اعتراض صنفی روز گذشته ۱۰۰ نفر از کارگران معدن سنگرود (البرز غربی) در ساعت ۳ بامداد روز جاری (۱۸ دی ماه) با دخالت ماموران امنیتی و انتظامی موقتا خاتمه یافت و کارگران بعد از سپری کردن یک روز در عمق زمین راهی خانه های شان شدند. کارگران صبح دیروز در اعتراض به آنچه «محقق نشدن وعده های مسئولان برای رسیدگی به شرایط کارگران پس از تعطیلی معدن» چنین اقدام صنفی نامتعارفی را پیش گرفته اند.
به گزارش ایلنا، احتمال می رود دخالت ماموران امنیتی و انتظامی در بامداد امروز برای خروج کارگران از محل تحصن شان در عمق زمین از این جهت نیز اتفاق افتاده باشد که به دلیل تعطیل شدن کار استخراج امکان تجمع گاز متان در تونل های عمق زمین، احتمال گازگرفتگی یا انفجار در محل تحصن کارگران می رفته است.
به گزارش منابع کارگری ایلنا، روز چهارشنبه (۱۷ دی ماه) ۱۰۰ نفر از کارگران معدن زغال سنگ سنگرود در واکنش به عملی نشدن وعدههای مسئولان سازمان توسعه و نوسازی معادن و صنایع معدنی ایران، سازمان تهیه و تولید مواد معدنی و همچنین سازمان تامین اجتماعی تا ساعت ۳ بامداد روز جاری خود را در تونل شماره ۹ (واقع در ۸ کیلومتری ساختمان اداری این واحد معدنی) حبس کردند.
کارگران می گویند روز گذشته مشاور نیروی انسانی «سازمان تهیه و تولید مواد معدنی» به همراه نماینده «سازمان طرح توسعه و تجهیز معادن طبس» برای انتقال نیروی انسانی و ماشین آلات و تجهیزات این معدن به یکی از معادن تازه تاسیس طبس وارد معدن سنگرود شده بودند که انتقال ابزار کار در مقابل چشم کارگران بیکار خشم آنان را برانگیخت.
پیش از این از سوی سازمان های دولتی تصمیم گرفته شده بود که پیش از انتقال تجهیزات معدن، زمینه بازنشستگی کارگران باقی مانده در معدن سنگرود فراهم شود و بر این اساس مقرر شده بود تعدادی از کارگران برای تکمیل سابقه کاری شان برای کار از منطقه رودبار در استان گیلان به معدنی در طبس واقع در استان خراسان جنوبی بروند.
بر اساس گفته های کارگران، شرکت «طرح توسعه و تجهیز معادن طبس» در حالی دیروز قصد داشت نیروی کار و تجهیزات معدن سنگرود را بدون پرداخت هیچ هزینهای به یکی از معادن تازه تاسیس طبس انتقال دهد که این شرکت حاضر نشده بود هزینه ایاب و ذهاب کارگرانی که قرار است به طور مداوم از معدن سنگرود در غرب کشور به معادن طبس در شرق کشور رفت و آمد کنند را پرداخت کند.
کارگران معترض می گویند مصوبهای که در جلسه روز ۲۶ مهر ماه در محل ساختمان سازمان توسعه و نوسازی معادن و صنایع معدنی ایران پیرامون بررسی وضعیت بازنشستگی ۳۲۲ کارگر این معدن تصویب شد، قرار نیست به طور کامل اجرایی شود و رضایت کارگران در مورد برخی موارد اجرا شده ی این مصوبه جلب نشده است
چالش کارگران و تامین اجتماعی
یکی دیگر از دلایل اعتراض کارگران معدن سنگرود، شرایط جدیدی است که تامین اجتماعی در خصوص سوابق بیمهای کارگران مطرح کرده است.
بنا بر گفته کارگران، معدن سنگرود در فاصله سالهای ۸۳ تا ۸۵ به دلایلی موقتا تعطیل شد. اما در آن مقطع زمانی کارفرمای بخش خصوصی که بهره بردار زغال سنگ معدن محسوب می شد حق بیمه کارگران را به طور منظم به تامین اجتماعی پرداخت نمیکرد بطوری که در ان مقطع حدودا دو ساله، تنها سه ماه از حق بیمه کارگران در موعد مقرر پرداخت شده بود.
در آن زمان پس از شکایتی که کارگران در اداره کار مطرح کردند، مابقی ماهها به صورت عادی (بدون درج سوابق سخت و زیان آور) فقط با رد لیست بیمهای (بدون پرداخت مبلغ) پرداخت شد.
موضوع مورد مناقشه تامین اجتماعی و کارگران اکنون این است که به دلیل درج نشدن عنوان شغلی درست و بد حسابی کارفرمای بخش خصوصی، طبق قوانین جدید تامین اجتماعی، شرایط بازنشستگی کارگران معدن سنگرود تحت قانون ویژه بازنشستگی در مشاغل سخت و زیان آور به مشکل بر خواهد خورد چرا که در فاصله سال های ۸۳ تا ۸۵، نوزده ماه و ۱۰روز از سوابق بیمهای کارگران معدن مشابه کارگران مشاغل عادی محاسبه شده است. بنابرین پرونده ۸۸ کارگر مشمول بازنشستگی تحت قانون مشاغل سخت و زیان آور که هم اکنون به تامین اجتماعی ارسال شده برای انجام تعهد بازنشستگی با مشکل قانونی روبرو شده است.
بیمه بیکاری برقرار نشد
مطابق مصوبه مهرماه، وضعیت کارگرانی که مشمول قانون بیمه بیکاری شدهاند نیز اکنون مبهم است. پیش از این قرار بود با شرایط ویژهای که هیئت وزیران برای ۱۰۴ کارگر این معدن در نظر گرفته است، آنان بتوانند مقرری بیمه بیکاری دریافت کنند. اما اکنون با وجود آنکه از ارسال مدارک این کارگران به اداره کار شهرستان رودبار می گذرد، اما هنوز مقرری بیمه بیکاری آنان به مرحله پرداخت نرسیده است.
مهاجرت از غرب به شرق کشور
منابع کارگری ایلنا همچنین درباره شرایط کارگرانی که قرار بود به سایر معادن تحت پوشش شرکت «تهیه و تولید» انتقال داده شوند، گزارش می دهند وضعیت کار این کارگران بصورت ۱۵ روز کار و ۱۵ روز استراحت است. ۳۲ نفر از کارگران تا کنون شرایط این انتقال را پذیرفته اند اما حدود ۱۰۰ نفر دیگر با این استدلال که به دلیل زندگی در منطقه ای کوهستانی در ارتفاعات رودبار ناچارند فصل زمستان در کنار خانواده های شان باشند، این شرایط را نپذیرفته اند و اکنون در بلاتکلیفی به سر می برند.
معدن هنوز زغال دارد
ایلنا پیش از این اعلام کرده بود که کارگران به اصل تصمیم دولت درباره تعطیلی معدن به دلیل اتمام ذخایر ذغال سنگ معترضند و این ادعا را غیر کارشناسی می دانند. به همین دلیل کارگران روز گذشته نمایندگانی که از دو شرکت «تهیه و تولید مواد معدنی» و «طرح توسعه و تجهیز معادن طبس» برای انتقال تجهیزات و نیروی انسانی به معدن سنگرود آمده بودند را با خود به یکی از تونلها (تونل شماره ۹) بردند تا از نزدیک به آنها نشان دهند که این معدن سرشار از رگههای زغال سنگ است.
زندگی در منطقه رو به نابودی است
یکی از کارگران امروز (18 دی) در توصیف شرایط زندگی کارگران معترض به ایلنا گفت: شرایط کار و زندگی کارگران این معدن که ۸ ماه حقوق نگرفتهاند بسیار سخت شده است. آنها دیروز با تحصن در عمق زمین به گونه ای یک اعتراض انتحاری انجام دادند چون احتمال خطر در تونل های زغال سنگ تعطیل شده بسیار بالاست.
او گفت: چرا دولت مردان بدون در نظر گرفتن همه شرایطی که کارگران با آن روبرو هستند مصوباتی را یکسویه به نفع دولت تصویب میکنند. چرا شرایط زندگی، درآمد، کار و شرایط خانوادگی کارگران در مصوبات دولت دیده نمیشود. ما چگونه میتوانیم با رها کردن خانوادههایمان در دل ارتفاعات رودبار برای دریافت حقوق ناچیزی هزاران کیلومتر دورتر از خانوادههایمان کار کنیم.
او گفت: دیگر خسته شدهایم، تعطیلی معدن صدمات جبران ناپذیری را به خانوادههای مان وارد کرده است. تعطیلی معدن و بی پولی کارگران معدن که عمده ساکنان این منطقه هستند سبب شده بسیاری از کسبه و اصناف، کسب و کار خود را به شهرهای اطراف انتقال دهند. با خالی شدن سکنه روستاها، مدارس هم یک به یک در حال تعطیلی هستند.
این کارگر در پایان گفت: اشتغال مردم در سالهای گذشته از طریق سه واحد صنعتی معدن سنگرود، سیمان لوشان و کارخانه آب معدنی داماش تامین می شد اما حالا با تعطیلی این سه واحد صنعتی، زندگی هم در این منطقه در حال از بین رفتن است.