امارات در یمن چه می‌خواهد؟

  امارات متحده عربی در حمله ائتلاف سعودی به یمن راهبرد ویژه خود را دنبال کرد و کنترل مناطق راهبردی این کشور را در اولویت قرار داد؛ اهدافی که با برنامه سعودی‌ها در یمن دارای تضادهایی انکارناپذیر است.

 شکاف‌ میان کشورهای ائتلاف حمله به یمن روز به روز در حال افزایش است. با گذشت حدود پنج سال از آغاز حمله نیروهای ائتلاف و به محض مشخص شدن سردرگمی عربستان در این جنگ، امارات تصمیم گرفت به صورت مستقل تری جنوب یمن را برای رسیدن به اهداف خود هدف قرار دهد.

تلاش برای افزایش منزلت سیاسی و اقتصادی و دیده شدن در معادلات منطقه ای و حتی جهانی از اهداف امارات برای افزایش حضور سیاسی و نظامی در منطقه بویژه در جنوب یمن بوده است. امارات برای رسیدن به این هدف ها و پیش بردن منافع خود جهت به کنترل درآوردن عدن و تنگه باب المندب و نیز پیگیری سیاست نفوذ در منطقه شاخ آفریقا تلاش کرد و حضور در منطقه استراتژیک یمن را در اولویت راهبرد خود در جنگ علیه یمن قرار داد.

نگاهی به راهبرد و اهداف امارات در یمن

به نوشته صفحه عربی تارنمای اندیشکده «کارنگی»، از زمان آغاز حمله ائتلاف کشورهای عربی به یمن، راهبرد امارات با راهبرد عربستان تفاوت داشت. هدف اساسی سعودی‌ها تضعیف گروه انصارالله بود تا بار دیگر قدرت به «عبدربه منصور هادی» رئیس جمهوری مستعفی یمن برگردد و دامنه نفوذ ریاض در یمن گسترش یابد و اوضاع امنیتی در مرزهای یمن و عربستان تقویت شود. اما اماراتی‌ها تلاش کردند در مناطق ساحلی و جنوب یمن نفوذشان را گسترش دهند تا با استفاده از آن حضور خود را در خطوط دریانوردی در خلیج عدن و تنگه باب المدب و مناطقی از شاخ آفریقا تقویت سازند. امارات به طور اساسی تلاش کرد که در روند رویدادها در جنوب یمن تاثیرگذار ظاهر شود تا دولت عبد ربه منصور هادی را تضعیف سازد و مانع از مقابله آن با اهداف امارات در منطقه شود.

اماراتی‌ها از شورای انتقالی جنوب که یکی از اصلی ترین جریان‌های جدایی طلب در جنوب یمن به شمار می‌رفت، حمایت کردند. همچنین پس از مرگ «علی عبدالله صالح» رئیس جمهوری سابق یمن در دسامبر سال ۲۰۱۷ میلادی، امارات از «طارق صالح» فرزند برادر وی حمایت کردند تا بتواند تشکیلات نظامی در ساحل غربی یمن تشکیل دهد. شورای انتقالی جنوب و نیروهای وابسته به طارق صالح به طور رسمی به تقابل علیه انصارالله ادامه می دهند اما آنان مخالفت مشروعیت عبدربه منصور هادی هستند. همچنین امارات حدود ۹۰ هزار سرباز در این مناطق آموزش داده است و این نیروها به عنوان ابزاری برای اعمال نفوذ نظامی و سیاسی خود استفاده می‌کند. همچنین امارات در غرب یمن برای متحد کردن نیروهای نظامی از جمله نیروهای مستقر در بندر الحدیده زیر فرماندهی طارق صالح تلاش کرده است. رفتار امارات در غرب یمن نشان داد که مقام‌های این کشور به طور اساسی بر روی مناطق جنوبی و ساحلی یمن تمرکز کرده‌اند و توجه چندانی به تحولات شمال این کشور ندارند.

تارنمای مرکز پژوهش‌های «الجزیره» قطر در گزارشی آورد: از برجسته‌ترین اهداف راهبردی که امارات در یمن دنبال می‌کند، تقویت نفوذ ژئوپلیتیک در مناطقی فراتر از دریای عرب از جمله خلیج عدن و مناطق غربی اقیانوس هند است. این کشور می‌خواهد جایگاه نظامی و اقتصادی خود را در منطقه تقویت سازد و در این زمینه با ایران، عربستان و ترکیه در حال رقابت است. این کشور به دنبال تقویت جایگاه خود در شورای همکاری خلیج فارس و اتحادیه عرب است. همچنین این کشور در پی گسترش همکاری در زمینه مبارزه با تروریسم است تا از آن در عرصه جهانی استفاده کند و از این طریق اتهام‌ها علیه خود درباره حمایت از ترویسم را دور سازد.

به نوشته تارنمای مرکز پژوهش‌های الجزیره، تردیدی نیست که قدرت‌های منطقه‌ای و فرامنطقه‌ای در حمله به یمن محاسبات خاص خود را دنبال می‌کنند. «اسماعیل ولد الشیخ» نماینده سابق سازمان ملل در این زمینه گفته بود کشورهای منطقه از اوضاع یمن برای گسترش نفوذ خود در منطقه استفاده می‌کنند. با توجه به این اظهارات نمی‌توان گفت حضور گسترده مادی و انسانی امارات در یمن در راستای حمایت از عبدربه منصور هادی بوده بلکه این کشور منافع خاص خود را دنبال می‌کند، به طوری که برخی‌ هدف امارات از ورود به این جنگ را رسیدن به اقیانوس هند از طریق بندر عدن عنوان کرده اند. بسیاری از سیاستمداران امارات، اقیانوس هند را امتداد طبیعی بندر عدن می‌دانند. همچنین حضور امارات در جنوب یمن سبب می‌شود این کشور در عرصه‌های سیاسی و اقتصادی نقش آفرین باشد. نفوذ امارات در بنادر جنوب یمن زمینه به کنترل درآوردن دریانوردی در دریای عرب و خلیج عدن را برای این کشور فراهم می‌سازد و به تبع آن نقش عمان در دریانوردی در این مناطق تضعیف می‌شود.

روزنامه «السبیل» اردن در گزارشی از قول «عبدالسلام محمد» رئیس مرکز پژوهش‌های «ابعاد» نوشت: راهبرد امارات در یمن به کنترل درآوردن بندرها و حضور در سواحل غربی یمن است. همچنین یکی از اهداف امارات تضعیف حزب «الاصلاح» به عنوان یک شاخه از جریان اخوان المسلمین است. همچنین امارات راهبردی فراتر از این موضوع دارد و آن رقابت با عربستان است. برخی در امارات معتقدند فروپاشی عربستان می‌تواند به امارات کمک کند تا بازارهای نفت و گاز منطقه را به کنترل خود درآورد.

به نوشته تارنمای «عربی پست» لبنان، از مارس سال ۲۰۱۵ میلادی نیروهای امارات در جنوب یمن مستقر شده اند. آنان پس از حضور در این منطقه سرگرم آموزش و تسلیح نیروهایی در جنوب یمن شده اند. هدف آنان تضمین تقویت حضور دایمی امارات در این منطقه برای به کنترل درآوردن تنگه باب المندب بود. این یک هدف راهبردی برای امارات بود و ابوظبی برای تحقق آن نه تنها با عربستان بلکه با مصر هم همکاری کرد. این کشور حتی در این زمینه از آمریکا هم چراغ سبز گرفت و در سومالی و اریتره پایگاه لجستیکی و نظامی ایجاد کرد تا بتواند حضور خود در دو طرف تنگه باب المندب را تضمین کند. امارات برای اینکه راهبرد خود را به طور کامل محقق سازد نیاز به قدرت نفوذ در جنوب یمن داشت. امارات برای رسیدن به این هدف از سیاست‌مداران یمن در جنوب حمایت کرد و شبه نظامیان «کمربند جنوبی» را پرورش داد. برجسته ترین کسانی که امارات از آنان در جنوب حمایت می کند «فهم عیدروس الزبیدی» استاندار سابق عدن و «هانی بن بریک» وزیر سابق این کشور بودند. پس از کنار گذاشتن این افراد از سوی عبدربه منصور هادی، امارات شورای انتقالی جنوبی به ریاست الزبیدی و نیروهای کمربند امنیتی به رهبری بن بریک را ایجاد کرد.

روزنامه «القدس العربی» چاپ لندن با اشاره به تصمیم امارات برای خروج نیروهای خود از یمن نوشت: هنوز هم امارات چشم طمع به بندرهای یمن دوخته است و اقدامات نیروهای این کشور در بندرهای «المخا»، «المکلا»، «عدن» و «الحدیده» نشان دهنده این موضوع است. این کشور نیروهای خود را از مناطق ساحلی یمن خارج نکرده است، بلکه به تقویت نیروهای خود در این مناطق پرداخته است.

به نوشته شبکه خبری «الجزیره» قطر، «یاسین التمیمی» تحلیلگر سیاسی مسائل یمن بر این باور است امارات از آغاز حمله ائتلاف کشورهای عربی با دستورالعمل اشغالگری آشکاری وارد یمن شد. هدف این کشور، اشغال استان های جنوبی و ایجاد شرایط ژئوپلتیک جدیدی بود. این کشور به عنوان یک امپراتوری منطقه می‌خواست حضور نظامی خود را بر یمن تحمیل کند.

 به نوشته شبکه خبری «الجزیره»، «نبیل خوری» مسوول سابق وزارت امور خارجه آمریکا هم می‌گوید امارات امور را در جنوب یمن به ویژه در بندرها برپایه منافع خود مدیریت می‌کند.

موانع فراروی اماراتی‌ها در یمن

به نوشته تارنمای «الوقت» لبنان، راهبرد امارات با شماری از موانع روبرو است. نخستین مانع آن آگاهی انصارالله از طرح امارات برای تجزیه یمن است. انصارالله با استفاده از نیروها و ابزارهای خود در برابر امارات مقاومت می‌کند. دومین مانع این است که برخی از جریان‌های سیاسی در جنوب و همچنین افکار عمومی با طرح امارات برای به کنترل در آوردن مناطق مهم اقتصادی یمن مخالفند.