واکنش غرب به دستاورد فضایی چین چه بود؟

در تاریخ ۱۷ دسامبر/۲۷ آذرماه بود که بازگشت کننده ماه نورد «چانگ ئه ۵» چین، حامل نمونه های سنگ و خاک سطح کره ماه، در منطقه از پیش تعیین شده در این کشور فرود آمد؛ این اولین باری است که بعد از ۴۴ سال، بشر خاک سطح کره ماه را به زمین می آورد.

به گزارش خبرآنلاین، به نقل از رادیو بین المللی چین، این اخبار خیلی زود در صفحه اول رسانه های چند ملیتی منتشر شد اما برخی رسانه های غرب این اخبار را به معنای عصر جدیدی از رقابت های فضایی تعبیر کردند.

برای مثال، روزنامه آمریکایی «نیویورک تایمز» در گزارشی نوشت که موفقیت ماه نورد چانگ ئه ۵ چین نشان دهنده پیشرفت برنامه فضایی این کشور است اما در عین حال، اساس و بنای دور جدیدی از رقابت های فضایی در دهه های آتی را نیز ایجاد می کند و فضا به عرصه دیگری از درگیری های احتمالی آمریکا و چین تبدیل خواهد شد.

شبکه تلویزیونی «بی بی سی» نیز در پوشش این خبر نوشت: «اکتشافات فضایی چین راه خوبی برای خودنمایی است»؛ شما می توانید بگویید که این، نسخه فضایی همان جاده ابریشم است و نشان می دهد که چین نیرویی است که نمی توان از آن چشم پوشی کرد.

در مقابل با این دیدگاه رسانه های غرب، بسیاری از کارشناسان و آژانس های فضایی ملی و از جمله آژانس فضایی اروپا و روسیه، دستاوردهای هوافضایی چین را تحسین کردند و درصدد همکاری با چین هستند.

با این حال، دیدگاه آمریکا که قدرت طراز اول هوا فضا محسوب می شود، جالب توجه بوده است! ناسا در واکنش به موفقیت ماه نورد چین هیچ واکنشی نشان نداد ولی صفحه رسمی ناسا در شبکه اجتماعی توئیتر ویدئویی در معرفی فضانوردان برنامه فضایی «آرتمیس» آمریکا ارسال کرد؛ در این ویدئو، چندین فضانورد آمریکایی بازگشت این کشور به مقصد ماه را تکرار می کنند.

با در نظر گرفتن طرز نگرش احتیاطانه آمریکا نسبت به اکتشافات فضایی چین، دیدگاه عمومی در سطح بین الملل از آمریکا خواسته اند با پذیرش حقیقت پیشرفت اکتشافات فضایی چین، همکاری ها با چین در عرصه فضایی را تقویت کند.

وب سایت «دیپلمات» اخیرا با انتشار مقاله ای، تاکید کرد که با اینکه آمریکا مدت های طولانی است که چین را از همکاری های فضایی دور نگه داشته است اما این رویکرد واشنگتن، مانع از پیشرفت های چشمگیر فضایی چین نشد؛ پیشرفت برنامه فضایی چین یک آزمون و محکی برای تئوری «جداسازی» آمریکا محسوب می شود؛ تلاش برای منزوی کردن چین احتمالا بیشتر به انزوای خود آمریکا و از دست دادن فرصت های همکاری با پکن منجر خواهد شد.

همزمان که جمعیت روی زمین شلوغ و شلوغ تر و منابع مهم طبیعی مانند نفت روز به روز کمتر می شود، آنچه در مسیر توسعه پایدار بشریت حائز اهمیت است و یک انتخاب اجتناب ناپذیر محسوب می شود این است که بشر روی جهان، اکتشاف اسرار فضایی و توسعه و بهره برداری از منابع فضایی متمرکز شود.

آمریکا، روسیه، اتحادیه اروپا، ژاپن، هند و کره جنوبی در طول سال های اخیر با موفقیت توانسته اند برنامه های سفر به ماه، طرح های اکتشافات ماه و طرح های اکتشافات سیاره ای خود را اجرایی کنند.

باید توجه داشت که پروازهای هوایی سرنشین دار یک بازی برای کشور بزرگ محسوب نمی شود؛ بسیاری از کشورهای در حال توسعه برنامه های فضایی خودشان را فرموله و تدوین کرده اند؛ در دسامبر سال ۲۰۱۳ میلادی بود که ایران با موفقیت از یک موشک داخلی برای ارسال یک میمون زنده به فضا استفاده کرد که سالم به زمین بازگشت؛ این یک گام بزرگ برای ایران در زمینه پروازهای فضایی سرنشین دار محسوب می شود.

در سپتامبر سال ۲۰۱۹ میلادی نیز «هزاع منصوری» فضانورد امارات متحده عربی با فضاپیمای «سایوز ام اس ۱۵» (Soyuz MS-۱۵) روسیه به ایستگاه فضایی بین المللی رفت و اولین فضانورد امارات متحده عربی بود که به فضا اعزام شد.

طبیعی است که چین نیز به عنوان کشوری بزرگ با جمعیت ۱ میلیارد و ۴۰۰ میلیون نفری، نمی تواند خارج از صنعت فضایی باقی بماند و دست به کار نشود!

هدف پروازهای فضایی سرنشین دار چین اکتشاف اسرار فضا و توسعه مسالمت آمیز و استفاده از منابع فضایی است؛ دقیقا با همین منظور است که چین فعالانه در طول سال ها، همکاری های بین المللی خود در عرصه فضا را ارتقاء بخشیده است.

ایستگاه فضایی چین که انتظار می رود در سال ۲۰۲۲ میلادی تکمیل و نهایی شود، مدت های طولانی است که درهای خود را به روی جهان باز کرده است؛ طرز فکر آزادانه و صریح چین درباره اکتشافات فضایی توجه بسیاری از کشورها را به سمت خود جلب کرده است.

دفتر مهندسی امور فضایی سرنشین دار چین و دفتر امور فضایی سازمان ملل در ژوئن سال گذشته میلادی به صورت مشترک اعلام کردند که ۹ پروژه از ۱۷ کشور و ۲۳ نهاد با موفقیت به عنوان اولین گروه از پروژه های آزمایش های علمی در ایستگاه فضایی چین انتخاب شده اند.

در ماه مارس سال ۲۰۱۹ میلادی بود که مرکز ملی تحقیقات فضایی فرانسه و چین یک توافق نامه همکاری های بزرگ فضایی را امضا کردند؛ بر اساس این توافق، فرانسوی ها در فواصل سال های ۲۰۲۳ تا ۲۰۲۴ میلادی کاوشگر ماه چانگ ئه ۶ چین را به منظور اکتشاف ماه با چینی ها انتخاب می کنند؛ پروژه مشترک توسعه منابع ماهواره ای بین چین و برزیل ۳۰ سال طول کشید و به عنوان الگویی از همکاری های جنوب- جنوب مورد تقدیر قرار گرفت.

داده های منابع ماهواره ای چین-پاکستان به صورت رایگان در اختیار کشورهای جهان سومی قرار گرفته و همچنین بارها، نظارت های جهانی در زمینه کاهش فاجعه را اجرایی کرده و حجم زیادی از داده های دقیق و از راه دور را در زمینه آتش سوزی جنگل های استرالیا، سیل در پاکستان، زمین لرزه و سونامی در ژاپن ارائه کرده است.

پروازهای فضایی سرنشین دار پرهزینه و از نظر فنی پیچیده هستند و توسعه و پیشرفت مستقل در این حوزه برای هر کشوری دشوار خواهد بود؛ کشورها باید در زمینه توسعه با یکدیگر همکاری داشته باشند تا فشارهای اقتصادی در این زمینه کم شود و نقش مکمل یکدیگر در زمینه فنی را ایفا کنند.

انجام موفقیت آمیز ماموریت پروژه اکتشاف ماه چانگ ئه ۵ چین، از حمایت و مساعدت سازمان های بین المللی مربوطه و کشورهایی از جمله آژانس فضایی اروپا، آرژانتین، نامیبیا و پاکستان جداشدنی نیست.

چین تمایل دارد تا با سایر کشورهای جهان در زمینه پیشبرد مسیر تعقیب رؤیاها، اکتشافات شجاعانه، هماهنگی و همکاری و اکتشافات برد-برد ماه همکاری کند تا سهمی به مراتب بزرگ تر در عرصه اکتشافات صلح آمیز بشر و استفاده از فضا و ساخت جامعه ای با آینده ای مشترک برای انسان داشته باشد.