مصیبت‌های قطعی برق برای بیماران و بیمارستان‌ها

روزهای داغ تابستان امسال برای بسیاری از شهرها و کلانشهرهای ایران تاریکی و گرما آورده اند؛ ارمغان نامبارکی که می تواند منجر به بروز اختلالات جدی در بیمارستان ها و البته به خطر افتادن جان بیمارانی شود که در منزل از دستگاه های اکسیژن ساز برقی استفاده می کنند؛ به طوری که چندی پیش دکتر علیرضا زالی - فرمانده عملیات مقابله با کرونا تاکید کرد که "قطع برق نگرانی‌هایی را در عرصه بهداشتی و درمانی ایجاد کرده است."

به گزارش ایسنا، هوای این روزهای تابستان بسیار داغ است و با این وجود ماجرای قطع مکرر برق، آن هم بدون برنامه و اعلام قبلی به ویژه در کلان‌شهرها و پایتخت همچنان ادامه دارد و مردم را کلافه کرده است. در عین حال در برخی مناطق قطع همزمان برق و آب و البته اختلال در اینترنت چالش مضاعفی را برای بسیاری از فعالیت‌های شغلی، اجتماعی و... ایجاد کرده است. البته این تمام ماجرا نیست، بلکه مهمترین قسمت ماجرای قطع برق این روزها، این است که قطع مکرر برق می‌تواند سلامت بیماران زیادی را در کشور تحت تاثیر قرار داده و فاجعه آفرین شود؛ آن هم در این روزهایی که کرونا با موج پنجمش در حال گسترش است.

قطعی برق و خطر جانی برای بیمارانی که در منزل از اکسیژن ساز استفاده می کنند

باید توجه کرد که در این اوضاع و احوال کرونایی حیات و نفس بیماران بسیاری به دستگاه‌های کمک تنفسی  وابسته است. آن هم نه فقط در بیمارستان‌ها، بلکه در منازل. البته بیمارستان‌های کشور به سیستم‌های ژنراتورها و برق اضطراری مجهزند و تا حدی مشکل در آن‌ها با تمهیداتی قابل رفع است، اما در منازل برخی بیمارانی تحت مراقبت قرار دارند که به دلیل شدت آسیب‌های ریوی از دستگاه‌های کمک تنفسی برقی استفاده می‌کنند. همچنین طبق طرح درمان در منزلی که وزارت بهداشت از ابتدای موج چهارم بیماری کرونا برای مدیریت بار بیماری در بیمارستان‌ها و افزایش تخت‌های خالی برای بستری بیماران بدحال‌تر پیش گرفته است، بسیاری از بیماران مبتلا به کرونا به جای بیمارستان، در منزل تحت مراقبت قرار دارند و حتی ممکن است به دستگاه اکسیژن ساز برقی نیز متصل باشند و بر این اساس قطع ناگهانی برق می‌تواند ضربه غیرقابل جبرانی به سلامت آنها زده و حتی حیات‌شان را با مشکل مواجه کند.

عوارض قطعی مکرر برق برای بیمارستان ها

البته باید توجه کرد که قطع مکرر برق حتی در بیمارستان‌ها نیز می‌تواند عوارض بسیاری به دنیا داشته باشد؛ چراکه اولا طبق گفته کارشناسان و پزشکان فعال در حوزه سلامت و بیمارستان‌ها، هرچند که بیمارستان‌ها به ویژه در کلان شهرها اغلب به برق اضطراری و دیزل ژنراتور مجهز هستند، اما خروج برق از برق شهری و ورود به برق اضطراری مدتی زمان می‌برد و تا زمانیکه این اتفاق بیفتد، یک کاهش محسوس در فشار اکسیژن ایجاد می‌کند. زیرا برق یک لحظه می‌رود و مجددا برقرار می‌شود. همین موضوع باعث می‌شود که اولا سطح فشار لازم اکسیژن خصوصا برای آی‌سی‌یوها کاهش یافته و گاهی همین اتفاق می‌تواند به بیماران آسیب برساند.

بنابراین نکته بسیار مهم این است که حداقل برای قطع برق بیمارستان‌ها و مراکز درمانی باید برنامه‌ای مشخص وجود داشته باشد و برای بیمارستان‌ها مشخص باشد که در چه ساعتی برق قطع می‌شود تا بتوانند به سرعت برای اتصال به برق اضطراری اقدام کنند.

در عین حال نکته دوم این است که توجه به تهویه مناسب در بیمارستان‌ها، آن هم در فصل گرم سال و در شرایطی که بیماران مبتلا به کرونای بسیاری با علائمی نظیر تب، سرفه و... در بیمارستان‌ها بستری هستند، امری ضروری است. به هر حال نمی‌توان به بیمارستان‌ها گفت که در ساعات مشخصی کولر یا وسیله تهویه هوا را خاموش کنند؛ چراکه در این صورت حرارت بدن بیمار بالا رفته و به بیمار ضربه می‌زند. در عین حال وجود تهویه در بیمارستان‌ها ضرورت دارد تا بیماری‌های تنفسی نظیر کرونا به سایر افراد و بیماران دیگر منتقل نشود.

علاوه بر این، معضل سومی که قطع مکرر و بی برنامه برق در بیمارستان‌های ایجاد می‌کند، نگرانی از تخریب زیرساخت‌ها و  تجهیزات بیمارستانی و دستگاه‌هایی مانند سی تی اسکن، سونوگرافی و... است که بعضا با هزینه‌های میلیاردی و با شرایط دشوار آن هم در زمانی که کشور از تحریم‌های آمریکایی در حوزه تجهیزات پزشکی و دارو رنج می‌برد، تهیه شدند و با هر بار قطعی برق ممکن است خسارات اقتصادی بسیار زیادی به اقتصاد سلامت کشور تحمیل شود.

بر همین اساس بود که چندی پیش دکتر علیرضا زالی-فرمانده عملیات مقابله با کرونا در کلان‌شهر تهران، اعلام کرد که "قطع برق نگرانی‌هایی را در عرصه بهداشتی و درمانی ایجاد کرده است. تعداد قابل توجهی از بیماران نیازمند استفاده از دستگاه‌های اکسیژن‌ساز هستند که این موضوع فشار مضاعفی را به بیمارستان‌ها تحمیل می‌کند."

وی گفته بود که" علاوه بر این اتاق‌های عمل و بخش‌های اورژانس نیز در حیطه بخش‌های پرخطر در مواجهه با نوسانات برقی هستند. برخی دستگاه‌ها نیز که قیمت گرانی دارند در نوسانات برق دچار مشکل می‌شوند."

زالی همچنین گفته بود که "علاوه بر این ها در حوزه واکسیناسیون زنجیره سرد از اهمیت بسزایی برخوردار است که همین موضوع موجب نگرانی هایی شده است. این نگرانی ها از طریق استاندار تهران به مسئولان حوزه برق انتقال داده خواهد شد."

قطع برق و وضعیت اکسیژن رسانی به بیماران کرونایی در بیمارستان‌ها

همچنین چند روزی است که فیلمی در فضای مجازی دست به دست می‌چرخد که در آن گفته می‌شود جان بیماران بستری در آی‌سی‌یو بیمارستانی به دلیل قطعی برق، در مخاطره قرار گرفته است و کاری هم از دست کسی ساخته نیست؛ هرچند که تماس خبرنگار ایسنا با مسوولان معاونت درمان وزارت بهداشت برای راستی آزمایی این ویدیو به نتیجه ای نرسید، اما همانطور که پیشتر گفته شد، قطع برق در بیمارستان‌ها و اتصال دوباره برق از طریق تجهیزات برق اضطراری لحظه‌ای زمان می‌برد و همین موضوع می تواند منجر به کاهش سطح اکسیژن شود، اما قطعا بیمارستان‌ها می‌توانند تمهیداتی را برای این موضوع بیندیشند و با کنترل مداوم وضعیت تجهیزات برق اضطراری از ایجاد آسیب در بیماران پیشگیری کنند. بر همین اساس هم چندی پیش دکتر نادر توکلی در گفت‌وگو با ایسنا، درباره قطع مکرر برق در تهران و احتمال آسیب به بیماران بستری در آی سی یو و به ویژه بیماران مبتلا به کرونا، اعلام کرد که برق اضطراری و ژنراتورهای تمام بیمارستان‌ها را در تهران بررسی کردیم و خوشبختانه در سیستم تمام بیمارستان‌ها تدابیر لازم برای این موضوع اندیشیده شده است.

در عین حال دکتر فرشاد علامه-معاون درمان دانشگاه علوم پزشکی تهران نیز در این زمینه به ایسنا، گفت: خدا را شکر تاکنون با قطع برق مشکلی نداشتیم. زیرا از قبل به بیمارستان‌ها اعلام و تمام ژنراتورها و دیزل‌ها چک شده است. مشکلی در این زمینه نداشتیم. البته ممکن است با قطعی برق، در بیمارستانی یک مانیتور دچار مشکل شود یا وسیله‌ای بسوزد، اما مشکلی برای هیچ یک از بیماران ایجاد نشده است.

وی تاکید کرد: با توجه به اینکه همیشه احتمال قطع برق وجود داشته، تمام بیمارستان‌ها تجهیزات برق اضطراری دارند. مگر اینکه در بیمارستانی که چک نکرده باشند و اتصالات انجام نشود. ما در دانشگاه علوم پزشکی تهران در موارد اولیه‌ای که مساله قطعی برق پیش آمد، اعلام کردیم که تمام سیستم‌های بیمارستان‌هایمان چک شود، ذخیره گازوئیل‌شان برای دیزل ژنراتورهایشان مناسب باشد و دیزل‌ها را چک کنند و بر این اساس هم ما در این زمینه مشکلی نداشتیم.

علامه گفت: بنابراین از آنجایی که در پدافند غیرعامل یکی از وظایف بیمارستان‌ها این است که این تجهیزات را چک کنند و بر این اساس هم ما دائما این موارد را چک می‌کنیم و حتی اتصال سیستم را به برق اضطراری و تعداد دیزل ژنراتورها و.... را چک می‌کنیم. اخیرا هم این موارد مجددا چک شده و بازدید میدانی شده و خوشبختانه تاکنون مشکلی در بیمارستان‌های ما برای بیماران ایجاد نشده است.