آیا کووید-19 با گرم شدن هوا از بین می‌رود؟

عضو هیات علمی گروه میکروبیولوژی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی با اشاره به مشخصات کرونا ویروس جدید یا کووید-۱۹؛ سیر بیماری کووید-۱۹، دلیل حمله آن به دستگاه تنفسی، عوامل موثر در پیشگیری از شیوع بیماری و پیش‌بینی آینده و سیر تحقیقاتی درمان کروناویروس جدید را تشریح کرد.

دکتر مریم واعظ جلالی- دکتری تخصصی ویروس شناسی پزشکی - در گفت و گوی تفصیلی با ایسنا با بیان اینکه کرونا ویروس جدید یا کووید-۱۹ هم‌خانواده سایر ویروس‌های کرونایی مانند مرس و سارس بوده و بین انسان‌ها و حیوانات ایجاد آلودگی می‌کند، اظهار کرد: اکثر افراد در طول عمر خود با کرونا ویروس‌های عامل سرماخوردگی برخورد می‌کنند ولی نگرانی‌ها بابت ویروس جدید به دلیل سرعت بالای انتقال آن و ایجاد مشکلات حاد تنفسی در افراد دارای بیماریهای زمینه‌ای و یا سالمندان است.

 وی با بیان اینکه درصد مرگ و میر کرونا ویروس جدید نسبت به سارس و مرس بسیار پایین‌تر است، گفت: میزان مرگ و میر افراد مسن در سارس بالای ۵۰ درصد ولی در کرونای جدید حدود ۲ درصد است.

سیر بیماری کووید-۱۹

وی با اشاره به سیر بیماری در کووید-۱۹، اظهار کرد: ویروس از طریق ترشحات تنفسی فرد(ترشحات بینی و یا دهان) به فردی که در معرض آن قرار گرفته منتقل می‌شود و خود را به سطح سلول‌های تنفسی فرد جدید رسانده و برای ورود به سلول از گیرنده‌های آن ناحیه استفاده می‌کند. البته از آنجا که ویروسی جدید است، هنوز دقیقا مشخص نشده که از چه گیرنده‌ای استفاده کرده و سیر تکثیر آن در سلول چگونه است.

این ویروس شناس ادامه داد: کروناویروس جدید پس از ورود به بدن ابتدا دستگاه تنفسی فوقانی را تحت تاثیر قرار داده و بعد از آن به تدریج به سمت ریه رانده شده و در موارد حاد منجر به ایجاد تنگی نفس و مشکلات حاد ریوی می‌شود.

چرا کروناویروس به دستگاه تنفسی بیمار حمله می‌کند؟

دکتر واعظ جلالی در ادامه با اشاره به دلیل حمله این ویروس به دستگاه تنفسی و به خصوص ریه، عنوان کرد: کروناویروس جدید که عامل بیماری تنفسی است، بسیار سرمادوست بوده و بنابراین از بین سایر نقاط بدن، دستگاه تنفسی را انتخاب می‌کند، چراکه دما در دستگاه تنفسی به جای ۳۷ درجه ۳۳ درجه است.

چه کسانی در مقابل کروناویروس آسیب پذیرترند؟

وی با اشاره به افراد آسیب پذیرتر در مقابل کروناویروس، تصریح کرد: سالمندان، افراد دارای سیستم ایمنی ضعیف و بیماری زمینه‌ای مزمن قلب، دیابت و ...، مصرف کنندگان داروهای پایین آورنده سطح ایمنی مثل کورتون، افرادی که پیوند داشته‌اند و یا افرادی که دوره شیمی درمانی را می‌گذرانند، پاسخ عفونت ویروسی در آنان با افراد عادی متفاوت است.

کرونا ویروس مستعد جهش است

دکتر واعظ جلالی با بیان اینکه ویروس جدید شیوع یافته در ایران از همان نوع چینی است، تصریح کرد: کدهای ژنتیکی ویروس شیوع پیدا کرده در ایران بر پایه کدهای ژنتیکی ویروس ووهان ۲۰۱۹ بوده، بنابراین این ویروس از همان نوع است. البته از نظر منطق ویروس شناسی نیز ویروس نمی‌تواند در یک فاصله کوتاه ۲۰ روزه تغییر کند، چرا که ویروس‌ها نیز حساب کتاب و نظم خاصی دارند.

وی ادامه داد: البته کرونا ویروس مستعد جهش بوده و همین جهش باعث شده ویروس از توانمندی رشد در حیوانات به سمت رشد در انسان گرایش پیدا کند.

آلودگی کودکان به کروناویروس را جدی بگیریم

این عضو هیات علمی دانشگاه در رابطه با تصور موجود مبنی بر عدم ابتلای کودکان به کروناویروس جدید، اظهار کرد: در رابطه با ویروس کووید-۱۹ این تصور وجود دارد که بدن کودکان نسبت به این ویروس مقاومت دارد ولی در واقع این مساله در حال حاضر قابل اثبات نیست، شاید کودکان کمتر در معرض آن قرار گرفته‌اند و یا از آنجا که سن یکی از فاکتورهای خطر در این بیماریست، بدن کودکان راحت‌تر می‌تواند این بیماری را محدود کند.

وی با تاکید بر اینکه با این حال نباید از کنار آلودگی و در معرض خطر قرار گرفتن کودکان به راحتی بگذریم، گفت: اگرچه در صورت آلوده شدن کودکان، احتمالا بیماری خفیفی از خود نشان می‌دهند، با این حال ناقل ویروس محسوب شده و آن را به سایر اعضای خانواده به خصوص افراد مسن منتقل کرده و احتمالا باعث ایجاد عوارض جدی در آنان می‌شوند، بنابراین آلودگی کودکان به ویروس از این نظر اهمیت بالایی دارد.

اکثرا مبتلایان نیازی به بستری ندارند

این ویروس شناس با بیان اینکه اکثر افراد در طول عمر خود ممکن است بارها درگیر کروناویروس‌ها شده باشند، گفت: ولی اکثرا بدون علامت و یا با علایم خفیف است، در رابطه با کروناویروس جدید هم این مساله صدق می‌کند، لذا افراد نباید با دیدن علایم خفیف سرماخوردگی با تصور کرونا سریعا به مراکز درمانی مراجعه کرده و درخواست تست کرونا داشته باشند، چرا که اکثرا مبتلایان نیازی به بستری نداشته و با کمی استراحت در منزل و مصرف مایعات گرم می‌توانند سیر بیماری را به راحتی طی کنند.

عوامل موثر در پیشگیری از شیوع بیماری

وی تعطیلی مراکز پرتردد و شلوغ و همچنین جلوگیری از تجمعات را در پیشگیری از شیوع بیشتر بیماری موثر دانست و گفت: یکی از بهترین توصیه‌ها تعطیلی مراکز پرترددی مانند دانشگاهها و مدارس است، چرا که در این صورت سطح تماس افراد با یکدیگر و همچنین با سطوح آلوده مشترک مانند آسانسورها، دستگیره در، سطوح کلاس و غیره کمتر شده و در نتیجه انتقال بیماری محدود می‌شود.

میزان پایداری کووید ۱۹ بر روی سطوح

وی سطوح مشترک را یکی از مهمترین راههای انتقال این ویروس بیان کرد و گفت: کووید-۱۹ یک ویروس بزرگ و سنگین بوده و میزان پایداری آن بر روی سطوح از چند ساعت تا چند روز(حدود ۵ روز) بسته به شرایط محیطی متغییر است، بنابراین در این شرایط تعطیلی‌ها برای کاهش سطح تماس افراد با سطوح مشترک موثر و کارساز است.

به گفته وی شرایط تعطیلی و کاهش ترددها باید تا زمان فروکش کردن پیک شیوع و انتقال بیماری و کاهش تعداد افراد مبتلا یا حداقل دستیابی به یک آمار پایدار ادامه پیدا کند.

بهترین راهکار برای مقابله با شیوع کرونا

این عضو هیات علمی گروه میکروبیولوژی رعایت بهداشت فردی و عمومی و تذکرات بهداشتی که هر روزه اعلام می‌شود را بهترین راهکار برای مقابله با شیوع کرونا دانست و گفت: متاسفانه هنوز درصدی از جامعه شرایط را جدی نگرفته و به ترددهای غیرضروری خود در سطح شهر ادامه می‌دهند، در این راستا توجه به زیرساخت‌های آموزشی و فرهنگی جهت ارتقای سطح سواد سلامت و بهداشت جامعه ضروری است.

کروناویروس جدید سال آینده مجددا برمی‌گردد

وی با بیان اینکه مساله فقط کروناویروس نیست، ادامه داد: هر ساله احتمال شیوع ویروسهای جدیدتری وجود دارد و همین کروناویروس جدید حتی اگر امسال دوره آن تمام شود سال آینده مجددا مانند سایر ویروس‌های فصلی بازمی‌گردد، بنابراین تنها راه مقابله با آنها رعایت اصول بهداشت شخصی و عمومی است.

این ویروس شناس با بیان اینکه کروناویروس در اطراف خود پوشش چربی دارد، گفت: پوشش چربی ویروس آنها را نسبت به تغییرات دمایی، فیزیکی و شیمیایی محیط و یا نسبت به حلال‌های چربی حساس می‌کند، این پوشش چربی برای ویروس اهمیت دارد، چرا که از آن برای اتصال به سلول استفاده می‌کند و با استفاده از حلال چربی مانند صابون و الکل به راحتی از بین می‌رود.

احتمال کاهش شیوع کووید-۱۹ با گرم شدن هوا

دکتر واعظ جلالی با بیان اینکه کووید-۱۹ یک ویروس سرمادوست بوده و به همین علت دستگاه تنفسی بیمار را تحت تاثیر قرار می‌دهد، اظهار کرد: به همین دلیل انتظار می‌رود که به تدریج با گرم شدن هوا، شیوع آن کاهش پیدا کند. البته رفتنش به این معنی نیست که کلا از بین می‌رود، بلکه سال بعد با سرد شدن هوا مجددا برمی‌گردد، چراکه میزبان آن تنها انسان نبوده و همچنان در طبیعت وجود دارد.

وی با بیان اینکه ویروس‌های تنفسی اکثرا پیک شیوع داشته و هر کدام در یک قسمت از سال شیوع پیدا می‌کنند، گفت: این درحالیست که ویروس‌های خونی مانند اچ آی وی این گونه نبوده و همیشه هستند.

پیش بینی آینده و سیر تحقیقاتی درمان کروناویروس جدید

این عضو هیات علمی گروه میکروبیولوژی دانشگاه شهید بهشتی در رابطه با آینده و سیر درمان این بیماری، عنوان کرد: محققان به خانواده کروناویروس‌ها علاقه زیادی نشان می‌دهند، چرا که ویروس‌های بزرگی را شامل شده و از نظر ژنتیکی ظرفیت بزرگی دارند، همچنین به این ویروس‌ها به عنوان حامل‌های دارو و از نظر ژنتیکی توجه زیادی شده و به اصطلاح ویروس شناسان، با این خانواده از ویروس‌ها دست ورزی‌های ژنتیکی زیادی شده است.

وی در رابطه با دستیابی به درمان عفونت ویروسی کووید-۱۹، خاطرنشان کرد: محققان کشورهای مختلفی بر روی این مساله کار می‌کنند و باید منتظر نتیجه و سیر تحقیقات باشیم، درمان‌های فعلی برای کووید-۱۹ در حال حاضر تنها درمان‌های حمایتی و علامتی مانند داروهای ضد درد، تب‌بر، دستگاه‌های اکسیژن رسان و غیره است ولی هنوز درمان قطعی برای آن پیدا نشده است. البته برخی محققان داروی ضدمالاریا و یا داروی اچ آی وی را در درمان این بیماری موثر دانسته‌اند که هنوز تایید شده نیست.

دکتر واعظ جلالی در خاتمه با بیان اینکه مهمترین راهکار برای ارتقای مقاومت بدن در برابر کروناویروس تقویت سیستم ایمنی است، گفت: استرس و نگرانی سیستم ایمنی بدن را ضعیف می‌کند، بنابراین بهترین کار در این شرایط رعایت اصول بهداشتی، کنترل استرس، دوری از شایعه‌ها و اخبار منفی و اعتماد به نظام سلامت و کادر درمان کشور است که این روزها تمام توان و تلاش خود را برای مهار و مقابله با این عفونت ویروسی بکار گرفته‌اند.