ایجاد باشگاه تحریم شده‌ها این فرصت را فراهم می‌کند که کشورها با ایجاد پیمان‌های پولی دو جانبه، ایجاد پول واحد و مشترک در مقابل یکجانبه گرایی غرب بایستند که این موضوع تاثیرات مثبتی هم بر اقتصادشان خواهد گذاشت. ایران هم می‌تواند از این شرایط برای خنثی سازی اثر تحریم‌ها استفاده کند.

کمیسیون اروپا روز یکشنبه پس از کشمکش‌های فراوان اعلام کرد که متحدان غربی توافق کردند دسترسی برخی بانک های روسیه از سیستم سوئیفت را قطع کنند.

سوئیفت (جامعه جهانی ارتباطات مالی بین بانکی) در ماه مه ۱۹۷۳میلادی توسط ۲۳۹ بانک از ۱۵ کشور اروپایی و آمریکای شمالی راه‌اندازی شد و هدف از آن جایگزینی روشهای ارتباطی غیر استاندارد کاغذی و یا از طریق Telex در سطح بین المللی با یک روش استاندارد شده جهانی بود.

در حال حاضر بیش از ۱۱۰۰۰ بانک و موسسه مالی در ۲۰۵ کشور عضو جامعه جهانی ارتباطات مالی بین بانکی هستند. مرکز اصلی شبکه سوئیفت در کشور بلژیک بوده و طبق قوانین آن کشور عمل می‌کند و کشورهای آمریکا، هلند، انگلیس و هنگ کنگ به عنوان مراکز پشتیبان اعضاء فعالیت دارند.

سوئیفت در هر کشوری دارای یک SAP یعنی نقطه دسترسی به سوئیفت می باشد که توسط موسسه سوئیفت کنترل می شود. سیستم سوئیفت جهت ارسال و دریافت هرگونه پیام ارزی در بین واحدهای ارزی بانکهای داخل کشور و بانکهای خارج از کشور مورد استفاده قرار می گیرد.