بازخوانی کارنامه چهار ساله ترامپ

«دونالد ترامپ» در حالی روزهای آخر دوره ریاست‌جمهوری خود را سپری می‌کند که آمریکا در داخل و همچنین حوزه سیاست خارجی با مشکلات عدیده‌ای مواجه است؛ چالش‌هایی که تنها بخشی از آن در نخستین مناظره وی با رقیب دموکرات جلوه کرد و باعث شد در نظرسنجی‌ها از رقیب خود عقب بیافتد.

با نزدیک شدن به سیزدهم آبان‌ماه و موعد برگزاری انتخابات ریاست جمهوری آمریکا، مناظره‌های تلویزیونی بین ترامپ و «جو بایدن» دو رقیب اصلی از احزاب جمهوریخواه و دموکرات آغاز شده‌است. این کارزار انتخاباتی شب سه‌شنبه هشتم مهرماه با مناظره تلویزیونی آنها وارد مرحله جدیدی شد. در مناظره‌ای تند و طوفانی که یک ساعت و نیم طول کشید، موضوعات متعددی مطرح شد که مسائلی چون وضعیت و عملکرد دیوان عالی آمریکا، شیوع کووید-۱۹، سوابق دو نامزد، اقتصاد، تغییرات اقلیمی، مسائل نژادی و خشونت در شهرها و ... از آن جمله بودند.

در جریان مناظره نخست، این دو رقیب انتخاباتی با الفاظ تند و تیزی همدیگر را خطاب قرار دادند و بارها حرف یکدیگر را قطع کردند. آمارها حاکی از آن است که ترامپ ۷۳ بار سخنان بایدن را قطع کرد و در مقابل، نامزد حزب دموکرات نیز چند بار ترامپ را «دلقک» خواند. در انتهای مناظره، نظرسنجی فوری از بینندگان توسط شبکه «سی‌بی‌اس» نشان داد که ۴۸ درصد بایدن را برنده مناظره می‌دانند و ۴۱ درصد ترامپ را پیروز مناظره دانسته‌اند.
انتقاداتی بر تعهدگریزی‌های ترامپ در حوزه سیاست خارجی

در پی مناظره ترامپ و بایدن، انتقادات به سیاست داخلی و خارجی ترامپ بالا گرفته‌است که از جمله این منتقدان حجت‌الاسلام «حسن روحانی» رییس جمهوری کشورمان است. روحانی به تازگی با بیان اینکه دولت آمریکا در سیاست خارجی هیچ پیروزی به‌دست نیاورده و ناموفق بوده‌است، گفت: نه فقط در مورد ایران بلکه در منطقه پاسیفیک، اروپا و نفتا هم ناموفق بوده‌اند. کشوری که این همه مشکلات و مسائل دارد، طبیعی است که می‌خواهد این مشکلات را به بیرون آمریکا ببرد، علیه ایران توطئه و مشکل ایجاد می‌کند.

روی سخن رییس جمهوری کشورمان به یکجانبه‌گرایی ترامپ است که آمریکا را طی چهار سال گذشته به بازیگری تعهدگریز در عرصه بین‌المللی تبدیل کرده‌است. خروج آمریکا از پیمان‌ها و توافق اقلیمی «پاریس»، «پیمان تجاری اقیانوس آرام» (TPP)، «پیمان مهاجرتی سازمان ملل» موسوم به «پیمان نیویورک»، پیمان «منع موشک‌های هسته‌ای میان‌برد» (INF) و «پیمان آسمان‌های باز» با روسیه، «سازمان جهانی بهداشت» تنها چند مورد از این تعهدگریزی‌ها است.

همچنین آمریکا اردیبهشت ماه دو سال پیش نیز تلاش کرد تا با خروج از برجام، ایران را به اقدامی مشابه ناگزیر سازد؛ دسیسه‌ای که راه به جایی نبرد و امروز این کشور در بین متحدان قبلی خود در انزوا قرار گرفته‌است. اعضای اروپایی برجام همواره از تریبون‌های مختلف پایبندی خود را به برجام اعلام داشته‌اند و در سیاست‌های اعمالی خود نیز شاهد عدم همراهی با قطعنامه پیشنهادی آمریکا علیه ایران بودیم.

در آستانه برداشته شدن تحریم تسلیحاتی ایران مندرج در قطعنامه ۲۲۳۱ که ۲۷م مهرماه موعد آن فرا می‌رسد، ترامپ با ابزار تهدید و تحریم در پی دستیابی به هدف خود برآمده که به باور ناظران این فشارحداکثری نیز نمی‌تواند مانعی بر سر سراه اجرای برجام و قطعنامه مورد نظر باشد؛ قطعنامه‌ای که برای تحریم تسلیحاتی ایران بازه زمانی پنج ساله و برای رفع محدودیت‌های موشکی مهلتی هشت ساله تعیین کرده‌است.
مصائب داخلی آمریکا در آستانه انتخابات ۲۰۲۰

ترامپ در مسائل داخلی همانند مقابله با کرونا، تغییرات اقلیمی، مسائل نژادی و خشونت گسترده که در مناظره با بایدن مطرح شد، کارنامه قابل قبولی ندارد.

خردادماه امسال بود که قتل هولناک «جورج فلوید» شهروند ۴۶ ساله سیاه‌پوست آمریکایی به دست پلیس به اعتراضات گسترده و فراگیر در ۷۵ شهر آمریکا دامن زد و بار دیگر از نهادینگی و عمق تبعیض‌نژادی حتی از سوی قانونگذاران و مجریان قانون علیه رنگین‌پوست‌ها پرده برداشت.

دستور ترامپ مبنی بر استقرار یک هزار ۶۰۰ سرباز در پایگاه‌های نظامی پیرامون واشنگتن با هدف سرکوب معترضان نمایانگر رفتار خشونت‌بار و سرکوبگر بود که موجی از انتقادات را روانه کاخ سفید کرد.

تبعیض قومی و نژادی در آمریکا از سوی پلیس و نیروهای امنیتی در قبال جامعه سیاه‌پوست حتی در آمارهای انتشاریافته از اداره سرشماری این کشور مشهود است. بر این اساس در سال ۲۰۱۹ حدود ۲۳درصد از هزار نفری که تحت شلیک مرگبار پلیس در آمریکا قرار گرفتند، سیاه‌پوست بودند. این در حالی است که بر اساس آمار رسمی، سیاه‌پوستان کمتر از ۱۴درصد جمعیت این کشور را تشکیل می‌دهند.

در مورد زندانیان نیز وضعیت به همین منوال است و به طوری که شمار آمریکایی‌های آفریقایی‌تبار زندانی، پنج برابر بیشتر از سفیدپوستان آمریکا و تقریبا دو برابر بیشتر از آمریکایی‌های لاتین‌تبار (هیسپانیک) است. در سال ۲۰۱۸ در حالی که سیاه‌پوستان تنها حدود ۱۳ درصد جمعیت آمریکا را تشکیل می‌دادند اما یک سوم زندانیان این کشور سیاه‌پوست بودند.

ناتوانی در مهار کرونا از دیگر انتقادات جدی علیه ترامپ است که در نهایت خود او را نیز درگیر کرد. در هفته‌های ابتدایی سال ۲۰۲۰ ابتلا به کرونا در چین به صورت رسمی‌ تایید شد و پکن مقررات قرنطینه را در چند شهر و استان این کشور به اجرا در آورد. این وضعیت البته با بی‌تفاوتی کاخ سفید روبرو شد و اقدام خاصی در ایالات متحده برای جلوگیری از شیوع بیماری صورت نگرفت تا اینکه موج بیماری به خاک آمریکا رسید و تاکنون باعث ابتلای میلیونی شهروندان این کشور و مرگ بیش از ۲۰۰ هزار نفر شده‌است.

شخص ترامپ تا مدت ها این بیماری را جدی نمی گرفت و از پوشیدن ماسک در محیط های عمومی خودداری می کرد. او  تیرماه امسال در جریان بازدید از بیمارستان نظامی «والتر رید» برای نخستین بار از زمان شیوع ویروس کرونا در انظار عمومی از ماسک استفاده کرد. عاقبت اما جمعه یازدهم مهرماه بعد از تایید خبر ابتلای ترامپ و ملانیا همسرش به کرونا، آنها به همان بیمارستان نظامی واقع در شمال واشنگتن انتقال یافتند.

در برهه ای که باید شاهد یکپارچگی جهان برای مقابله با ویروس کرونا باشیم، ترامپ تیرماه دستور خروج آمریکا از «سازمان جهانی بهداشت» را صادر کرد. آمریکا بزرگترین حامی مالی این سازمان بود اما از زمان آغاز همه‌گیری کرونا، ترامپ بارها با انتقاد شدید از سازمان مذکور، این نهاد را تحت استیلای چین خوانده و در نشست اخیر مجمع عمومی سازمان ملل نیز حملات تندی به چین انجام داد؛ حملاتی که واکنش «آنتونیو گوترش» دبیر کل سازمان ملل را در پی داشت و وی نسبت به وقوع جنگ سردی دیگر هشدار داد که «جهان ما طاقت آینده‌ای را ندارد که دو قدرت بزرگ اقتصادی، جهان را دوپاره کنند».