شرح دعا و اعمال شب و روز اول ماه مبارک رمضان

رمضان فصل بندگی بنده و خالق است؛ ماهی است که درهای آسمان به روی بندگان گشوده می‌شود و تا آخرین شب این ماه بسته نخواهد شد. در این ماه بندگان خداوند باید بیش از پیش خود را مهیای حضور در برابر خالق کنند.

دعای روز اول ماه رمضان

«اللهمَ  اجْعلْ صِیامی فـیه صِیـام الصّائِمینَ و قیامی فیهِ قیامَ القائِمینَ و نَبّهْنی فیهِ عن نَومَةِ الغافِلینَ و هَبْ لی جُرمی فیهِ یا الهَ العالَمینَ واعْفُ عنّی یا عافیاً عنِ المجْرمینَ».

«خدایا روزه مرا در این روز مانند روزه روزه‌داران حقیقی قرار داده و اقامه نمازم را مانند نمازگزاران واقعی مقرر فرما و مرا از خواب غافلان هوشیار ساز و هم در این روز جرم و گناهم را ببخش ای خدای عالمیان و از زشتی‌هایم عفو فرما ای عفو کننده از گناهکاران».

برخی از اعمال شب اول ماه رمضان

دعای چهل و سوم صحیفه کامله را در وقت رویت هلال بخواند.

غسل شب اول ماه کند.

در نهر جاری غسل کند و ۳۰ کف آب بر سر بریزد تا تا ماه رمضان آینده با طهارت معنوی باشد.

زیارت قبر امام حسین(ع) کند تا گناهانش ریخته شود و ثواب حجاج و معتمرین آن سال را دریابد.

از این شب ابتدا کند به خواندن هزار رکعت نماز این ماه.

۲ رکعت نماز در این شب بخواند؛ در هر رکعت حمد و سوره و انعام بخواند و سوال کند که حق تعالی کفایت کند او را و نگاه دارد او را از آنچه می‌ترسد و از دردها.

«اللهم ان هذا الشهرالمبارک» را بخواند که در شب آخر ماه شعبان گذشت.

دعای چهل و چهارم صحیفه کامله را بخواند.

بخواند دعای «اللّٰهُمَّ إِنَّ هٰذَا شَهْرُ رَمَضانَ ... إلی آخره» را که سید در کتاب «اقبال» نقل کرده است.

«اللّٰهُمَّ إِنَّهُ قَدْ دَخَلَ شَهْرُ رَمَضانَ. اللّٰهُمَّ رَبَّ شَهْرِ رَمَضانَ الَّذِی أَنْزَلْتَ فِیهِ الْقُرْآنَ وَجَعَلْتَهُ بَیِّناتٍ مِنَ الْهُدیٰ وَالْفُرْقانِ. اللّٰهُمَّ فَبارِکْ لَنا فِی شَهْرِ رَمَضانَ، وَأَعِنَّا عَلَیٰ صِیامِهِ وَصَلَواتِهِ، وَتَقَبَّلْهُ مِنَّا» را بخواند.

«خدایا؛ هر آینه ماه رمضان وارد شد، ماهی که در آن قرآن را فرو فرستادی و آن را دلایل آشکاری از هدایت و شناسایی حق از باطل قرار دادی. خداوندا، در ماه رمضان به ما برکت عطا کن و بر روزه و نمازهایش یاری‌مان فرما و آن را از ما بپذیر».

روایت شده رسول خدا(ص) وقتی ماه رمضان می‌رسید این دعا را می‌خواندند.

خواندن «دعای جوشن کبیر» مستحب است.

دعای حج را بخواند.

اعمال روز اول ماه رمضان

برای روز اول ماه مبارک رمضان اعمال مختلفی در مفاتیح‌الجنان ذکر شده است که در ادامه به آن اشاره می‌شود.

اول، غسل کردن در آب جاری و ریختن ۳۰ کف آب بر سر که در تمام سال باعث ایمنی از جمیع دردها و بیماری‌ها می‌شود.

دوم، کفی از گلاب بر رُو بزند تا از خواری و پریشانی نجات یابد و قدری هم بر سر خود بزند تا در آن سال از سرسام ایمن شود.

سوم، ۲ رکعت نماز اوّل ماه و صدقه دادن.

چهارم، ۲ رکعت نماز به جا آورد که در رکعت اوّل حمد و اِنّا فَتَحْنا، در رکعت دوّم حَمْد و هر سوره که بخواهد تا حق تعالی جمیع بدی‌ها را در آن سال از او دور گرداند و نیز تا سال آینده در حفظ خدا باشد.

پنجم، بعد از طلوع فجر این دعا خوانده شود:

«اَللّهُمَّ قَدْ حَضَرَ شَهْرُ رَمَضانَ، وَقَدِ افْتَرَضْتَ عَلَینا صِیامَهُ، وَاَنْزَلْتَ فیهِ الْقُرآنَ هُدیً لِلنّاسِ، وَبَیناتٍ مِنَ الْهُدی وَالْفُرْقانِ اَللّهُمَّ اَعِنّا عَلی صِیامِهِ، وَتَقَبَّلْهُ مِنّا، وَتَسَلَّمْهُ مِنّا، وَسَلِّمْهُ لَنا فی یسْرٍ مِنَک وَعافِیةٍ، اِنَّک عَلی کلِّ شَیْءٍ قَدیرٌ».

«بار خدایا ماه رمضان فرا رسیده و به تحقیق که تو روزه‌اش را بر ما واجب گردانیدی و قرآن را در آن نازل فرمودی که آن راهنمای مردمان است و نشانه‌های روشن از هدایت و تمییز حق و باطل، بار خدایا ما را بر گرفتن روزه آن یاری کن و از ما بپذیر و بگیر، از ما آن را در سلامتی و برای ما سالم بدار در آسایش  و آن را از ما بپذیر و عافیت خودت که تو بر هر چیز توانایی».

ششم، بخواند دعای چهل و چهارم صحیفه کامله را اگر در شب نخوانده است.