تنها ایران و روسیه از افت قیمت آسیب نمی‌بینند

روزنامه دنیای اقتصاد در یادداشتی به قلم علی پورابراهیم نوشت:

بالاخره اجلاس اوپک به اتمام رسید. چندین سال بود که اجلاس اوپک دیگر چندان خبرساز و مورد توجه نبود، اما اجلاس امسال به دلیل افت شدید قیمت نفت در هفته‌های گذشته اهمیت دوچندانی یافته بود. هفته‌های پیش از اجلاس مملو از سخنرانی، اعلام موضع، بیانیه، اجلاس مشترک و ... بود. سه شنبه هفته گذشته بود که وزرای نفت ونزوئلا، مکزیک، عربستان و مدیر شرکت روزنفت روسیه گرد هم آمدند تا در باب قیمت‌های نفت و سطح تولید سخن بگویند. سخنان این افراد در انتهای جلسه البته مشخص کرد که هیچ کس حاضر به کاهش سطح تولید خود نیست.

مدیر روزنفت به صراحت اعلام کرد که حتی اگر نفت به بشکه‌ای ۶۰ دلار هم سقوط کند، آنها کاهش سطح تولید را در دستور کار قرار نخواهند داد. روسیه با توجه به تحریم‌های غرب علیه این کشور و تنش موجود بر سر اوکراین از پایین آمدن قیمت نفت خام و به تبع گاز آسیب دیده است؛ چراکه نیمی از بودجه سالانه این کشور از طریق فروش نفت و گاز تامین می‌شود.
پیش از این دیدار، اما وزرای امور خارجه دو کشور عربستان و روسیه در مسکو با یکدیگر دیدار کردند و در باب ضرورت دور نگه‌داشتن بازار نفت و انرژی از تحولات سیاسی و ژئوپلیتیک بیانیه مشترکی صادر کردند. همچنین الکساندر نواک، وزیر انرژی روسیه نیز اعلام کرده بود در صورتی که اوپک در اجلاس پیش‌رو رای به کاهش سقف تولید اعضا بدهد، حاضر است تا ۳۰۰ هزار بشکه در روز تولید نفت خود را کاهش بدهد که امیدها جهت هماهنگی این دو کشور حفظ قیمت‌ها را افزایش داد؛ امیدی که با اتمام اجلاس اوپک تقریبا نقش بر آب شد.

مدیر عامل شرکت آرامکو نیز پیش از اجلاس اعلام کرده بود که قیمت‌های فعلی نفت مناسب است و حتی می‌تواند موجب رشد و توسعه کشورها در سال ۲۰۱۵ شود. وزرای امور خارجه و نفت عربستان نیز چندین بار تلویحا و صراحتا از تصمیم خود مبنی‌بر عدم کاهش سطح تولید نفت اوپک سخن گفتند؛ تصمیمی که کشورهای حاشیه خلیج فارس نیز از آن دفاع کردند.
در این میان اما عراق، لیبی و ونزوئلا صراحتا از ضرورت کاهش سطح تولید نفت اعضای اوپک دفاع می‌کردند. زنگنه، وزیر نفت ایران نیز در هفته‌های اخیر ضمن سفر به کشورهای تاثیرگذار چون قطر، امارات و کویت تلاش کرد تا پیش از اجلاس اوپک نسبت به رایزنی و ضرورت اتخاذ تصمیم واحد سخن بگوید.

علت این شکاف در مواضع را باید در آینه شرایط سیاسی این کشورها تحلیل کرد. عراق با داعش درگیر است، روسیه بر سر اوکراین با اتحادیه اروپا و آمریکا دست به گریبان است، لیبی به یک کشور جنگزده و تکه تکه تبدیل شده است، ونزوئلا تنها با نفت ۱۱۷ دلاری می‌تواند بودجه و بدهی عظیم خود را تامین کند، برای این کشورها نفت، نان شب است.
اندکی بعد از اتمام اجلاس اوپک و اعلام تصمیم این سازمان مبنی‌بر تثبیت سطح تولید در سطح تقریبی ۳۰ میلیون بشکه در روز قیمت‌های نفت که یک هفته‌ای بود در مسیر رشد قرار گرفته بود، مجددا سیر نزولی گرفت و به پایین‌ترین سطح خود در ۴ سال اخیر رسید.

اکنون با توجه به کاهش شدید تقاضا به دلیل رکود در حوزه یورو و آرام شدن رشد اقتصادی کشور چین و ژاپن به‌نظر می‌رسد در ماه‌های آینده تقاضا در بازار نفت تغییرات چندانی نداشته باشد، آنچه در وین و اجلاس اوپک رخ داد موید این امر است که هیچ یک از اعضا و تولید‌کنندگان اصلی جهان نیز تولید خود را کاهش نخواهند داد. با ادامه این شرایط به‌نظر می‌رسد باید شاهد تداوم کاهش قیمت‌های جهانی نفت باشیم. در بسیاری از تحلیل‌ها در کنار سایر دلایل از جمله کاهش تقاضای نفت و مازاد نفت در بازار از اراده عربستان بر تحت فشار گذاشتن روسیه و ایران تاکید می‌شود، اما به هنگام اشاره به این موضوع باید این نکته را مدنظر داشت که تنها ایران و روسیه نیستند که از افت قیمت آسیب می‌بینند، قطر بعد از روسیه بزرگ‌ترین صادرکننده گاز طبیعی جهان است که عمده آن از طریق LNG صورت می‌پذیرد. قیمت LNG در دو ماه اخیر از ۱۵ دلار در هر میلیون بی‌تی‌یو به ۱۰ دلار در هر میلیون بی‌تی‌یو سقوط کرده که سبب کاهش درآمد قطر شده است.