جزئیاتی از فساد 12 هزار میلیاردی

رییس کل بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران اعلام کرد که فساد 12 هزار میلیاردتومانی یکی از بانکهای کشور طی سالهای 1385 تا 1391 رخ داده ولی کشف آن در سال گذشته بوده است.

 'ولی الله سیف' که در برنامه 'نگاه یک' شنبه شب شبکه اول سیما سخن می گفت، اظهار داشت: پس از کشف این سوء جریان در اواخر شش ماهه نخست سال 92 در سیستم بانکی، مساله تحت کنترل قرار گرفت و مراجع قضائی در جریان قرار گرفتند.

وی با بیان اینکه 12 هزار میلیارد تومان، حجم سوء استفاده نیست بلکه گردش عملیاتی است که اتفاق افتاده است، توضیح داد: 70 میلیارد تومان بیشترین مبلغی بوده که در اختیار سوء استفاده کنندگان قرار گرفته بود اما چون گردش داشت چنین حجمی را از عملیات بانکی ایجاد کرده است.

سیف افزود: تاکنون همه عوامل این مسئله شناسایی شده و تحت پیگرد قرار گرفته اند و یکی از آنها نیز بازداشت شده است.

رییس کل بانک مرکزی گفت: افزون بر وصول اصل مبلغ، جریمه ای با نرخ سود 34 درصد در شش قسط نیز برای متخلفان محاسبه شده است که تاکنون چهار قسط آن وصول شده است و آخرین قسط آن نیز ماه آینده وصول می شود.

وی علت تاخیر در اعلام کشف این فساد بانکی را 'حفظ منافع' بانکی عنوان کرد که تخلف در آن صورت گرفته بود.

سیف با اشاره به برگزاری همایش ملی ارتقای سلامت اداری و مبارزه با فساد در هفته جاری تصریح کرد: شرایط به گونه ای است که انسجام و اتفاق نظر در کشور برای افزایش سلامت اداری و مبارزه با فساد وجود دارد.

وی گفت: نگاه ما در این زمینه نظام مند و براساس تجربیات جهانی است و برگزاری این همایش برای هماهنگی بیشتر، تبیین برنامه ها و پرداختن به نکات کلیدی صورت می گیرد.

رییس کل بانک مرکزی خاطرنشان کرد: با روش های قدیمی و سنتی نمی توان بهره وری نظارتی را افزایش داد بلکه باید از تجربیات روز و فناوری های جدید استفاده کرد.

وی با بیان اینکه نقش اساسی بانک مرکزی اطمینان از کنترل های داخلی هر بانک است اضافه کرد: هرگاه این کنترلها مطلوب باشد هیچگاه بانک تصمیماتی که آن را با بحران مالی روبه رو کند، نمی گیرد.

سیف گفت: بانک مرکزی برنامه کلانی را برای افزایش کیفیت نظارت خود در دستور کار دارد که افزایش اصلاح ساختارها، اصلاح فرآیندها و روش ها و بهبود فناوری ها به ویژه در بخش ای تی محورهای آن است.

وی افزود: این برنامه ده ساله، بانک مرکزی را متحول می کند و زمینه های سوء استفاده را از بین می برد.

وی اجرای سامانه نسیم در زمینه بانکداری دولتی و راه اندازی سامانه چکاوک را از این برنامه ها برشمرد.

سیف گفت: در چهارساله منتهی به سال 92 تعداد بیست و دو میلیون چک برگشتی داشتیم و این مسئله بین فعالان اقتصادی وبازار بی اعتمادی ایجاد می کرد .

رئیس کل بانک مرکزی گفت: سامانه چکاوک با هدف کاهش چک های برگشتی تاکنون در 12 استان راه اندازی شده است و تا 22 بهمن امسال در سراسر کشور عملیاتی خواهد شد.

وی با بیان اینکه نظام بانکی کشور از فناوری دنیا عقب است و باید به نظام حاکمیت شرکتی مجهز شود گفت: نظام بانکی با بازسازی خود و استفاده از فناوری های جدید می تواند تحولات خوبی داشته باشد.

رئیس کل بانک مرکزی با بیان اینکه نشست های نظارتی با بانک ها داریم و اشکالهای آن را مشخص و زمان بندی برای اصلاحات تعریف می کنیم، افزود: هر بانک یک برنامه زمان بندی اصلاحی دارد و هر ماه میزان اصلاحات را اعلام می کند.

وی، اصلی ترین کار بانک مرکزی را ایجاد ثبات و آرامش بازار خواند و گفت: یکسان سازی نرخ ارز، تعادل میان سود بانکی و تورم و کاهش تورم از ریز برنامه های بانک مرکزی است.

رییس کل بانک مرکزی با بیان اینکه اجرای سیاست پولی منضبط می تواند ما را به اهداف برساند افزود: برنامه هایی که انضباط را در شرایط مطلوب قرار می دهد و از استفاده از منابع محدود و تسهیلات را بهینه می کند باید محقق شود.

جلوگیری از ایجاد رانت
سیف درباره مهمترین گلوگاههای ایجاد فساد در نظام بانکی گفت: نظام بانکی در جایی قرار دارد که هدف است و برخی دستگاهها نیز چنین ویژگی دارند و به این دلیل باید از سیستم های غیر قابل نفوذ و قابل کنترل تر استفاده کنند.

سیف با بیان اینکه باید از ابزارهای پیشرفته دنیا برای کنترل نظام بانکی استفاده کنیم، تصریح کرد: باید از وجود رانت در نرخ ها جلوگیری کرد چون اگر نرخ ها واقعی باشد هیچکس نمی تواند از رانت استفاده کند.

وی با بیان اینکه اگر نرخ ها را سرکوب کنیم شتاب برای استفاده از رانت شکل می گیرد، گفت : پرهیز از قیمت های مصنوعی و تعادل در بازار موجب جلوگیری از سوء جریان و ایجاد ثبات و آرامش در اقتصاد می شود.

رئیس کل بانک مرکزی با بیان اینکه بانک ها در کشورهای مختلف نیاز به همکاری با یکدیگر دارند، خاطرنشان کرد: بر این اساس بانک ها باید از هویت، نظامات، پایداری در مقابل حوادث و میزان آزمون و خطای یکدیگر آگاه باشند تا بتوانند آسان تر با هم کار کنند.

سیف افزود: شفاف سازی اطلاعات موجب از بین رفتن رانت می شود.

وی گفت : همه بانک ها باید همه ضوابط خود از جمله اعطای تسهیلات، نرخ سود سپرده ها و دستورالعمل های زمینه های مختلف فعالیتی را در دید همه قرار دهند.

رئیس کل بانک مرکزی اضافه کرد: تاکنون زمینه دسترسی به این اطلاعات فراهم نبوده است اما اکنون بانک ها ملزم شده اند که اطلاعات را در دید همه قرار دهند.

ساماندهی موسسات اعتباری
سیف درباره اخباری مبنی بر انحلال یکی از بانکهای خصوصی گفت: اینکه آن را منحل کند نادرست است اما بانک مرکزی برای صیانت از منافع سپرده گذاران الزاماتی را تکلیف می کند که هر نهادی در زمینه پول فعالیت می کند و سپرده های مردم را می گیرد باید این الزامات را رعایت کند.

وی افزود: در گذشته برخی موسسات شکل گرفتند که بانک مرکزی کنترلی بر آنها نداشته است.

سیف گفت: به عنوان نمونه تعاونی های اعتباری که از وزارت تعاون مجوز می گرفتند اما از ابتدا مشخص نبود می خواهد مبادلات اعتباری و بانکی کنند اما به این سمت رفته اند و بانک مرکزی جلوی آنها را گرفته است.

رئیس کل بانک مرکزی گفت: بانک مرکزی 14 گروه را در این زمینه شناسایی کرد که تاکنون 4 گروه از این تعداد خود را با شرایط بانک مرکزی تطبیق داده اند و بقیه نیز باید این مقررات را رعایت کنند و از بانک مرکزی مجوز بگیرند.

سیف گفت: این موسسات مجاز به دریافت سپرده های جدید تا تطبیق و دریافت مجوز از بانک مرکزی ندارند.

وی افزود: همراهی کامل با دستگاههایی که می توانند در این زمینه با بانک مرکزی همکاری کنند وجود دارد.

رئیس کل بانک مرکزی افزود: درصورت تخلف این موسسات ، بانک مرکزی از اختیار انحلال خود استفاده کند.

وی تاکید کرد: ما نمی خواهیم کوچکترین تزلزلی در اعتماد مردم به بانک ها ایجاد شود.

رئیس کل بانک مرکزی با بیان اینکه سپرده گذاران باید به داشتن مجوز محل سپرده گذاری از بانک مرکزی توجه کنند گفت: هر اقدامی که بانک مرکزی انجام دهد برای حفظ منافع سپرده گذاران است.

رئیس کل بانک مرکزی افزود: هر موسسه یا بانکی که عادت به خلاف و بی نظمی و فعالیت خارج از نظارت بانک مرکزی داشته باشد بانک مرکزی با آن برخورد می کند.

میزان معوقات بانکی؛ 87 هزار میلیارد تومان
رییس کل بانک مرکزی درباره میزان معوقات بانکی کشور گفت: از هر بانک 20 پرونده بزرگ مطالبات خود را خواستیم که در مجموع 575 پرونده شد و میزان مبلغ این تعداد پرونده به 24 هزار میلیارد تومان می رسد که حدود یک سوم مطالبات معوق نظام بانکی کشور است.

سیف خاطرنشان کرد: میزان مطالبات بانکی کشور هم اکنون 87 هزار میلیارد تومان است که در مقایسه با کل مانده تسهیلات نظام بانکی 3/14 درصد است.

وی با بیان اینکه مطالبه 150 هزار میلیارد تومانی رقم دقیقی نیست افزود: در سال 89 - 90 و 91 تبصره های قانون بودجه الزامی را برای نظام بانکی ایجاد کرده بود که مطالبات غیرجاری را تقسیط کنند.

سیف گفت: زمانی که این مطالبات تقسیط شد از مطالبات معوق خارج و به سرفصل جاری منتقل می شد.

رئیس کل بانک مرکزی گفت: در این زمینه اصولی وجود نداشت و فقط با دستور بود که البته با نظام بانکی نمی توان دستوری رفتار کرد.

وی اضافه کرد: براین اساس ظرفیت بازگشت این مطالبات به سرفصل غیر جاری وجود داشت و به این دلیل گفته می شد ممکن است رقم به 150 هزار میلیارد تومان برسد.

سیف، طرح های زود بازده را از عوامل ایجاد مطالبات و معوقات بانکی عنوان کرد و اظهارداشت: کمیته ای در بانک مرکزی و کمیته هایی در هر کدام از بانک ها وجود دارد که پرونده های مطالبات بانکی در آنها بررسی می شود.

ایجاد یک دادگاه ویژه بانکی
رئیس کل بانک مرکزی همچنین خبر داد: قوه قضائیه تصمیم گرفته است که یک دادگاه تخصصی نظام بانکی ایجاد کند.

سیف با اشاره به مشکلاتی که در زمینه باز پس گرفتن مطالبات میلیاردی وجود دارد، گفت: کسی که 500 میلیارد تومان بدهکار است از هر روشی استفاده می کند که بدهی خود را نپردازد.

وی افزود: برخی از این تسهیلات بر اساس اعتماد بوده و وثیقه ای دریافت نشده است.

رئیس کل بانک مرکزی تصریح کرد: وصول مطالبات بانکی موضوعی اساسی و حیاتی برای بانک هاست.

وی گفت: تا پایان سال آینده میزان مطالبات بانکی به میزان استاندارد جهانی خواهد رسید.

سیف افزود: میانگین جهانی برای مطالبات بانکی زیر 5 درصد است.

وی، خروج بانک ها از بنگاه داری و واگذاری بنگاههای بانک ها به بازار، واگذاری املاک و مستغلات بانکها، پیگیری و سرعت بخشیدن به وصول مطالبات بانک ها و افزایش سرمایه بانکها را از جمله راهکارهای دولت برای مهار تورم در سال 93 برشمرد.

سیف گفت: بر این اساس ظرفیت پرداخت تسهیلات بانکها در سال 93 از 240 هزار میلیارد تومان به 280 هزار میلیارد تومان افزایش یافت.

وی افزود: اولویت را براین گذاشتیم که 60 درصد از این میزان تسهیلات برای سرمایه در گردش پرداخت شود.

وی با بیان اینکه گزارش هفت ماهه نشان می دهد نظام بانکی منضبط فعالیت کرده است گفت: نظام بانکی 177 هزار میلیارد تومان تسهیلات پرداخت کرده که بسیار بیشتر از سهم هفت دوازدهم است.

سیف اضافه کرد: 60 درصد از این تسهیلات برای سرمایه در گردش پرداخت شده است.

رئیس کل بانک مرکزی گفت: در بخش صنعت 80 درصد تسهیلات پرداختی برای سرمایه در گردش صنایع بوده است.

وی اضافه کرد: در سه ماهه نخست سال 93 در مقایسه سه ماهه نخست سال 92 اطمینان یافتیم که کشور از رکود خارج می شود و رشد اقتصادی آغاز شد که 6/4 درصد بود.

رئیس کل بانک مرکزی با بیان اینکه برخی به این آمار تشکیک کردند گفت: آمار بانک مرکزی محل تشکیک ندارد.

وی افزود: در سه ماه نخست سال 92 حدود 460 هزار میلیارد ریال تولید ناخالص داخلی داشتیم که در سه ماهه نخست سال 93 به 480 هزار میلیارد ریال افزایش یافت.

سیف گفت: در سه ماهه نخست سال 92 همه گروهها جز کشاورزی رشد منفی داشتند اما در سه ماهه نخست سال 93 همه گروهها رشد مثبت داشتند.

سیف با بیان اینکه بانک مرکزی برنامه کنترل تورمی را اجرا کرده است اضافه کرد : در پایان آبان میانگین تورم سالیانه به 2/18 درصد رسیده و تورم نقطه به نقطه1/15درصد و نرخ تورم در آبان 5/1درصد است.

وی افزود: میانگین بهای تولید کننده که شاخص پیش نگر است نشان می دهد تورم در آینده این گونه جهت گیری کند 7/17 درصد است.

سیف گفت: نقطه به نقطه این شاخص نیز 13 درصد و ماهیانه آن که مربوط به آبان است 6 دهم درصد است.

رئیس کل بانک مرکزی اضافه کرد: اینکه پیش بینی شده بود در پایان سال 93 درصد تورم به 17 درصد برسد قابل تحقق است.

وی افزود: نرخ میانگین تورم ماهیانه در 24 سال گذشته یک و نیم درصد، نرخ تورم یکسال منتهی به مرداد 92 سه و نیم درصد و نرخ تورم یکسال منتهی به مرداد 93 1/1 درصد است.

سیف گفت: این نشان دهنده آثار مثبت برنامه اقتصادی یکسال گذشته ای که دولت آن را اجرا کرده است.

رئیس کل بانک مرکزی با بیان اینکه کاهش نرخ تورم به معنای کاهش قیمت ها نیست افزود: تورم یعنی افزایش قیمت که زمانی 40 درصد بوده است اما اکنون به 18 درصد رسیده است.

وی گفت : روند کاهش نرخ تورم بر کاهش نرخ سود بانکی تاکید می کند.

سیف اضافه کرد: رشد نقدینگی در هفت ماهه منتهی به آبان امسال /28 درصد است که 9/3 درصد مربوط به موسسات غیر مجازی بودند که اکنون زیر چتر بانک مرکزی قرار گرفته اند.

رئیس کل بانک مرکزی گفت: هدف گذاری برای رشد نقدینگی 28 تا 25 درصد بود که نشان دهنده ی موفقیت ماست.

وی افزود: افزایش نقدینگی بر اثر افزایش ضریب فزاینده آثار خود را نشان داده است اما رشد پایه پولی آثار منفی دارد که باید به آن توجه کنیم.

* یکسان سازی نرخ ارز
رئیس کل بانک مرکزی گفت : یکسان سازی نرخ ارز از برنامه های قطعی ماست اما پیش نیاز آن ارتباطات بین المللی بانکی کشور است و تا زمانی که این محقق نشده است باید روند کنونی را ادامه دهیم.

سیف درباره شناسایی برخوردارها و رجوع به حساب های بانکی آنها در موضوع پرداخت یارانه ها افزود : هر کاری که قانونی است باید اجرا شود و درباره حساب های بانکی تا این لحظه هیچ تصمیمی گرفته نشده است.

وی گفت : شخص رئیس جمهور و بانک مرکزی با این کار به دلیل احساس امنیتی که مردم باید درباره حساب های بانکی شان داشته باشند ، موافق نیست .

سیف یادآور شد: از پرونده مالیاتی افراد می توان برخورداری آنها را تشخیص داد.