جنجال فیلم کیانوش عیاری بر سر چیست؟ / آیا دلیل توقیف فقط یک صحنه مناقشه‌برانگیز است یا فراتر از آن؟

 داستان اکران و توقیف فیلم «خانه پدری» تمامی ندارد. فیلمی به کارگردانی کیانوش عیاری، کارگردان شناخته شده سینمای ایران و خالق آثار تحسین شده ای چون «بودن یا نبودن» و سریال ماندگار «روزگار قریب».همان کارگردانی که سه سال پیش در فیلم کاناپه از کلاه گیس برای بازیگران زن استفاده کرد و با اظهارات بعدی او جنجالی به پا شد.

 « خانه پدری» محصول سال ۱۳۸۹ است که در جشنواره سی و دوم فجر هم اکران شد. دی ماه ۱۳۹۳ اکران آن آغاز شد اما بلافاصله توقیف شد. اما پس از پنج سال با اصلاحاتی و با رده‌بندی سنی بالای ۱۵ سال در تاریخ ۱ آبان ۱۳۹۸ مجدداً در سینما‌های ایران اکران شد؛ هرچند اکران دوم نیز 5 روز بیشتر طول نکشید و بنا بر اخبار منتشرشده این فیلم مجددا توقیف شده است.

داستان فیلم درباره چیست؟

این فیلم قصه اتفاق‌های یک خانه قدیمی را از سال ۱۳۰۸ (اوایل حکومت رضا شاه) تا ۱۳۷۹ را روایت می‌کند با بازیگرانی همچون متین کتکی، مهدی هاشمی، شهاب حسینی و مهران رجبی، ناصر هاشمی، مینا ساداتی و نازنین فراهانی . فیلم در چند اپیزود ساخته شده و مسائل و مشکلات زنان ایران را در هفتاد سال اخیر به تصویر کشیده‌است. در این فیلم ناصر هاشمی (نقش جوانی) و مهدی هاشمی (نقش میانسالی) کاراکتر اصلی این فیلم را، که روایت زندگی‌اش از پانزده تا هشتاد سالگی به تصویر کشیده شده، بازی می‌کنند.

علتت توقیف، صحنه فرزندکشی و واقعی بودن آن

اما توقیف فیلم و جنجال ها بر سر آن، بر سر یک صحنه از فیلم است که خشونت آمیز توصیف شده و منتقدان وجود آن را نمی پذیرند. به گفته منتقدان در صحنه مورد نظر، فرزند کشی به شنیع‌ترین شکل ممکن به تصویر کشده شده.

ستاره میرمحمد بازیگر نقش «سکینه» که به عنوان دختر بزرگ خانواده در «خانه پدری» درباره سکانس قتل دختر خانواده گفته است: قبول دارم که این سکانس بسیار ناراحت کننده است و حتی نمایش آن برای کودکان مناسب نیست، اما شما ببینید نمونه آن عینا در فیلم «مغزهای کوچک زنگ زده» کپی شده و بدون هیچ مشکلی هم در سینماها به نمایش درآمد. متأسفانه این سکانس باعث شد «خانه پدری» ۱۰ سال توقیف بماند و برایم عجیب است چنین حساسیتی تنها برای فیلم آقای عیاری ایجاد شد.

وی می گوید: آقای عیاری گفته بودند که خودشان این اتفاق را در یکی از شهرها دیده بودند و فیلم برگرفته از یک اتفاق واقعی ساخته شده است. متأسفانه در جامعه نیز بارها اخبار چنین خشونت‌هایی علیه زنان به گوشمان رسیده است.

واکنش ها به توقیف

روابط عمومی سازمان سینمایی اعلام کرده با ابلاغ دستور قضایی بازپرس شعبه 16 دادسرای فرهنگ و رسانه تهران به سازمان سینمایی اکران فیلم «خانه پدری» متوقف شد. پس از انتشار خبر توقیف فیلم، کیانوش عیاری از آن ابراز بی اطلاعی کرد و گفت که از طریق رسانه ها از این موضوع مطلع شده.

با این حال خبرگزاری صدا و سیما از قول یک مقام آگاه  اعلام کرده است: کارگردان خانه پدری تعهد به تغییر یا حذف صحنه های خشن فیلم داده بود که این کار انجام نشد، در نتیجه دادسرای فرهنگ و رسانه حکم به توقیف فیلم داد.

این در حالی است که گویا برخی ماجرای توقیف را فراتر از حذف یک صحنه می دانند. چنانچه هوشنگ گلمكانى سردبیر مجله‌ی فیلم نوشته است: «خانه پدری» علی رغم اصلاحات انجام شده و محدودیت در اختصاص سالن سینما به دستور دادستانی توقیف شد. دادستانی به این تشخیص رسیده که فیلم باید توقیف شود، بنابراین به وظیفه ذاتی خودش عمل کرده و دستور توقیف فیلم را صادر نموده‌ است. حالا نوبت وزیر ارشاد و رئیس سازمان سینمایی است که به وظیفه‌شان عمل کرده و کمی جسارت به خرج داده و پای مجوزی که صادر کرده‌اند بایستند و کوتاه نیایند یا اینکه استعفا دهند. مگر اینکه به هیچ قیمتی نتوانند از این میز لعنتی دل بکنند.