بیماری که حافظه سیستم ایمنی را پاک می‌کند

 نتایج یک پژوهش جدید نشان داد، سرخک آسیبی درازمدت به سیستم ایمنی فرد مبتلا وارد کرده و وی را تا مدت‌ها پس از بهبودی در برابر ابتلا به دیگر عفونت‌ها آسیب‌پذیر می‌کند.

به گزارش ایلنا، نتایج مطالعات انجام شده روی گروهی از کودکان نشان داد که ابتلا به سرخک حافظه سیستم ایمنی را از بیماری‌های قبلی پاک کرده، آن را به تنظیمات اولیه در زمان نوزادی برگردانده و بدن را در برابر عفونت‌های جدید بی‌دفاع می‌گذارد.

استفن الج از متخصصین ژنتیک در دانشکده پزشکی هاروارد و از مولفان این پژوهش می‌گوید: «ما شواهد محکمی پیدا کردیم که نشان می‌دهد ویروس سرخک سیستم ایمنی بدن را تخریب می‌کند. تهدید سرخک برای جان افراد بسیار بزرگ‌تر از آن چیزی است که قبلا تصور می‌شد.»

سرخک سالانه بیش از ۷ میلیون نفر را در جهان مبتلا می‌کند و بیش از ۱۰۰ هزار قربانی می‌گیرد. این بیماری شدیدا واگیردار است و با سرفه، عطسه و بازدم فرد مبتلا منتقل می‌شود. ویروس سرخک به محض وارد شدن به سیستم تنفسی به سلول‌های ایمنی که در رابط بین ریه‌ها و جریان خون وجود دارند، نفوذ می‌کند، از آن‌جا تکثیر شده و به سلول‌های ایمنی در سراسر بدن منتشر می‌شود.

دانشمندان پیش‌تر نیز به تاثیر بلندمدت ویروس سرخک بر روی سیستم ایمنی بدن پی برده بودند، زیرا می‌دانستند که این ویروس مستقیما به سیستم ایمنی حمله می‌کند و شاهد آن بودند که در پی شیوع سرخک، آمار مرگ و میر در اثر عفونت‌های دیگر بالا می‌رود، این مطالعه جدید برای نخستین بار از دامنه این آسیب پرده برداشت.

محققان از سه مدرسه در هلند داوطلبانی را برای این پژوهش جذب کردند. آن‌ها از کودکان سالم و واکسیناسیون نشده بین ۴ تا ۱۷ سال و ۷۷ کودکی که در جریان شیوع سرخک در سال ۲۰۱۳ به این بیماری مبتلا شده بودند، نمونه خون گرفتند.

محققان در نخستین مقاله خود درباره نتایج این مطالعه ذکر کرده‌اند که سرخک دو خط دفاعی جداگانه از سیستم دفاعی را تحلیل می‌برد. سیستم ایمنی در مقابله با عفونت‌های جدید و ناشناخته بر پمپاژ دائم طیف متنوعی از سلول‌های ایمنی با قابلیت جمعی شناسایی تقریبا هر نوع از پاتوژن تکیه دارد. به گفته ولیسلاوا پتروا از موسسه "ولکام سنگر" (Wellcome Sanger) و دانشگاه کمبریج، هر چه طیف این سلول‌ها متنوع‌تر باشد بهتر است. هرچند در کودکانی که پیش‌تر به سرخک مبتلا شده‌اند، این طیف تا حد زیادی محدود است.

سیستم ایمنی بدن همچنین سلول‌هایی را با حافظه بلندمدت ایجاد می‌کنند که به طور دائم در گردشند و به بدن اجازه می‌دهند تا عفوت‌هایی که پیش‌تر با آن‌ها مواجه شده را سریعا شناسایی کرده و از بین ببرد. با این حال پس از ابتلا به سرخک، بخش قابل توجهی از این سلول‌ها طی فرآیندی که دانشمندان با عنوان «فراموشی ایمنی» (immune amnesia) توصیف می‌کنند، از جریان خون کودکان ناپدید شدند. این به آن معناست که کودکانی که به سرخک مبتلا شده‌اند ممکن است به واکسیناسیون دوباره برای جلوگیری از ابتلا به بیماری‌هایی که قبلا به آن‌ها دچار شده بودند، نیاز داشته باشند.

به گفته پتروا، این آزمایش‌ها نشان داد که سرخک به طور مستقیم باعث از بین رفتن محافظت بدن در برابر سایر بیماری‌های عفونی می‌شود.

محققان همچنین آنتی‌بادی‌های (پروتئین‌های تولید شده توسط سلول‌های ایمنی) موجود در خون داوطلبان را نیز مورد بررسی قرار داده و متوجه شدند که پس از سرخک، ۱۱ تا ۷۳ درصد از بانک حافظه آنتی بادی بدن پاک می‌شود.