آزادسازی ادلب؛ نبرد سرنوشت ساز در شمال سوریه

 چند روزی است که عملیات آزادسازی استان ادلب آغاز شده است اما نبرد فعلی با نبردهای سابق در سوریه متفاوت است چرا که تمامی برگ برنده‌های سیاسی گروه‌های مسلح و تروریستی مستقر در حومه ادلب، لاذقیه و حومه غربی حلب سوخته است.

به گزارش ایسنا، شبکه المیادین با انتشار گزارشی درباره عملیات ارتش سوریه برای آزادسازی استان ادلب از لوث عناصر تروریستی که شاهد پیشروی های چشمگیری در محورهای جنوب و جنوب شرقی بوده، نوشت: سه روز کافی بود تا ارتش سوریه بیش از ۳۰ روستا و شهرک را در حومه معرة النعمان در جنوب شرق ادلب آزاد کند. ارتش سوریه در حال پیشروی زمینی به سمت عمق مناطق ادلب در سه محور اصلی است؛ محور اول از منطقه "اسطبلات" آغاز شده و تا "الحراکی" در شمال شرق شهر معره النعمان ادامه می‌یابد. نیروهای ارتش سوریه در محور دوم نیز درحال پیشروی از "اعجاز" به سمت "الصیادی" در جنوب شرق معرة النعمان هستند و محور سوم نیز از "التمانعة" آغاز شده و تا "حرّان" در جنوب ادامه می‌یابد.

هدف ارتش سوریه پیشروی به سمت مثلث "جرجناز" ـ "دیر الشرقی" ـ"تلمنس" است که کانون اصلی گروه‌های افراطی است؛ گروه‌هایی که وزنه نظامی گروه‌های تروریستی مانند جبهه النصره محسوب می‌شوند.

تا ظهر روز یکشنبه ۱۶۰ تن از عناصر جبهة النصره و هم‌پیمانانش در جریان نبرد با ارتش سوریه به هلاکت رسیدند و بیش از ۲۰۰ تن از آنها نیز مجروح شدند و این درحالی است که نیروهای دولتی سوریه با پشتیبانی جنگنده‌های سوریه و روسیه به پیشروی در محورهای مذکور ادامه می‌دهند.

ناظران دلیل شکست عناصر تروریستی برای مقاومت در برابر پیشروی ارتش سوریه را شکست مذاکرات میان سرکرده‌های جبهة النصرة و هم پیمانان آن در ادلب با آنچه "ارتش ملی" نامیده می‌شود و مورد حمایت ترکیه است، می‌دانند. جبهة النصره پیش از این و با آغاز نبرد آزادسازی ادلب از ارتش ملی خواسته بود تا در برابر پیشروی نیروهای دولتی از آنها حمایت کنند اما مسأله غافلگیر کننده برای آنها این بود که ترکیه تصمیمی در این باره نگرفته است و به اعزام یک کاروان نظامی به سمت "معرة حطاط" در نزدیکی "الصرمان" اکتفا کرد.

این کاروان که شامل ۳۰ خودروی نظامی از جمله هفت خودروی زرهی و وسایل نقلیه حامل مهمات و تجهیزات لجستیکی و سلاح بود به این دلیل که احتمال داده می‌شد مرکز ایست بازرسی ترکیه در الصرمان تحت محاصره ارتش سوریه قرار بگیرد به این مرکز منتقل شد اما ارتش سوریه ظهر یکشنبه موفق شد که با ادامه پیشروی خود در این مناطق این مرکز ایست بازرسی را محاصره کند. مرکز ایست بازرسی الصرمان دومین مرکز ایست بازرسی ترکیه است که در این نبرد توسط نیروهای ارتش سوریه محاصره می‌شود، این نیروها پیش از این نیز ایست بازرسی "مورک" را محاصره کرده بودند.

در حال حاضر مقصد ارتش سوریه به سمت "جرجناز" متمرکز شده است، و پس از آن به شهر معرة النعمان، بزرگترین شهر حومه ادلب چشم دوخته است. با این حال هنوز صحبت درباره تحویل این شهر به ارتش بدون درگیری زود است، اما صحبت‌های بزرگان المعرة درباره تحویل آن بدین معنا است که گزینه تحویل مطرح بوده و ممکن است اجرای آن پس از فروپاشی سازمان موسوم به "هیئت تحریر الشام" (جبهة النصرة سابق) و تأثیر آن بر تصمیمات بزرگان المعرة، آسانتر شود.

تسلط احتمالی ارتش سوریه بر معرة النعمان تغییرات زیادی را در نقشه جنگ در شمال سوریه ایجاد می‌کند و موقعیت جغرافیایی آن در جاده بین المللی حلب ـ دمشق موسوم به "M۵" و همچنین وزنه آن در جامعه داخلی ادلب، عامل مهمی برای سقوط کامل حومه شرقی و جنوبی ادلب خواهد بود و چه بسا تأثیر آن به خود شهر ادلب نیز برسد و این تسلط آشفتگی اوضاع نظامی و داخلی هیئت تحریر الشام و هم پیمانانش را بیشتر خواهد کرد.

بنابراین صحبت‌ها درباره تجهیزات جبهة النصرة در حومه شمالی حلب بیش از اینکه حقیقت داشته باشند شایعه هستند و به ویژه اینکه هیئت تحریر الشام (جبهة النصره سابق) پس از نابودی جناح‌ها و گروه‌های مختلف در جریان سال‌های جنگ سوریه، نقش خونینی را در این منطقه ایفا کرده است. برجسته‌ترین گروه‌های مذکور گروه "نور الدین الزنکی" از مهم‌ترین گروه‌های تروریستی فعال در حومه غربی استان حلب و زیر مجموعه گروه تروریستی موسوم به "جبهه ملی آزادیبخش" و مورد حمایت ترکیه است که به طور کامل منحل شد. این مسأله باعث شد که جبهة النصره بیشتر ائتلاف‌هایش با گروه‌های تحت حمایت آنکارا را از دست دهد و تنها ائتلاف آن با برخی از گروه‌های اسلامی تندرو مانند "حراس الدین" و یا "حزب الاسلامی الترکستانی" و همچنین "اجناد قفقاز" حفظ شد.

نکته قابل توجه درباره روند وقایع نبردهای ادلب، غیبت سرکرده‌های ارشد جبهة النصره و عدم بیان اظهارات و انتشار ویدئوهای مختلف در شبکه‌های اجتماعی است؛ اقدامی که آنها معمولا انجام می‌دادند اما اکنون و با وجود وارد شدن خسارت‌های سنگین به آنها هیچ تصویری از ابومحمد الجولانی، سرکرده، عبدالله المحیسنی، شیخ وهابی سعودی و از مقامات شرعی هیئت تحریر الشام و همچنین أبوالیقظان المصری قاضی این گروه مشاهده نشده است و در همین حال اخباری مبنی بر فرار بیشتر سرکرده‌های ارشد این گروه به داخل ترکیه منتشر شده است.

از سوی دیگر، بعید نیست که ارتش سوریه در آینده نزدیک و به ویژه پس از ادامه حملات راکتی و خمپاره‌ای جبهه النصره به شهر حلب، محورهای جدیدی را نیز افتتاح کند؛ زیرا دو محور غربی و شمالی حلب تا زمانی که تحت کنترل این گروه هستند محورهای خطرناکی به شمار می‌روند. منظور از محورهای جدید منطقه "ضهرة عبد ربه"، شهرک صنعتی "لیرمون" در شمال حلب و "جمعیة الزهراء" در شمال غربی و همچنین منطقه "الراشدین" در ناحیه غربی شهر حلب است. حملات گروه های تروریستی مذکور همچنان باعث نگرانی اهالی حلب است و احتمال داده می‌شود که در هر لحظه نبردی همه جانبه در محورهای مذکور شکل بگیرد.

اما درباره برجسته‌ترین سؤالی که هم اکنون در مورد سرنوشت ۱۳ مرکز ایست بازرسی ترکیه مستقر در حومه شهر حلب و ادلب وجود دارد باید گفت که انتظار می‌رود تا زمان رسیدن ارتش سوریه به مرزهای مشترک با ترکیه این ایست بازرسی‌ها کما فی السابق باقی بمانند و سناریوی محاصره مرکز ایست بازرسی مورک پس از نابودی گروه‌های تروریستی در ادلب برای تمامی این مراکز تکرار شود تا بعدها درباره مکانیزم خروج نیروهای ترکیه از خاک سوریه توافق شود.