موضوع اثرگذاري آيت‌الله هاشمي رفسنجاني در رابطه با عربستان اين روزها در دو جنبه جديد مطرح شده است. ماجرا از نقل قول طه هاشمي، معاون فرهنگي‌اجتماعي دانشگاه آزاد اسلامي از آيت‌الله وحيد خراساني آغاز شد.
معاون وزير خارجه ايتاليا: نقش تاريخي خود را ايفا کنيداين روزها عربستان در دو جبهه مقابل ايران قرار گرفته است. از يک سو يکي از عوامل نرسيدن به توافق نهايي و تمديد مذاکرات هسته‌اي ايران و 1+5، رايزني‌هاي عربستان با طرف‌هاي مذاکره ايران عنوان شده است و از سوي ديگر نقش عربستان در کاهش قيمت جهاني نفت به مذاق اقتصاد ايران خوش نمي‌آيد در اين ميان نقش آيت‌الله هاشمي رفسنجاني در حل اين موضوع مورد توجه است.رابطه ايران و عربستان در طول سال‌ها و دهه‌ها رابطه‌اي پر فراز و نشيب بوده است، اما هيچ گاه نمي‌توان اين رابطه را «خوب» توصيف کرد. پيش از انقلاب اسلامي ايران، هر چند اختلافات سياسي چنداني بين دو کشور ديده نمي‌شد، اما به طور ويژه رقابت در موضوع انرژي از يک سو و واکنش محمدرضا پهلوي به جنگ اعراب و اسرائيل از سوي ديگر باعث مي‌شد که روابط هر چند خصمانه نبود، اما دوستانه هم به حساب نيايد.پس از انقلاب اسلامي، عربستان از کشورهايي بود که موضوع صدور انقلاب را به خود گرفت و بعدتر به حمايت پنهان از عراق در جريان جنگ تحميلي عليه ايران پرداخت. کشتار حاجيان ايراني در سال 1987 – که به جمعه سياه مشهور شد – روابط دو کشور را بيش از پيش شکرآب کرد.آيت‌الله اکبر هاشمي رفسنجاني در دوران رياست‌جمهوري خود با توجه به چند نکته مهم از جمله ضرورت وحدت کشورهاي اسلامي و نيز مسائل مهم منطقه‌اي، موضوع انرژي و اثرگذاري هر دو کشور ايران و عربستان در مناسبات بين‌المللي، خاورميانه، انرژي و به طور ويژه دنياي اسلام، در عادي‌سازي اين روابط کوشش کرد.تلاش‌هاي آيت‌الله هاشمي رفسنجاني با استقبال آل سعود همراه بود و وي به عنوان شخصيتي برجسته از ديدگاه ديني، مذهبي و سياسي مورد احترام فراوان خاندان سلطنتي عربستان قرار گرفت که اين احترام ويژه همچنان در مناسبات دو کشور ديده مي‌شود.
به عنوان مثال عبدالرحمن بنغرمان شهري، سفير جديد عربستان سعودي در جمهوري اسلامي ايران چندي پيش پس از تقديم استوارنامه خود به حسن روحاني، رئيس‌جمهور، به ديدار آيت‌الله هاشمي رفسنجاني شتافت و با اعلام سلام ويژه پادشاه و وليعهد عربستان گفت: جنابعالي جايگاه ويژه‌اي نزد مسؤولان و مردم عربستان داريد و من يک بار ديگر دعوت امير از جنابعالي براي سفر به عربستان را تجديد مي‌کنم و مردم و مسؤولان عربستان منتظر ديدار شما هستند.وي با يادآوري خاطرات سفرهاي هاشمي رفسنجاني به عربستان و نقش آن سفرها در گسترش روابط دو کشور و تقويت ثبات و آرامش، در کشورهاي منطقه گفت: سخنان جنابعالي در همايش گفت‌وگوي اديان در مکه مکرمه، صفحه جديدي در روابط کشورهاي اسلامي گشود و ديدارهاي جنابعالي با ملکه عبدالله در تاريخ عربستان جاودان و ماندگار است.
نقش‌آفريني در مذاکرات هسته‌اي و مناقشه نفت
موضوع اثرگذاري آيت‌الله هاشمي رفسنجاني در رابطه با عربستان اين روزها در دو جنبه جديد مطرح شده است. ماجرا از نقل قول طه هاشمي، معاون فرهنگي‌اجتماعي دانشگاه آزاد اسلامي از آيت‌الله وحيد خراساني آغاز شد. وي در صفحه شخصي خود در يک شبکه اجتماعي نوشت: «آيت‌الله وحيد خراساني نکته‌اي در باره عدم نتيجه‌گيري در مذاکرات هسته‌اي متذکر شدند و گفتند اسراييل و سعودي از نتيجه مطلوب ممانعت کردند و راه قطعي اين است که آقاي هاشمي به عربستان سفر کند. چند بار تاکيد کردند که بايد اين سفر انجام شود چون تنها شخصيتي که مي‌تواند عربستان را مجاب کند آقاي هاشمي است؛ سفر او به نفع جهان اسلام و ايران است».
اين موضوع با نقش‌آفريني عربستان در کاهش قيمت نفت که در شرايط فعلي در تضاد با منافع ايران هست، وجهه جديدي نيز يافت. يک نماينده مجلس شوراي اسلامي با اشاره به کاهش قيمت جهاني نفت و تاثير آن بر اقتصاد کشور، پيشنهاد کرد که از ظرفيت هاشمي رفسنجاني براي جلوگيري از کاهش قيمت نفت توسط عربستان استفاده شود.کمال‌الدين پيرموذن در گفت‌وگو با ايسنا اظهار کرد: متاسفانه عربستان خنجر خود را به تعامل و عزت‌خواهي ما با دنيا زده و دولت علي‌رغم اهتمامي که براي تعامل سازنده با دنيا داشته نتوانسته جلوي کاهش لجام‌گسيخته قيمت نفت را بگيرد.وي گفت: من فکر مي‌کنم مي‌توان از سرمايه‌هاي انساني کشور براي تعامل با دنيا به ويژه کشورهاي پيراموني استفاده کرد مثلا خوب است آقاي هاشمي رفسنجاني براي مذاکره به عربستان اعزام شود تا هم آشتي عزتمدارانه با دنيا که مردم طالبش بودند کليد بخورد و هم با جذب سرمايه و ثروت ظرفيت‌هاي اشتغال در کشور باز شود.اين نماينده مجلس شوراي اسلامي يادآور شد: ما بايد از اين فرصت‌ها استفاده کنيم تا مانع کاهش قيمت نفت و در نتيجه وارد شدن فشار معيشتي و اقتصادي بر گرده مردم و خصوصا قشر آسيب‌پذير شويم و نگذاريم سرمايه اجتماعي از دست برود.
همه چيز در حد گمانه‌زني است
اين پيشنهاد در حالي از سوي پيرموذن مطرح شده است که ديروز مرضيه افخم سخنگوي دستگاه ديپلماسي در پاسخ به سوال خبرنگاري در اين زمينه گفت: اين بحث ها در حد گمانه‌زني رسانه اي است. اينکه ملاقات‌هايي صورت گرفته است و نقش‌آفريني‌هايي از سوي برخي کشورها صورت گرفته است؛ اما درباره مسائل منطقه ايران به طور جدي خواستار بهترين روابط با کشورهاي همسايه است و اولويت سياست خارجه ايران به ويژه در دولت جديد تقويت هر چه بيشتر همکاري‌ها است و طبعا عربستان جايگاه خاصي در اين زمينه دارد. همچنين برخي راه‌حل‌هايي که کارشناسان و شخصيت‌ها ارائه مي‌دهند لازم است بحث و بررسي شود و اگر شرايط مساعد باشد نسبت به اينکه به چه نحوي از ظرفيت‌ها استفاده شود تصميم‌گيري مي‌شود. بنابراين اين بحث‌ها درحد گمانه‌زني است و جدي نيستند.
چراغ سبز هاشمي
سايت اختصاصي آيت‌الله هاشمي رفسنجاني چندي پيش با بازنشر بخشي از گفت‌وگوي وي با روزنامه آساهي ژاپن، عملا چراغ سبز آمادگي همکاري وي براي مذاکره با عربستان را اعلام کرد.وي در اين مصاحبه که تيرماه امسال انجام شده است، در پاسخ به سوال خبرنگار اين روزنامه درباره احتمال سفر خود به عربستان سعودي مي‌گويد: اگر زماني به عربستان سفر كنم، سفر زيارتي خواهد بود. چون مسايلي كه مربوط به رهبري و دولت مي‌شود، مسؤوليت‌هاي من نيست. بهبود روابط با عربستان در اولويت برنامه‌هاي من است كه هر وقت كمك بخواهند، كمك مي‌كنم.اين موضوع مورد استقبال برخي کارشناسان سياست بين‌الملل نيز قرار گرفته است. داريوش قنبري، تحليل‌گر مسائل سياسي در اين باره با بيان اينکه ادامه تنش ميان دو کشور به ضرر تهران و رياض است، گفت: ما بايد از ظرفيتهايي که در کشور وجود دارد براي بهبود رابطه با عربستان استفاده کنيم. آيت‌الله هاشمي رفسنجاني يکي از همين ظرفيت‌ها است که مي‌تواند بهبود روابط ميان دو کشور را تسريع بخشد. اين نماينده ادوار مجلس افزود: سنگ‌بناي روابط ايران و عربستان در زمان رياست‌جمهوري آقاي هاشمي گذاشته شد و روابط دو کشور در آن زمان از نو بازسازي شد. اکنون نيز مي‌توان با استفاده از نفوذ و تاثيرگذاري رئيس مجمع تشخيص مصلحت نظام بر خاندان آل سعود، به تنش‌ها ميان دو کشور پايان داد.
استفاده از هنر و فن ديپلماتيک هاشمي
همچنين حجت‌الاسلام محسن غرويان، استاد حوزه و دانشگاه با بيان اينکه آيت‌الله هاشمي رفسنجاني نفوذ بسياري در حکومت عربستان دارد، گفت: آيت‌الله هاشمي به‌ويژه در خاندان آل سعود و شخص ملک عبدالله نفوذ بسياري دارد و همين مساله زمينه‌ساز بسياري از همکاري‌هاي منطقه‌اي ايران و عربستان شده است و در ادامه منجر به حل و فصل بسياري از بحران‌هاي منطقه‌اي هم خواهد شد.عضور شوراي راهبردي فرهنگي و اجتماعي دانشگاه آزاد اسلامي در گفت‌وگو با آنا ادامه داد: آيت‌الله هاشمي همواره به دنبال صلح و آشتي ميان کشورهاي مسلمان است و تلاش‌هاي بسياري را در اين زمينه انجام داده‌اند زيرا حل مسائل جهان اسلامي يکي از دغدغه‌هاي او است.اين استاد حوزه و دانشگاه اضافه کرد: آيت‌الله هاشمي هميشه در جهت صلح و تعادل در جهان اسلام پيشگام بوده‌اند و برخلاف برخي‌ها که تنها اقداماتشان به تنش ميان روابط کشورهاي اسلامي منجر مي‌شد، ايشان به دنبال وحدت جهان اسلام به رغم اختلاف‌هاي موجود است.غرويان گفت: بر اساس همين ويژگي و نفوذ آيت‌الله هاشمي است که آيت‌الله وحيد خراساني پيشنهاد سفر آيت‌الله هاشمي را به عربستان دادند زيرا کسي مانند او نمي‌تواند مقامات سعودي را در بسياري از موارد مجاب کند.وي تاکيد کرد: بايد از هنر، فن ديپلماتيک و فرمول سياست‌خارجي آيت‌الله هاشمي در بهبود رابطه با عربستان سعودي استفاده کرد تا تاثير آن را در گفت‌وگوهاي هسته‌اي با کشورهاي غربي شاهد باشيم. ما مي‌توانيم از نفوذ وظرفيت رئيس مجمع تشخيص مصحلت نظام به نفع برنامه هسته‌اي ايران استفاده کنيم و کشوري را که مخالف برنامه صلحآميز هسته‌اي تهران است،به يک کشور موافق فناوري هسته‌اي کشورمان تبديل کنيم.وي در پايان تاکيد کرد: من فکر مي‌کنم که اين سفر بايد به‌زودي انجام شود زيرا آثار خوبي خواهد داشت و برکات انجام احتمالي اين سفر در گفت‌وگوهاي هسته‌اي و پيش از پايان تمديد هفت ماه مذاکرات مشاهده خواهد شد.
منبع: ابتکار
ارسال نظر
