سخنگوی وزارت خارجه: در بغداد شاهد گفت‌وگوی جدیدی بین ایران و عربستان نبودیم / جایگاه ایستادن امیرعبداللهیان در عکس یادگاری؟ پرداختن به حاشیه‌هایی که متن را تحت تاثیر قرار دهد موضوع سیاست خارجی نیست

به گزارش شبکه اطلاع رسانی تدبیر و امید، سعید خطیب زاده در نشست هفتگی خود که با حضور رسانه های داخلی و خارجی برگزار شده بود ، همچنین با اشاره به سفر اخیر  وزیر امور خارجه کشورمان به سوریه گفت: ایشان بامداد امروز به تهران بازگشتند.

خطیب زاده در پاسخ به سوالی مبنی بر اینکه با توجه به برخی از اظهارات مقامات عراقی در جریان نشست بغداد آیا قرار است بغداد و یا کشوری بین ایران و آمریکا در ارتباط با موضوع برجام میانجی‌گری کند، گفت: موضوع برجام نیاز به میانجی ندارد. ما با آمریکا در وین و یا جای دیگر گفت‌وگوی مستقیم و غیرمستقیمی نداریم و گفت‌وگوها در وین بین ایران و ۱+۴ انجام شده است.

وی با بیان اینکه آنچه که اکنون از سوی دولت آمریکا صورت گرفته پافشاری بر سیاست های شکست خورده دولت ترامپ است، گفت: ما متأسفانه هیچ تغییری از سوی دولت واشنگتن در رفتار مشاهده نکرده‌ایم و آن ها با تکرار همان رفتارها و سیاست های دولت قبل آمریکا به دنبال رسیدن به نتایج بهتری هستند. آن ها باید در رفتار خود و اعمال فشار حداکثری علیه ملت ایران که در واقع تروریسم اقتصادی است تجدید نظر کنند و در آن صورت است که خواهند دید که مسیر گفت‌وگوها در وین به خوبی طی می‌شود. آنچه که در مذاکرات وین باقی مانده به خاطر لجبازی و رفتارهای غیرمنطقی طرف آمریکایی و غربی است و اگر تغییر رفتاری صورت بگیرد برجام قابل احیا خواهد بود.

خطیب زاده تأکید کرد: برجام در فضایی جدا از منطقه پیگیری می شود و مسیر خود را طی می کند.

این دیپلمات ارشد کشورمان همچنین در پاسخ به این سوال که آیا در حاشیه نشست بغداد گفت وگویی بین ایران و عربستان انجام شده است، گفت: در مورد عربستان، بیشتر از گفت وگوهایی که پیش از این در بغداد صورت گرفته گفت وگویی بین ایران و عربستان انجام نشده و در نشست بغداد شاهد گفت‌وگوی جدیدی نبودیم.

وی همچنین در پاسخ به سوال دیگری در مورد موضوع عربستان و گفت وگوها بین دو کشور تصریح کرد: تاکنون سه دور گفت وگو بین دو کشور برگزار شده است و در صورت لزوم دورهای بعدی برگزار می شود و ما از نقش سازنده عراق هم در این زمینه تقدیر و تشکر می کنیم.

خطیب زاده همچنین در پاسخ به این سوال که آیا بن بستی در مذاکرات ایران و عربستان صورت گرفته که این مذاکرات ادامه پیدا نکرده یا اینکه ادامه این مذاکرات نیز منتظر ادامه تغییرات در ایران و استقرار دولت جدید است، تصریح کرد: عربستان همسایه ما در این منطقه است. ما و عربستان نقاط اشتراکی زیادی برای صلح و ثبات در این منطقه داریم. ایران هیچ گاه دست دوستی خود را از ریاض دریغ نکرده است و هرگاه در عربستان این اراده ایجاد شده است که براساس سازوکار منطقه ای عمل کند و در این مسیر حرکتی داشته باشد با استقبال ایران روبرو شده است.

وی تأکید کرد: هیچ بن بستی میان این دو کشور بزرگ نیست که قابل حل نباشد و تنها به اراده سیاسی و به اقدام در پایتخت های دو کشور نیاز دارد و این امر می تواند کمک کننده باشد.

خطیب زاده در پاسخ به این سوال که آیا بحث مبادله زندانیان بین ایران و آمریکا از دستور خارج شده است یا اینکه با ادامه مذاکرات وین این موضوع نیز همچنان پیگیری خواهد شد؟ تصریح کرد: موضوع آزادی زندانیان ایرانی که به بهانه های واهی توسط آمریکا در این کشور و یا کشورهای دیگر به گروگان گرفته شده اند چیزی نیست که از دستور کار ما خارج شود و اگر آمریکا این موضوع را تسهیل کند و به تعهدات خود در این زمینه عمل کند این مسئله برای گفت وگوهای وین نیز بهتر است.

وی ادامه داد: آنچه که در این زمینه توافق شده بود به دلیل کارشکنی های آشکار آمریکا در شب آخر انجام نشد و اگر امروز آمریکایی ها به توافق انجام شده عمل کنند، فردا این زندانیان آزاد می شوند.

وی در پاسخ به این سوال که آیا در حاشیه نشست بغداد گفت وگوهایی بین ایران و برخی از کشورها از جمله مصر انجام شده است یا خیر، گفت: عموما در جریان برگزاری اجلاس های بین المللی و منطقه ای رایزنی های مختلفی بین کشورهای شرکت کننده به سبک و سیاق های مختلفی انجام می شود. برخی از این مذاکرات دوجانبه، برخی چندجانبه و برخی نیز در حاشیه آن اجلاس انجام می شود و همان طور که خودتان نیز مشاهده کردید در جریان نشست بغداد گفت وگوهایی بین آقای امیرعبداللهیان و رئیس جمهور مصر صورت گرفت.

سخنگوی وزارت خارجه در این نشست در پاسخ به این سوال که چرا ایران در اجلاس منطقه ای حمایت از عراق در سطح رئیس جمهور شرکت نکرد و آقای امیرعبداللهیان به عنوان نماینده ایران در آن اجلاس حضور داشت، گفت: در مورد هر اجلاس بین المللی، سطح و ترکیب شرکت کنندگان توسط کشورها براساس جزئیات برگزاری و براساس آمادگی موجود در کشورها تصمیم گرفته می شود. اینکه رئیس جمهور یا وزیر خارجه در اجلاسی شرکت کند براساس سطح شرکت کنندگان و برنامه های رئیس جمهور محترم و مسائل این چنینی تصمیم گرفته می شود و تفاوتی در عمل در این حوزه وجود ندارد به ویژه در مورد عراق چرا که ایران یک سیاست اصولی در مورد عراق دارد و بارها آن را اعلام کرده است. ما از هر ابتکار و حرکتی که به صلح و ثبات و آرامش عراق و تقویت نقش منطقه ای این کشور کمک کند استقبال می کنیم و در کنار عراق هستیم.

وی همچنین گفت: پیش از این آقای رئیسی سفر بسیار موفقی به عراق داشتند. گفت وگوهای خوبی با مقامات این کشور انجام دادند و انشاءالله در آینده نیز این سفر انجام خواهد شد.

سخنگوی وزارت خارجه همچنین در پاسخ به سوالی در مورد برخی از حواشی ایجاد شده در مورد عکس یادگاری مقامات شرکت کننده در نشست بغداد و جایگاهی که وزیر امور خارجه ایران در آن ایستاد تصریح کرد: سفر آقای امیرعبداللهیان به عراق و حضورشان در این نشست سفر موفقی بود. پرداختن به حواشی که بخواهد متن را کمرنگ کند در حوزه سیاست خارجی نیست. این سفر بازتاب بسیار خوبی در گروه های مختلف داشته است و ممکن است که برخی بخواهند با حواشی این متن پررنگ را بپوشانند.

خطیب زاده گفت: همه می دانند که ایران چه جایگاهی در عراق و منطقه دارد و آنچه که مهم است این است که اجلاس عراق در مسیر همگرایی بیشتر بود و آقای امیرعبداللهیان نیز در این نشست بر اهمیت همکاری کشورهای منطقه و اینکه سرنوشت ملت ها و دولت های منطقه به هم پیوند خورده است تأکید کردند.

این دیپلمات ارشد کشورمان در پاسخ به سوال دیگری در مورد ارسال محموله های سوخت از سوی ایران به لبنان و برخی از موضع گیری ها و مسائلی که در این زمینه مطرح شده است، گفت: همان طور که قبلا نیز گفته ام اینکه ما نفت و سوخت خود را به چه کشورها و مشتریانی بفروشیم یک تصمیم حاکمیتی است و نه آمریکا و نه هیچ کشور دیگری در جایگاهی نیستند که بخواهند جلوی این تجارت مشروع ایران را بگیرند.

وی ادامه داد: ما در خصوص اعمال حاکمیت خود بسیار جدی هستیم و فکر می کنم همگان باید بدانند که تجارت مشروع در این حوزه جزو بدیهیات اولیه حقوق بشر است. در مورد فروش محموله های سوخت خود به لبنان نیز همین مسیر را رفتیم و مادامی که مشتری داشته باشیم و تقاضا وجود داشته باشد این مسیر و فروش ادامه پیدا می کند.

وی افزود: مردم لبنان مردم ثروتمندی هستند و نیاز به اعانه ندارند و می توانند نیازهای خود را توسط خودشان تأمین کنند. فقط برخی از کشورها باید از سیاسی کردن مسائل دست بردارند و اجازه دهند که مردم لبنان نیازهای خود را تأمین کنند.

سخنگوی وزارت خارجه در پاسخ سوال خبرنگاری مبنی بر اینکه با توجه به صحبت های اخیر مقام معظم رهبری آیا ایران، طالبان را به رسمیت می شناسد، تصریح کرد: آنچه که مقام معظم رهبری فرمودند سیاست های قطعی ایران در مورد افغانستان در ۴۰ سال گذشته بوده است. ما همواره در کنار مردم افغانستان بوده‌ایم و اولویت ما تأمین صلح و ثبات و پیشرفت افغانستان بوده و است. افغانستان همسایه عزیز ما است. در حوزه تمدنی ما قرار دارد و در بیانیه ای که من نیز در جلسه سخنگویی وزارت خارجه هفته گذشته به عنوان بیانیه وزارت خارجه خواندم تأکید شده بود که جان و ناموس و مال مردم افغانستان باید توسط همه گروه ها در این کشور رعایت شود. آنچه که ما فکر می کنیم برای افغانستان صلح و ثبات می آورد تشکیل دولتی فراگیر در این کشور که بازتاب دهنده ترکیب قومیتی و جمعیتی افغانستان باشد، است.

خطیب زاده افزود: در این مسیر مسئولیت پذیری دولت آتی افغانستان و تعهد پذیری به انجام تعهدات قطعی شان کمک می کند و ما منتظر می مانیم که در عمل تشکیل دولت فراگیر و تعهد آن دولت به اجرای مسئولیت هایش را مشاهده کنیم و بر آن اساس ایران و جامعه بین الملل تصمیمات خود را اتخاذ خواهد کرد.

سخنگوی وزارت خارجه همچنین در پاسخ به سوال دیگری در مورد نشست بغداد و تأثیر آن بر همکاری های منطقه ای تصریح کرد: ما از اقدام و ابتکاری که به ایجاد صلح و ثبات در عراق کمک کند استقبال می کنیم و در این زمینه پیش قدم بوده و خواهیم بود و امیدواریم این گونه نشست ها گام موثری برای همگرایی بیشتر منطقه ای بدون دخالت قدرت های فرامنطقه باشد.

سخنگوی وزارت خارجه در این نشست خبری در پاسخ به سوال خبرنگار ایسنا در مورد رایزنی تلفنی اخیر وزیر امور خارجه و جوزپ بورل و اینکه آیا با توجه به این گفت وگوی تلفنی زمان دور جدید مذاکرات وین مشخص شده و از دیگر سو آیا تصمیمی در داخل کشور گرفته شده که موضوع برجام و پرونده مربوط به آن همچنان در وزارت خارجه پیگیری شود یا اینکه به دبیرخانه شورای عالی امنیت ملی سپرده شود، گفت: این گفت وگو برای تبریک انتصاب آقای دکتر امیرعبداللهیان به عنوان وزیر خارجه جدید جمهوری اسلامی ایران بود. ایشان در این گفت وگوی تلفنی ابراز علاقه کردند که در اولین وقت ملاقاتی با آقای امیرعبداللهیان داشته باشند و به طور طبیعی در این گفت وگوی تلفنی یکی از موضوعاتی که در مورد آن تمرکز وجود داشت مسئله مذاکرات وین بود. آقای بورل گفتند که می دانند تغییر و تحول در دولت ایران در حال وقوع است و طبیعتا باید اجازه داده شود که این تغییرات دموکراتیک انجام شود و در عین حال درخواست داشتند که هر چه زودتر گفت وگوهای وین از سر گرفته شود.

خطیب زاده گفت: آقای امیرعبداللهیان نیز در این تماس تلفنی ضمن استقبال از دیپلماسی تأکید داشتند که در این مسیر باید حقوق حقه مردم ایران تأمین شود. موضوعی که هم در برجام و هم در گفت وگوهای وین ذکر و بر آن تأکید شده است.

وی ادامه داد: تعیین تاریخ قطعی دور جدید مذاکرات وین منوط به رایزنی میان همه طرف ها است.

سخنگوی وزارت خارجه در مورد اینکه این پرونده در کجا پیگیری می شود، گفت: باید توجه داشت که مذاکرات وین مذاکراتی برای رسیدن به یک متن جدید نیست. بلکه مذاکراتی برای اطمینان جهت اجرای کامل برجام توسط آمریکا است و آنچه که در وین صورت گرفته اطمینان از این مسیر است و اگر آمریکا به تمامی تعهدات خود ذیل برجام و قطعنامه ۲۲۳۱ به صورت راستی آزمایی شده برگردد ایران نیز موافقت می کند که آن ها نیز در اتاق و میز برجام بنشینند و ایران هم اقدامات جبرانی خود را متوقف و مطابق برجام تعهدات خود را عمل می کند.

خطیب زاده با بیان اینکه این گفت وگوها بیش از اینکه منتهی به متن جدید باشد گفت وگوهای تکنیکی است که با جزئیات فرابخشی با حضور بخش های مختلف مرتبط انجام شده است، ادامه داد: از این پس نیز همین خواهد بود و به صورت اجماع حاکمیتی به پیش خواهد رفت و اینکه پیشانی آن وزارت خارجه یا جاهای دیگر باشد تصمیمی است که روزهای آینده اعلام خواهد شد. مهم این است که تاکنون و پس از آن نیز به صورت اجماعی و با تصمیم ملی کارها جلو خواهند رفت.

سخنگوی وزارت خارجه در پاسخ به سوال دیگری  در مورد تلاش برخی از رسانه ها و افراد برای تطهیر طالبان تصریح کرد: آنچه که در بیانیه وزارت خارجه آمده و پیش از این من آن را قرائت کردم یک نکته بسیار روشن است و آن این است که ما به دنبال این هستیم که خود مردم افغانستان برای سرنوشت خودشان تصمیم بگیرند و هیچ نیرویی خارج از جغرافیای افغانستان نمی تواند برای مردم افغانستان و آینده مردم این کشور تصمیم بگیرد. باید اجازه داد که با تسهیل گفت وگوهای بین الافغانی یک دولت فراگیر در این کشور ایجاد شود نه یک دولت اقلیت در برابر اکثریت و یا دولتی که فقط یک گروه در آن باشد بلکه باید دولتی تشکیل شود که بازتاب دهنده ترکیب جمعیتی و قومیتی افغانستان باشد.

خطیب زاده با بیان اینکه طالبان به عنوان یک گروه بخشی از افغانستان و بخشی از آینده این کشور است، ادامه داد: تاکنون جمهوری اسلامی ایران در راستای تسهیل گفت وگوهای بین الافغانی و کمک به ایجاد دولتی فراگیر در این کشور تلاش هایی داشته و ما آمادگی خود را برای برگزاری دور دوم گفت وگوهای بین الافغانی در تهران اعلام کرده ایم. البته این موضوع منوط بر این است که همه گروه ها بتوانند در آن شرکت داشته باشند.

سخنگوی وزارت خارجه در مورد سیاست های رژیم صهیونیستی در مورد ایران و برخی از اظهارات مقامات این رژیم علیه ایران از جمله اظهارات مطرح شده در دیدار بایدن و نخست وزیر رژیم صهیونیستی گفت: ایران در مورد امنیت ملی خود با کسی شوخی نداشته و با کسی مصالحه نمی کند. رژیم صهیونیستی ریشه تمامی تروریسم، خشونت ها و تجاوزاتی است که در نیم قرن گذشته در این منطقه رخ داده است و تصور نمی کنم که نقش مخرب این رژیم اشغالگر بر کسی پوشیده باشد.

وی ادامه داد: هر چه آمریکایی ها به این واقعیت بیشتر توجه کنندکه با تغییر رویکرد سلطه جویانشان نسبت به این منطقه می توانند هم منافع مشروعی در دنیا داشته باشند و هم این منطقه روی آرامش بیشتر را ببیند این موضوع برای کل منطقه و برای منافع خود آمریکا نیز بهتر است.

وی همچنین در پاسخ به سوالی مبنی بر اینکه آقای مکرون رئیس جمهور فرانسه که در نشست منطقه ای حمایت از عراق حضور داشته در مصاحبه ای اعلام کرده که مشکل عراق همسایگانش است و اینکه عراق علاوه بر داعش توسط گروه های شبه نظامی شیعه نیز تضعیف شده است و اظهارات او علیه این گروه ها گفت: من از همکارانم خواسته ام که متن دقیق صحبت های ایشان را بیاورند و امیدوارم ترجمه دقیق این صحبت ها چیز دیگری از آنچه که تاکنون مطرح شده باشد.

خطیب زاده ادامه داد: از این اظهارات نسنجیده رئیس جمهور فرانسه که این تلقی را ایجاد کرده که همسایگان مشکل عراق هستند ابراز تأسف می کنیم و این اظهارات نشان می دهد که فرانسه به چه میزان از واقعیت های عراق فاصله دارد.

وی ادامه داد: اینکه امروز رئیس جمهور فرانسه می تواند در خیابان های موصل قدم بزند به خاطر فداکاری ها و ایستادگی هایی است که جوانان عراقی و گروه های ضدتروریستی داعش و گروه های شیعه و دیگران در برابر تروریست ها و داعش انجام دادند و ایشان در هنگام قدم زدن در خیابان های موصل از مردم این منطقه بپرسند که چگونه داعش از این منطقه رانده شده است.

سخنگوی وزارت خارجه همچنین در پاسخ به این سوال که آیا ایران در اجلاس سران شانگهای شرکت خواهد کرد یا نه، گفت: دعوت نامه ای در این زمینه دریافت شده است و در حال بررسی هستیم که انشاءالله در سطح بسیار خوبی شرکت کنیم.

خطیب زاده در پاسخ به سوال دیگری در مورد موضوع برجام تأکید کرد: برجام در ایران و در عرصه بین المللی سندی است که یک بار مذاکره شده و مهروموم شده و امکان تغییر در آن نیست. در جریان مذاکرات یا موفق می شویم اجرای کامل آن را تضمین کنیم و یا اینکه برجام احیا نخواهد شد. هر کدام از این دو مسیرهای متفاوتی است و به هر حال گزینه های مختلفی از سوی طرفین در صورت شکست مذاکرات وین وجود دارد. البته الان زود است که در مورد این مسائل صحبت کنیم و در مرحله ای نیستیم که بخواهیم در این مورد صحبت کنیم.

وی با اشاره به نوع تصمیم گیری در ایران در ارتباط با موضوع برجام و اینکه این یک تصمیم حاکمیتی است، تصریح کرد: ما هیچ وقت از برجام خارج نشدیم، آن را ترک نکردیم و همچنان در آن هستیم و این  آمریکا بود که از این توافق بین المللی خارج شد و آن را نقض کرد.

خطیب زاده تأکید کرد: همه طرف های باقی مانده در برجام باید دقت کنند که روزهای آتی روزهای مهمی است. در نحوه صحبت ها، موضع گیری ها و تلاش هایی که در سازمان های بین المللی از جمله آژانس بین المللی انجام می دهند دقت کنند. هر اقدامی که سازنده نباشد مضر گفت وگوهای وین است و ایران مطابق رفتار طرف های مقابل تصمیم خود را اتخاذ می کند و آنچه که مهم است این است که ما با همکاری ۱+۴ بتوانیم دور بعدی مذاکرات وین را آغاز کنیم.

سخنگوی وزارت خارجه در پاسخ به سوال دیگری در مورد سفر اخیر امیرعبداللهیان وزیر امور خارجه به سوریه و اینکه آیا این سفر از پیش تعیین شده بود یا با توجه به غیبت سوریه در اجلاس بغداد و خواست ایران برای حضور دمشق در این اجلاس این سفر به منظور دلجویی صورت گرفته است، گفت: البته میزبان این اجلاس تهران نبود و بغداد بود و ما پیش از این نیز نظرمان را در مورد حضور سوریه در اجلاس بغداد گفته بودیم و در این مورد اظهار نظر کرده ایم.

وی افزود: یکی از اهداف ما همیشه نزدیک کردن همسایه ها به یکدیگر بوده است و ما فکر می کنیم اجلاس بغداد و همچنین سفر به سوریه در همین راستا بوده است و یکی از جاهایی که باید این نزدیکی را ایجاد کنیم در این مورد است.

خطیب زاده ادامه داد: سفر آقای امیرعبداللهیان به عراق و شرکت شان در اجلاس بغداد و همچنین سفر به سوریه و دیدارشان با مقامات این کشور پیام ویژه خود را در خصوص سیاست های منطقه ای ایران و تداوم آن در این حوزه دارد.

وی ادامه داد: حتما در جریان سفر به دمشق رایزنی هایی در خصوص نشست بغداد انجام شده است و مهمتر از آن روابط دوجانبه ایران و سوریه و محور مقاومت است که سوریه نقش قابل توجهی در آن دارد.

سخنگوی وزارت خارجه همچنین در مورد برنامه های وزارت خارجه در حوزه دیپلماسی اقتصادی با توجه به تأکید وزیر امور خارجه جدید کشورمان در این زمینه اظهار کرد: در امر دیپلماسی اقتصادی و توجه به موضوع اقتصاد و تبادلات مرتبط با آن وزارت امور خارجه نقش پل و تسهیل کننده دارد. براساس اختیارات و وظایفی که دارد در این حوزه عمل می کند و باید توجه داشت که در کشور، سازمان ها، نهادها و وزارتخانه های زیادی هستند که مرجع انحصاری بسیاری از مراودات، امر واردات، صادرات، تخصیص ارز و تسهیل حضور تجار در دیگر کشورها و... هستند و وزارت خارجه در تمامی این امور نقش تسهیل کننده دارد. همه باید توجه داشته باشند که وزارت خارجه به تنهایی نمی‌تواند در این مسیر حرکت کند و باید کل بدنه دولت و دیگر نهادها در این زمینه کمک کنند. همان طور که در موضوع واکسن و واردات آن هرگاه مراجع صلاحیت دار تخصصی در کنار وزارت خارجه قرار گرفتند وزارت خارجه اقداماتش و تلاش هایش به نتیجه بهتری رسیده در این زمینه نیز باید همه کمک کنند. وزارت خارجه فضا را آماده می کند و پل ها را می زند و به نتیجه رسیدن این تلاش ها معطوف به هماهنگی ها و همکاری ها بین بخش های مختلف و انجام وظایف از سوی هر نهاد و دستگاهی در این حوزه است.

وی در ابتدای نشست هفتگی خود با خبرنگاران که به خاطر شیوع گسترده کرونا در کشور به صورت آنلاین برگزار شده بود گزارشی از سفر وزیر خارجه به بغداد و دمشق ارائه کرد و به برخی از تماس هایی که وزرای خارجه دیگر کشورها با وزیر خارجه جدید ایران در طول روزهای گذشته داشته اند اشاره کرد و مروری بر آن ها و صحبت های مطرح شده داشت.