تعطیلی سینماها، افت فروش سالانه جهانی سینما تا حد ٥میلیارد دلار، توقف اجراهای تئاتر و کنسرت‌های موسیقی، تعویق فیلمبرداری فیلم‌ها و سریال‌ها، بسته شدن کتابخانه‌ها و... هر آنچه مربوط به فرهنگ و هنر که فکرش را بشود کرد. داستانی که این روزها نمودش را تقریبا در هر جای دنیا می‌توان دید. حتی در کشورهایی هم که هنوز کرونا حضور چندان ملموس و محسوسی ندارد، کمتر کسی به سینما می‌رود، موزه‌ها تعطیل شده و نمایشگاه‌ها و فستیوال‌ها نیز یکی پس از دیگری اعلام می‌کنند که امسال برگزار نمی‌شوند یا برگزاری‌شان را به زمان دیگری موکول می‌کنند. گویی شبح کرونا آمده تا بازار فرهنگ و هنر را قربانی کند. روزگاری کابوس‌زده که ظاهرا حداقل تا چندی دیگر هم به همین روال پیش خواهد رفت.جدیدترین اتفاقی که در روزهای کرونایی فرهنگ و هنر ما رخ داده، تعطیل یا به گویشی بهتر: تعویق فستیوال جهانی فیلم فجر است که قرار بود از بیست‌وهشتم فروردین تا پنجم اردیبهشت‌ماه ۹۹ برگزار شود. فستیوالی که در سه‌سال برگزاری مستقل خود توانسته موجودیتی مستقل و منحصر به‌فرد برای خود به دست آورد و بیراه نیست اگر بگوییم که درحال حاضر نزدیک‌ترین فستیوال ما به استانداردهای جهانی همین جشنواره است. این جشنواره، اما در این روزهای کرونازده، با تعویق مواجه شده است.یک هفته‌ای می‌شد که در محافل رسانه‌ای صحبت‌های مربوط به برگزاری یا برگزار نشدن جشنواره بین‌المللی فیلم فجر، بیش از هر سخنی درباره هر آیین و مراسم دیگری بود و اما و اگرهای فراوانی درباره برگزاری این فستیوال مطرح می‌شد. دیروز، اما بالاخره تکلیف این جشنواره، حداقل در کوتاه‌مدت، روشن شد تا بعد از نمایشگاه کتاب که به بعد از ماه مبارک رمضان موکول شده، جشنواره جهانی فیلم فجر هم با تغییر عمده‌ای در تقویم برگزاری‌اش مواجه شود. دیروز کیوان کثیریان مدیر ارتباطات و رسانه‌های سی‌و‌هشتمین جشنواره جهانی فیلم فجر درباره شرایط برگزاری این فستیوال سینمایی گفت: «در پی شیوع جهانی ویروس کرونا و دورنمای نامشخص نسبت به بهبودی اوضاع در سطح جهان در کوتاه مدت، پس از بررسی‌های مختلف درباره محدودیت‌های به‌عمل آمده در بیشتر کشورهای درگیر و در پی هماهنگی با ریاست سازمان سینمایی و رایزنی با فیاپف (فدراسیون جهانی اتحادیه‌های تهیه‌کنندگان فیلم)، تصمیم برآن شد که با هدف هرچه باشکوه‌تر برگزار شدن جشنواره جهانی فیلم فجر به‌عنوان مهم‌ترین رویداد بین‌المللی سینمای ایران، این جشنواره در نیمه دوم خردادماه ۱۳۹۹ برگزار شود.» تصمیمی که حداقل در ظاهر منطقی به نظر می‌رسد. به‌خصوص از این رو که اعتبار این جشنواره بین‌المللی (مثل هر جشنواره دیگری) به حضور سینماگران و میهمانان خارجی است و بنابراین حتی در صورت برگزار شدن نیز با توجه به شرایط جهانی احتمالا با رکود حضور خارجی‌ها روبه‌رو خواهد بود، و این می‌توانست و می‌تواند بدترین ضربه باشد بر اعتبار تازه‌یافته این مهم‌ترین جشنواره بین‌المللی سینمای ایران.
فستیوال بین‌المللی فیلم فجر البته تنها جشنواره‌ای نیست که لغو یا به زمان دیگری موکول شده است. در این زمینه باید گفت که فرانسوی‌ها جدی‌تر از تمام ملت‌های دیگر عمل کرده‌اند و نه‌تنها تعطیلی موزه لوور و لغو برگزاری نمایشگاه کتاب پاریس را اعلام رسمی کرده‌اند بلکه مدت‌هاست درباره تعطیلی فستیوال کن ٢٠٢٠ هم صحبت‌می‌کنند و هیچ بعید نیست که در یکی دو روز آینده خبر تعطیلی این معظم‌ترین فستیوال سینمایی دنیا را نیز اعلام کنند.تصمیمات فرانسویان نشان از این دارد که آزمودن هر کاری برای جلوگیری از شیوع بیشتر بیماری تنفسی کرونا چنان اهمیتی دارد که به خاطر آن می‌توان موزه‌ای چون موزه لوور را (که همین هفته پیش نمایشگاه داوینچی این موزه رکورد تعداد بازدید جهانی از موزه را شکسته بود) تعطیل کرد؛ یا نمایشگاهی چون نمایشگاه کتاب پاریس را که در دوره قبل ۱۶۰هزار بازدیدکننده داشت برگزار نکرد. این تصمیمات که در پی اعلام ممنوعیت برگزاری اجتماعات بالای ٥هزار نفر گرفته شده درحالی گرفته می‌شود که به گفته رسانه‌ها شمار مبتلایان به ویروس کرونا هنوز به٥٠ نفر نرسیده است.جشنواره سینمایی کن نیز می‌تواند دیگر قربانی بزرگ کرونا در ماه‌های آتی باشد. درحال حاضر با اینکه هنوز درباره لغو این رویداد سینمایی تصمیمی گرفته نشده است، اما مبتلا شدن یک نفر از شهروندان کن به کرونا باعث شده برگزاری این جشنواره در‌هاله‌ای از ابهام قرار گیرد. نشریه معتبر سینمایی ایندی‌وایر در این زمینه از قول برگزارکنندگان جشنواره کن آورده که «هنوز برای تصمیم گرفتن نهایی درباره برگزار نشدن این جشنواره که از بیستوسوم اردیبهشت تا سوم خرداد برگزار می‌شود خیلی زود است»، با این حال فراموش نباید کرد که لغو جشنواره‌های تقریبا همزمان با کن نشان از این دارد که شبح تعطیلی بسیار نزدیک‌تر از حد تصور است و اگر در روزهای آتی اعلام شد که جشنواره فیلم کن نیز برگزار نخواهد شد، بی‌تردید کسی از شنیدن این خبر تعجب نخواهد کرد.
پیش از فستیوال کن، اما اروپایی‌ها سه فستیوال سینمایی‌شان را در کشورهای سوییس و یونان به دلیل شیوع گسترده ویروس کرونا لغو کرده بودند. نشریه ورایتی در این زمینه در گزارشی از فستیوال‌های «جشنواره بین‌المللی فیلم سوییس و گردهمایی حقوق بشر»، «جشنواره سینما تفکر» لوزان و نیز «جشنواره مستند سالونیک» یونان به‌عنوان فستیوال‌هایی که برای جلوگیری از شیوع هرچه بیشتر ویروس کرونا خبر تعویق یا لغوشان را اعلام کرده‌اند نام برده است.«جشنواره بین‌المللی فیلم سوییس و گردهمایی حقوق بشر» موسوم به (FIFDH) که معمولا نزدیک به ۴۰هزار مخاطب را از ۳۰ کشور دنیا به خود جذب می‌کند، زمانی لغو شد که دولت سوییس ممنوعیت هرگونه گردهمایی بیش از‌هزار نفر را اعلام کرد. این جشنواره البته اعلام کرده به‌رغم اینکه نمایش‌های عمومی‌اش را لغو کرده، اما مأموریت‌شان در ترویج حقوق بشر با استفاده از وسایل تکنولوژی ادامه دارد. «جشنواره سینما تفکر» نیز که قرار بود بین روزهای چهارم تا هشتم مارس در شهر لوزان سوییس برگزار شود در بیانیه‌ای اعلام کرده که به دلیل اینکه مقامات پزشکی نمی‌توانند از توانایی آنها برای برگزاری این فستیوال اطمینان حاصل کنند، این دوره برگزار نخواهد شد.«جشنواره بین‌المللی فیلم سالونیک» نیز که یکی از جشنواره‌های مهم دنیا به شمار می‌آید، زمان برگزاری‌اش را تغییر داده است. این جشنواره که قرار بود بین روزهای پنجم تا پانزدهم مارس امسال برگزار شود، تا اواخر ماه می‌یا اوایل ژوئن به تعویق افتاده است. برگزارکنندگان این رویداد البته گفته‌اند که بسیاری از فعالیت‌های جشنواره به صورت آنلاین انجام می‌شود و حتی جوایز مستند در همان زمان همیشگی خودش اعلام خواهد شد.
علاوه بر جشنواره بین‌المللی فجر خودمان، اما مهم‌ترین جشنواره لغو شده در منطقه خاورمیانه و غرب آسیا نخستین دوره جشنواره سینمایی عربستان است. این جشنواره که با صرف میلیون‌ها دلار و دعوت از چهره‌هایی مانند الیور استون به‌عنوان رئیس هیأت داوران و اسپایک لی به‌عنوان کارگردان سرشناس افتتاح‌کننده می‌خواهد خود را به‌عنوان فستیوالی مهم در منطقه تثبیت کند، با شیوع ویروس کرونا لغو شد.هالیوود ریپورتر نوشته که نخستین دوره جشنواره «دریای سرخ» عربستان که بعد از لغو ممنوعیت سینماها در‌سال ٢٠١٧ راه‌اندازی شده، دیروز توسط مدیران این جشنواره به دلیل شیوع ویروس کرونا لغو شد. مدیران این جشنواره عربی گفته‌اند که به‌زودی خبر برگزاری دوباره این جشنواره را اعلام می‌کنند.
سرنوشت نامشخص فیلم‌های اکران نوروز
وقتی چند هفته پیش نام فیلم‌های اکران نوروزی سینماهای ایران اعلام شد، تهیه‌کنندگان خوشبخت آن فیلم‌ها نمی‌دانستند چشم‌انداز نویدبخش پیش رویشان چگونه در چشم به هم زدنی می‌تواند تغییر کند. اما تنها در طول یک هفته ویروس کرونا همه چیز را به هم ریخت، تا جایی که درحال حاضر معلوم نیست وضع سینماها و تعطیلی یا بازگشایی آنها طی روزها و هفته‌های آتی چگونه خواهد بود و آیا فیلم‌های نوروز ٩٩ با تعویق اکران مواجه خواهند شد یا نه.سیدمحمد طباطبایی‌نژاد رئیس شورای عالی اکران فیلم‌های سینمایی درباره تعویق اکران نوروز ۹۹ می‌گوید: امیدواریم اکران نوروز به تعویق نیفتد و شرایط برای بازگشایی سینماها فراهم شود، ولی ممکن است شرایط بهداشتی و سلامتی جامعه ایجاب کند که تعطیلی‌ها بیشتر ادامه داشته باشد. در این باره ما هم با تصمیم جدید باید عمل کنیم چون خود ما هفته به هفته براساس ستاد ملی مبارزه با کرونا دستور میگیریم و هنوز به طور قطعی نمی‌شود، تصمیم‌گیری کرد. حتی در وزارت ارشاد هم جلسه‌هایی که ضروری نبوده مثل شورای پروانه ساخت و نمایش را فعلا کنسل کردیم چون اضطرار نداشت ولی با این حال کسانی که فیلم دارند مطمئن باشند پس از گذراندن این روزهای سخت با شرایطی بهتر فیلم‌هایشان اکران می‌شود
ارسال نظر
