ویروس‌های گیاهی و نحوه انتقال آن‌ها

  یک کارشناس گیاه‌پزشکی گفت: گیاهان نیز مانند دیگر جانداران دارای ویروس‌هایی هستند که با عوامل مختلف منتقل می‌شوند.

سارا عالی‌زاده در گفت وگو با ایسنا اظهار کرد: ویروس‌های گیاهی توسط حشرات مانند شته‌ها، زنجره‌ها، تریپس، زنجرک، پسیل، کنه‌ها، نماتد، قارچ‌ها، انگل‌های گلدار، مکانیکی، بذر، پولن و پیوند منتقل می‌شوند.

وی ادامه داد: ویروس‌های گیاهی که توسط حشرات  منتقل می‌شوند به سه صورت ناپایا، نیمه پایا و پایا وجود دارند.

عالی‌زاده با اشاره به این‌که ویروس‌های ناپایا غالباً توسط شته‌ها منتقل می‌شوند، عنوان کرد: شته پس از حداقل یک نیش زدن روی میزبان آن‌را اکتساب می‌کند و بلافاصله قادر به انتقال آن است و پس از اکتساب تا ۱۰ساعت قابلیت انتقال را دارد که در این نوع ویروس‌ها، هرچه ناقل یا شته گرسنه‌تر باشد قدرت انتقال بالاتری پیدا می‌کند.

این کارشناس گیاه‌پزشکی با بیان این‌که در ویروس‌های نیمه‌پایا ناقل باید حداقل یک دقیقه روی میزبان تغذیه کند تا ویروس را اکتساب کند، تصریح کرد: در این نوع ویروس‌ها، ناقل ویروس بین ۱۰ تا ۱۰۰ ساعت پس ازاخذ، قابلیت انتقال خود را حفظ می‌کند.

وی ادامه داد: در ویروس‌های پایا ناقل برای دریافت این نوع ویروس‌ها باید حداقل ۳۰ دقیقه از میزبان آلوده به ویروس تغذیه کند تا بتواند آن‌را اکتساب کند و پس‌از آن بلافاصله قادر به انتقال ویروس نیست بلکه ویروس نیاز به چند هفته دوره کمون در بدن ناقل خود دارد تا بتواند آن‌را منتقل کند و گرسنگی ناقل در قدرت انتقال آن نقشی ندارد و ناقل بیش‌از ۱۰۰ ساعت و گاهی تا پایان عمرقابلیت انتقال ویروس را در  بدن خود حفظ می‌کند و این نوع ویروس‌ها غالباً تولید زردی در گیاه میزبان می‌کنند و در بدن ناقل ممکن است حالت گردشی و تکثیری داشته باشد.

عالی‌زاده ادامه داد: علاوه‌بر حشرات؛ کنه‌های خانواده  و نماتدها نیز می‌توانند ویروس‌ها را منتقل کنند.

این کارشناس گیاه‌پزشکی با اشاره به این‌که نماتدهای انگل گیاهی ناقل ویروس‌ها نیستند، عنوان کرد: در میان قارچ‌ها، قارچ‌های پست وخاکزی حداقل چهار ویروس گیاهی را منتقل می‌کند و گونه‌های مختلف آن نیز می‌تواند ویروس‌ها ازجمله ویروس موزاییک گندم را منتقل کند.