تشکیل جلسه شورای ملی سالمندان در هفته آتی

رئیس سازمان بهزیستی کشور با اعلام تشکیل جلسه شورای ملی سالمندان در هفته آتی یا موضوع بررسی سند ملی سالمندان خواستار بازتعریف در ماموریت دستگاههای اجرایی در این باره شد.

به گزارش ایسنا، وحید قبادی دانا ضمن تبریک روز جهانی روز سالمندان گفت: با بهبود مراقبتهای بهداشتی اولیه و بهتر شدن تشخیص و درمان بیماریها شاهد کاهش مرگ و میر و افزایش امید زندگی در جهان هستیم، این درحالیست که در سال ۲۰۱۹ از هر ۱۱ نفر در جهان یک نفر سالمند بودند یعنی جمعیت سالمندان ۹ درصد جمعیت جهان را شامل میشد و با روند امروز پیش بینی میشود که در سال ۲۰۵۰ از هر شش نفر یک نفر در جهان از سالمندان باشند و این یعنی جمعیت به ۱۶ درصد در دنیا از جمعیت سالمندان خواهد رسید.

وی افزود: در سال ۲۰۱۸ شاهد بودیم که برای اولین بار در تاریخ، تعداد افراد ۶۵ سال و بالاتر در جهان از تعداد افراد زیر ۵ سال در جهان بیشتر شد، در ایران نیز جمعیت سالمندی طی سالهای اخیر رو به افزایش بوده است. در سال ۵۵، ۵ درصد از جمعیت کشور را سالمندان تشکیل می دادند درحالیکه این رقم در سال ۹۸ به ۱۰ درصد جمعیت رسیده است، به عبارتی طی ۴۲ سال جمعیت سالمندی دو برابر شده است و پیش بینی میشود در سال ۱۴۲۰ جمعیت سالمندان به ۲۰ درصد افزایش یابد؛ یعنی طی حدود ۲۱ سال میزان جمعیت سالمندی دو برابر خواهد شد، این درحالیست که در بسیاری از کشورهای توسعه یافته جهان دو برابر شدن جمعیت سالمندی طی بیش از ۱۰۰ سال اتفاق افتاده است، لذا ما شاهد شیب و شتاب افزایش جمعیتی سالمندی در کشورمان هستیم.

رئیس سازمان بهزیستی کشور در ادامه درباره وضعیت موجود سالمندان در کشور اظهار کرد: در کشور ما امید زندگی در سال ۱۳۵۵ حدود ۵۷ سال بود که این نرخ در سال ۹۵ به ۷۵ سال رسید.

قبادی دانا همچنین درباره ترکیب جمعیت سالمندی نیز گفت: حدود ۷۲ درصد سالمندان در مناطق شهری و ۲۷ درصد در مناطق روستایی زندگی می‌کنند. طی سالهای ۱۳۴۵ تا ۱۳۸۵ سهم سالمندان مرد بیشتر از سالمندان زن بود اما از سال ۱۳۹۰ به بعد سهم سالمندان زن بیشتر از سالمندان مرد شده و سالمندی الگوی زنانه پیدا کرده است. همچنین در حال حاضر بیشترین درصد جمعیت سالمندی در بین  استان‌ها، در استان گیلان است و بعد از استان گیلان، استان‌های مازندران و مرکزی در رتبه های بعدی قرار دارند و این در حالی است که کمترین درصد جمعیت ۶۰ ساله و بالاتر در بین استان‌ها، مربوط به استان سیستان و بلوچستان است و سپس در استان هرمزگان شاهد درصد جمعیتی کمتری از سالمندان هستیم.

وی درباره وضعیت اجتماعی سالمندان نیز توضیح داد: طبق آخرین سرشماری، حدود ۷۲ درصد از سالمندان متاهل و حدود ۲۶ درصد در حال حاضر بدون همسر هستند، این در حالیست که ۰.۹ درصد از سالمندان کشور هرگز ازدواج نکردند و اکنون نیز تنها زندگی می کنند.

وی در بخش دیگری افزود: با توجه به ارزش، اعتبار، منزلت و احترامی که سالمندان در بین خانواده‌ها دارند و فرزندان وظیفه خود می‌دانند که در خدمت سالمندانشان باشند و پدربزرگ‌ها و مادربزرگ‌ها را برکت خانه و زندگی خود میدانند، درصد بسیار ناچیزی از سالمندان در حال حاضر در خانه های سالمندان به سر می‌برند و آنها نیز در شرایط جسمی خاص هستند یا فرزندانشان در خارج از کشور است و یا اکثر آنها در شرایطی هستند که امکان نگهداری برای آنها وجود ندارد که حدود ۰.۳ درصد از سالمندان در حال حاضر مقیم خانه سالمندان هستند، این در حالیست که اکثریت سالمندان یا با همسر خود و یا با فرزندان خود زندگی میکنند.

رئیس سازمان بهزیستی کشور گفت: حدود ۵.۸ درصد از مردان سالمند و حدود ۲۰ درصد از زنان سالمند تنها در منزل زندگی می‌کنند.

قبادی دانا در ادامه درباره وضعیت باسوادی سالمندان کشور نیز افزود: در سال ۱۳۵۵ حدود ۱۲.۹ درصد سالمندان با سواد بودند که این رقم در سال ۱۳۹۵ به ۴۶.۳ درصد رسیده است که ترکیب مرد و زن تفاوت معنا داری دارد؛ مردان سالمند ۵۹.۱۵ درصد باسواد هستند که این رقم در زنان سالمند ۳۳.۹۶ درصد است که این رقم در سال ۵۵ متفاوت بوده است به طوریکه در سال ۵۵ حدود ۱۹.۷ درصد از مردان سالمند و ۵.۵ درصد زنان سالمند باسواد بودند.  

وی همچنین درباره وضعیت مسکن توضیح داد: ۷۵.۹ درصد از خانوارهایی که دارای فرد سالمند در منزل هستند اعلام کردند که مالک واحد مسکونی هستند، این درحالیست که ۱۱.۳ درصد از خانوارهایی که دارای فرد سالمند در خانواده هستند در واحد مسکونی استیجاری زندگی میکنند.

رئیس سازمان بهزیستی کشور ادامه داد: باتوجه به اینکه در دهه ۶۰ و ۷۰ نیاز خاص گروههای سنی کودکان و نوجوانان وجه غالب را در برنامه ریزی کلان کشور داشت، در دهه ۸۰ این جایگاه به نیازهای خاص جوانان مانند ازدواج و مسکن و شغل تبدیل شد و پیش بینی میشود که برای دو دهه آینده باید نیازهای سالمندان و سالخوردگان به عنوان یکی از محورهای برنامه ریزی در کشور قرار گیرد.

وی در ادامه با بیان اینکه در بند ۷ سیاستهای کلی جمعیت ابلاغی از سوی مقام معظم رهبری درج شده نیاز است فرهنگ سازی برای احترام و تکریم سالمندان و ایجاد شرایط لازم برای تامین سلامت و نگهداری آنان در خانواده و پیش بینی ساز و کار لازم برای بهره مندی از تجارب و توانمندیهای سالمندان در عرصه های مناسب انجام شود، گفت: بر این اساس سند ملی سالمندان کشور با عنوان چارچوبی برای هدایت سیاستگذاریها، برنامه ها و فرآیندهای آینده در امور سالمندان تدوین شد.

وی معتقد است: باتوجه به اینکه میزان درصد جمعیتی سالمندان در آینده روبه افزایش است نیاز است باز تعریفی در ماموریت دستگاههای اجرایی انجام شود.

به گفته قبادی دانا، در سند ملی سالمندان ۶ هدف اصلی (ارتقای سطح فرهنگی جامعه درخصوص پدیده سالمندی، توانمندسازی سالمندان، حفظ و ارتقای سلامت جسمی و روانی و اجتماعی و معنوی سالمندان، تقویت حمایتهای اجتماعی برای ارتقا سرمایه اجتماعی، توسعه زیرساختهای مورد نیاز در امور سالمندی، تامین منابع مالی پایدار برای نظام حمایتی از سالمندان) دنبال میشود.

قبادی دانا یادآور شد: باتوجه به اینکه سالمندان گروه متنوعی با خواسته های متفاوت هستند، هیچ سازمان یا وزارتخانه خاصی به تنهایی نمی تواند پاسخگوی همه مسائل آنها باشد و نیاز است که با محوریت شورای ملی سالمندان کشور و دبیرخانه آن، همه وزارتخانه ها و دستگاههای عضو شورا به ویژه انجمن ها و نهادهای غیردولتی و شهرداری ها و حتی خانواده ها و سالمندان مشارکت فعال داشته باشند.

بنابر اظهارات رئیس سازمان بهزیستی کشور، این سند در بازه زمانی پنج ساله توسط شورای ملی سالمندان با همکاری کلیه دستگاههای زیربط که در سند ملی سالمندان اسامی آنها درج شده، قابل بازنگری خواهد بود.

وی با بیان اینکه هدف اصلی سند ملی سالمندان کشور ایجاد جامعه ای بدون تبعیض سنی و رسیدن به بهترین نتیجه برای همه سنین است، گفت: هدف از این سند ارایه چارچوب برای پاسخ مناسب به چالشها و فرصت های سالمندی فردی و سالمندی جمعیت در ایران است و بر این مبنا دولت جمهوری اسلامی با فراهم کردن چارچوب عملیاتی، راهبری، هماهنگ سازی و حمایت همه سازمانها و گروهها و افراد جامعه برای پرداختن به این موضوع مهم، سالمندی را مدیریت خواهد کرد. بعد از ابلاغ سند ملی سالمندان کشور، دستگاههای عضو شورای ملی سالمندان باید برنامه ها و فعالیتهای سالمندی دستگاه خود را مطابق با سند تدوین کنند.

وی افزود: شورای ملی سالمندان کشور و دبیرخانه آن مسئولیت هماهنگی بین بخشی، دریافت برنامه عملیاتی سالانه دستگاه ها، دریافت گزارش عملکرد دستگاهها و نظارت و پایش و ارزشیابی اجرای سند را عهده دار است؛ براین اساس شورای ملی سالمندان با محوریت دبیرخانه شورای ملی، همکاری سایر دستگاههای عضو را برای تدوین نگاشت نهایی این سند جلب خواهد کرد. پس از تدوین و ابلاغ سند، یک چارچوبی توسط شورای ملی سالمندان با حضور دستگاههای عضو تدوین میشود که بتوان به طور دقیق پیشرفت و اجرای سند را در طول سالهای آینده پایش کرد.

به گفته قبادی دانا، دبیرخانه شورای ملی سالمندان در سازمان بهزیستی مستقر است و وزارت تعاون کار و رفاه اجتماعی، وزارت بهداشت و درمان و سازمان برنامه و بودجه متولیان اصلی موضوع سالمندی و سند ملی سالمندان در کشور هستند. وزیر تعاون کار و رفاه اجتماعی رییس شورای ملی سالمندان است و امید است در هفته آتی شاهد تشکیل جلسه ای دیگر از شورای ملی سالمندان خواهیم بود تا پس از ابلاغ سند که در روزهای گذشته به دستگاههای اجرایی ابلاغ شده سایر برنامه ها پیگیری شود.