تاریخچه پیوند اعضاء و نسوج در ایران به سال ۱۳۱۴ خورشیدی باز می‌گردد و در آن سال قرنیه یک بیمار در یکی از بیمارستان‌های تهران پیوند زده شد. پیوند کلیه نیز نخستین بار در سال ۱۳۴۷ خورشیدی و پیوند دیگر اعضا و نسوج به تدریج در دهه ۷۰ و ۸۰ میلادی در ایران انجام شد.
بر اساس آخرین آمار، تعداد ۳۹ هزار و ۷۱۸ پیوند عضو در سال ۲۰۱۹ در تمام دنیا انجام شد و ۱۱۲ هزار نفر در فهرست انتظار پیوند عضو قرار دارند. آمارها حاکی از این است که حدود ۲۰ نفر روزانه در صف انتظار پیوند در سراسر دنیا جان خود را از دست می دهند و هر ۱۰ دقیقه یک نفر به لیست انتظار پیوند اضافه می شود.
آنچه آمارها نشان می دهد، هشت هزار نفر هر سال در دنیا به دلیل نرسیدن پیوند عضو می‌میرند، زیرا اعضای بدن آنها به موقع اهدا نمی‌شود. یک شخص می‌تواند تا ۸ عضو نجات دهنده را اهدا کند، اما تنها سه نفر از هر هزار نفر به گونه ای می‌میرند که امکان اهدای اعضای بدن آنها فراهم است. فرآیند اهدای عضو رایگان است و هزینه ای برای اهدا کننده یا خانواده آنها وجود ندارد و با اهدای یک زندگی می‌توان نجات بخش جان هشت نفر شد و ۷۵ زندگی دیگر را نیز بهبود بخشید.
افراد زنده نیز می توانند در مواردی نجات بخش زندگی شوند، یک اهدا کننده زنده می تواند کلیه یا بخشی از کبد، ریه، لوزالمعده یا روده خود را برای فرد نیازمند تأمین کند.
پیوند عضو یکی از پیشرفتهای مهم در پزشکی مدرن است. این عمل برای نخستین بار بر روی «رونالد لی هریک» انجام شد که کلیه برادر دو قلویش را در سال ۱۹۵۴ به او پیوند زدند. جراح جوزف موری، در سال ۲۰۱۰ برای پیشرفت در پیوند عضو برنده جایزه نوبل در فیزیولوژی یا پزشکی شد. افراد در هر سنی می توانند به عنوان اهدا کننده بالقوه محسوب شوند. زمانی که یک شخص می میرد اندامها و بافتهایی که قابل پیوند هستند شامل، کبد، کلیه، لوزالمعده، قلب، ریه، روده، قرنیه، گوش میانی، پوست، استخوان، مغز استخوان، دریچه های قلب، بافت همبند است.
پیوند کلیه بالاترین آمار پیوند عضو را در جهان داراست. بیش از ۸۰ درصد از بیماران در لیست انتظار یک کلیه هستند. میانگین زمان انتظار برای کلیه از اهدا کننده متوفی ۳ تا ۵ سال است. ۱۲ درصد از بیماران منتظر نیاز به کبد هستند.
در تمام دنیا، نرخ اهدای عضو در ژاپن به‌طور قابل توجهی پایین‌تر از کشورهای غربی است. اسپانیا نیز به مدت ۲۸ سال صدر رهبر جهانی در اهدا و پیوند عضو بوده است. مجدداً با رسیدن به ۴۸.۹ اهدا کننده به ازای هر میلیون جمعیت در سال ۲۰۱۹ ، قدرت خود را در این زمینه نشان داده است، درمجموع ۲۳۰۱ اهداکننده قادر به پیوند ۵۴۴۹ عضو از جمله سوابق تمام وقت در پیوند کلیه و ریه هستند.
اسپانیا، پرتغال، ایالات متحده عربی، فرانسه، انگلستان، استرالیا، سوئد، سوییس و هلند بالاترین نرخ پیوند اهدای عضو را در جهان دارا هستند.
تغییر قانون اهدای عضو در انگلستان
در سالهای اخیر تعداد افرادی که به حمایت کنندگان پیوند عضو پیوسته‌اند رو به افزایش است، به طوریکه ۸۰ درصد بزرگسالان ایالات متحده از اهدا عضو حمایت می کنند، اما تنها ۶۰ درصد آنها به عنوان اهدا کننده ثبت نام کرده‌اند. از ۲۰ مه ۲۰۲۰ ، اهدای عضو در انگلستان به سیستم دیگری انجام می شود. این بدان معناست که تمام بزرگسالان در انگلیس در هنگام فوت موافقت کرده اند که اهدا کننده اعضا باشند، مگر اینکه تصمیمی مبنی بر اهدا نکردن ثبت کرده باشند. این قانون برای کمک به نجات و بهبود زندگی بیشتر در حال تغییر است.
منابع:organdonation، donatelife، organdonor
