رد پای آسیب‌های مغزی در ایجاد زوال شناختی

محققان آمریکایی در مطالعه اخیرشان اظهار کرده‌اند آسیب‌های مغزی ممکن است به ضایعات مرتبط با زوال شناختی(Cognitive Decline-Linked Lesions) منجر شود.

به گزارش ایسنا و به نقل از تی ان، با بالا رفتن سن، ضایعات کوچکی در نواحی ماده سفید مغز که پیام‌هایی را بین نورون‌های ما حمل می‌کنند، ظاهر می‌شوند. این ضایعات می‌توانند به ماده سفید آسیب رسانده و به نقص شناختی منجر شود. محققان موسسه فناوری استیونز آمریکا در مطاله اخیرشان هم اطلاعاتی در مورد محل این ضایعات و هم نحوه ایجاد آنها ارائه داده‌اند.

این مطالعه توسط "جوناس ویکنمیر"(Johannes Weickenmeier) استاد مهندسی مکانیک موسسه فناوری استیونز و همکارانش انجام شده است. هدف محققان از انجام این مطالعه این بود که نشان دهند مغز چیزی بیش از یک مدار عصبی که اساس شکل‌گیری افکار و خلق خاطرات است، می‌باشد.

آنها قصد داشتند بگویند مغز یک جسم فیزیکی است که مستعد آسیب‌های مکانیکی است.

ویکنمیر گفت: مغز در نواحی آسیب پذیر، مستعد استهلاک و آسیب دیدن است. به خصوص در مغز افراد سالخورده، ما بیشتر باید به بررسی ویژگی‌های زیست‌مکانیکی بپردازیم تا دریابیم که چگونه ممکن است برخی نواحی دچار مشکل و آسیب شوند. استهلاک(Wear and tear) یک آسیب طبیعی و گریزناپذیر است که در اثر فرسایش یا سالخوردگی و گذشت زمان پدید می‌آید.

این ضایعات(که به صورت لکه‌های سفید روشن در اسکن ام آر آی نشان داده می‌شوند و به عنوان افزایش شدت ماده سفید عمیق و پیرامون بطنی شناخته می‌شوند)، به خوبی درک نشده‌اند گرچه آنها رخدادی غیرمعمول نیستند و اکثر افراد تا زمانی که به ۶۰ سالگی می رسند و با افزایش سن برخی از آنها را تجربه می‌کنند اما باز هم محققان به طور کامل آنها را درک نکرده‌اند. به گفته محققان هرچه میزان تجمع ضایعات بیشتر شود و سریع‌تر رشد کنند، افراد بیشتر مستعد آسیب‌های شناختی(از مشکلات حافظه گرفته تا اختلالات حرکتی) می‌شوند.

ویکنمیر و همکارانش طی این مطالعه به بررسی اسکن ام آر آی هشت فرد سالم پرداختند تا یک مدل کامپیوتری جداگانه از مغز هر فرد ایجاد کنند. محققان فشار روی دیواره‌های بطن و پوشش‌های پر از مایع در اعماق مغز را برای بررسی امواج فشار نبض از طریق مایع مغزی نخاعی افراد نقشه‌برداری کردند. فشار نبض تفاوت بین سیستول و دیاستول فشار خون است که بر حسب میلی‌متر جیوه(mmHg) اندازه‌گیری می‌شود. این نشان دهنده نیرویی است که قلب در هر بار انقباض ایجاد می‌کند.

آن‌ها دریافتند که افزایش شدت(hyperintensities) در نزدیکی نواحی که بیشتر کشیده می‌شوند تا تغییرات فشار مایع مغزی نخاعی در گردش را اصلاح کنند، رخ می‌دهد. زیرا از آنجایی که این مناطق در هنگام کشش، نازک می‌شوند، مایع مغزی نخاعی می‌تواند به مغز نشت کند و باعث ایجاد آسیب/ضایعه شود. ضایعه(Lesion) هرگونه آسیب غیرعادی یا تغییر در بافت یک اندام است که معمولا به علت بیماری یا آسیب ایجاد می‌شود.

ویکنمیر گفت: دیواره سلولی که بطن‌ها را می‌پوشاند به مرور زمان فرسوده می‌شود، مانند بالونی که به طور مکرر منفجر شده و سپس باد می‌شود و ما با بررسی تنش‌ها یا استرس‌ها می‌توانیم پیش بینی کنیم که این آسیب‌ها کجا رخ می‌دهد. این مدل توضیحی ساده و مبتنی بر فیزیک برای مکان این ضایعات ارائه می‌کند و نشان می‌دهد که بارهای مکانیکی(mechanical loads ) می‌توانند سهم عمده‌ای در شروع بیماری داشته باشند.

 ویکنمیر امیدوار است در آینده بتواند از فناوری‌های پیشرفته ام آر آی که در موسسه فناوری استیونز  توسعه یافته است برای مطالعه مستقیم حرکت دیواره بطن استفاده کنند. در آینده یافته‌های این مطالعه ممکن است امکان ایجاد درمان‌های جدیدی را برای درمان ضایعات فراهم کند.

یافته‌های این مطالعه در مجله "Scientific Reports" منتشر شد.