روسای جمهوری قبلی با متصور شدن چشم‌اندازی از نتایج و تاثیرات احتمالی این اقدام، از چنین کنشی ممانعت می‌کردند. در واقع، آمریکایی‌ها به ویژه در کشور عراق تلاش می‌کردند خط قرمزهای ایران را رعایت کنند و در مقابل نیز ایران حدی از تنش را با آمریکا برای خود قائل بود؛ در نتیجه می‌توان گفت نوعی تفاهم نانوشته وجود داشت.»
یک کارشناس مسائل بین‌الملل بر این باور است که با وجود شهادت سردار سلیمانی امکان وقوع جنگ فراگیر و مستقیم میان ایران و آمریکا، در وضعیت آینده نامحتمل به نظر می‌رسد اما آن‌چه حتمی به نظر می‌رسد این است که آمریکا در صورت دریافت پاسخ نظامی، به طور حتم جواب خواهد داد اما معتقد هستم که تهران باید در نشان دادن واکنش اندکی خویشتنداری نشان دهد و در پاسخ دادن نباید عجله کرد؛ زیرا وضعیت آمریکا در منطقه به‌گونه‌ای است که شاید واکنش نشان دادن ایران نیاز نباشد.رحمان قهرمان‌پور، تحلیل‌گر ارشد مسائل بین‌الملل، در ارتباط با تبعات ترور حاج قاسم سلیمانی توسط آمریکایی‌ها در کشور عراق، گفت: «موضوع قرار دادن سپاه در فهرست گروههای ترویستی و احتمال ترور سردار سلیمانی، امری تازه نبود و در دوران ریاست جمهور جرج بوش و باراک اوباما نیز مطرح بود اما مانع اصلی عدم این اقدام، تاثیرات احتمالی‌ای بود که احتمالا برای منطقه و سیاست منطقه‌ای ایالات متحده آمریکا برجای خواهد گذاشت. روسای جمهوری قبلی با متصور شدن چشم‌اندازی از نتایج و تاثیرات احتمالی این اقدام، از چنین کنشی ممانعت می‌کردند. در واقع، آمریکایی‌ها به ویژه در کشور عراق تلاش می‌کردند خط قرمزهای ایران را رعایت کنند و در مقابل نیز ایران حدی از تنش را با آمریکا برای خود قائل بود؛ در نتیجه می‌توان گفت نوعی تفاهم نانوشته وجود داشت.»
وی افزود: «متعاقب قرار دادن نام سپاه در فهرست گروههای تروریستی، رسما آمریکا از خطوط قرمز ایران گذر کرد و همین امر تا حدود زیادی قابل پیش‌بینی بود که امنیت مناسبات دو طرف را متشنج می‌کرد. با اقدام اخیر آمریکا در ترور سردار سلیمانی، این کشور نشان داد که ملاحظات امنیتی ایران را رعایت نمی‌کند. در چرایی این امر نیز باید به روانشناسی دونالد ترامپ اشاره داشت. بر اساس منطق اقتصادی خود، در دنیای سیاست همانند تاجری عمل می‌کند که با ریسک بالا قصد دارد رقیب خود را تحت تاثیر قرار دهد. در دنیای سیاست نیز ترامپ در پی انجام کارهایی است که تا کنون کسی جرات انجام آن را نداشته است. او تصور می‌کند با انجام چنین اقدامات و ریسک‌هایی حریف عقب‌نشینی خواهد کرد. نمونه‌های این منطق را می‌توان در اقداماتی همچون به رسمیت شناختن بیت‌المقدس به عنوان پایتخت اسرائیل، قرار دادن نام سپاه در لیست تروریستی و اکنون ترور سردار سلیمانی. اکنون ترامپ بر این باور است با این اقدام دور از انتظار، ممکن است ایران کوتاه بیاید.»
این کارشناس مسائل بین‌الملل در ادامه تصریح کرد: «در سطحی دیگر، باید به وضعیت داخلی آمریکا و از درون آن وضعیت ترامپ برای پیروزی در انتخابات 2020 توجه داشت. با وجود این‌که احتمال رای آوردن استیضاح ترامپ در مجلس سنا بسیار اندک است اما باید وضعیت و جایگاه او را تا حدود متزلزل مورد ارزیابی قرار داد. در چنین شرایطی امنیتی کردن فضا یکی از راهکارهایی است که رئیس کاخ سفید به آن متوسل شده است. ترامپ تصور می‌کند با چنین اقدام غیر منتظره‌ای می‌تواند دست بالا را پیدا کند. با این اوصاف، باید دید در آینده چه اتفاقاتی خواهد افتاد و احتمال دارد تا 9 ماه آینده وضعیت و جایگاه ترامپ تا حدود زیاد دگرگون شود.»
قهرمان‌پور در ادامه پیرامون به صفر رسیدن شانس گفتگو میان ایران و آمریکا، بعد از شهادت سردار سلیمانی گفت: «آن‌چه که مسلم به نظر می‌رسد این است که احتمال مذاکره بسیار اندک شده است. با این اقدام، آمریکا نشان داد که اهمیت و ارزشی برای تبادل پیام و مذاکره قائل نیست. بر همه‌گان معلوم بود چنین اقدامی گذار از خطوط قرمز ایران است و شانس مذاکره از میان خواهد رفت. با این وجود، ترامپ بر خلاف تحلیل سیاست مداران، منش و دیدگاه خاض خود را دارد و فکر می‌کند با چنین اقدامی ایران آمادگی بیشتر در نتیجه این اقدام برای مذاکره خواهد داشت. ترامپ بر این باور است که در مقام سیاست‌مداری باهوش باید در هر بازی پیروز از زمین خارج شود. با این اوصاف، اکنون این امکان وجود دارد که ترامپ نتواند شرایط و وضعیت آینده را در منطقه خاورمیانه کنترل کند و در صورت تغییر معادلات امنیتی منطقه امکان دارد پیروزی او با تهدید جدی مواجه شود. در مجموع، با توجه به اقدام اخیر آمریکایی‌ها شانس مذاکره بسیار محدود شده و حتی آن‌هایی که در کشور به مذاکره خوش‌بین بودند دیگر نمی‌تواند از آن سخن به میان بیاورند.»
این کارشناس مسائل بین‌الملل، در بخش پایانی گفته‌های خود در گفت و گو با انتخاب تاکید کرد: «با وجود شهادت سردار سلیمانی امکان وقوع جنگ فراگیر و مستقیم میان ایران و آمریکا، در وضعیت آینده نامحتمل به نظر می‌رسد اما آن‌چه حتمی به نظر می‌رسد این است که آمریکا به طور حتم جواب خواهد داد اما معتقد هستم که تهران باید در نشان دادن واکنش اندکی خویشتنداری نشان دهد و در پاسخ دادن نباید عجله کرد؛ زیرا وضعیت آمریکا در منطقه به‌گونه‌ای است که شاید واکنش نشان دادن ایران نیاز نباشد. در مجموع، احتمال افزایش درگیری میان آمریکا و محور مقاومت بیشتر شده و در این میان کشورهای عربی از جنگ میان تهران و واشنگتن حمایت خواهند کرد.»
ارسال نظر
