سوغات جدید خارجی‌ها از بازار ارزان ایران چیست؟

 نایب رییس انجمن داروسازان ایران با اشاره به افزایش قاچاق معکوس و چمدانی دارو بویژه به کشورهای همسایه، گفت: راهکار به حداقل رساندن چنین پدیده‌هایی در بازار دارو، واقعی کردن قیمت آن است.

دکتر حسین فاطمی در گفت‌وگو با ایسنا، درباره مباحث مطرح شده مبنی بر افزایش قیمت داروها و به‌ویژه داروهای تولید داخلی در کشور در جهت حمایت از تولید داخل و همچنین لحاظ پوشش بیمه‌ای برای بیماران، گفت: باید توجه کرد که دولت هم بزرگترین تولیدکننده و هم بزرگترین مصرف کننده دارو در ایران است. بر همین اساس از دو جهت درباره قیمت دارو می‌تواند متضرر شود؛ به‌طوری که اگر قیمت دارو پایین نگه داشته شود، دولت ضرر می‌کند و صنایع ما فرصت سرمایه‌گذاری لازم برای تحقیق و توسعه را پیدا نمی‌کنند. از سوی دیگر از آنجایی که دولت بزرگ‌ترین مصرف‌کننده دارو در کشور از طریق سیستم‌های بیمه‌ای و یا بیمارستان‌های کشور است، اگر قیمت دارو بالا رود، توان پرداخت دولت هم محدود می‌شود؛ به‌ویژه در سال‌های اخیر که با مسائل تحریم هم مواجهیم و درآمد ارزی دولت بسیار کم شده و بودجه عمومی دولت تکافوی این هزینه‌ها را نمی‌کند.
قیمت دارو واقعی شود

وی با بیان اینکه طبیعی است که بحث افزایش قیمت دارو، موافقین ومخالفینی داشته باشد، افزود: انجمن داروسازان ایران بیشتر به دنبال واقعی شدن قیمت دارو در کشور است. در حال حاضر قیمت دارو واقعی نیست. به‌طوری که با ارز ۴۲۰۰ تومانی دارو تولید می‌کنیم و سوءاستفاده‌هایی هم انجام می‌شود؛ در حالیکه می‌توان از مکانیزم‌های دیگری مانند ارز نیمایی برای تولید دارو استفاده کرد و سوبسید را به سازمان‌های بیمه‌گر و یا مستقیما به خود مصرف‌کنندگان دارو بپردازیم.

فاطمی تاکید کرد: با ادامه وضعیت فعلی فقط باعث می‌شویم که قاچاق معکوس دارو افزایش یابد. در حال حاضر  آمارها نشان می‌دهد که طی دو سال اخیر به ویژه در سال ۱۳۹۸ روند معکوس قاچاق دارو، زیاد شده است. واقعیت این است که در حال حاضر کشفیات داروهای قاچاق که از ایران به سمت کشورهای همسایه می‌رود، افزایش یافته است.

وی ادامه داد: فکر می‌کنم هیچ‌ راه‌حلی وجود ندارد، ‌مگر اینکه دولت به سمت واقعی‌سازی قیمت دارو رود. اگر هم می‌خواهد از بیماران و قشر آسیب‌پذیر جامعه حمایت کند، این حمایت به صورت مستقیم باشد. یعنی یا به بیماران به‌ویژه بیماران خاص که مصرف‌کننده دارو هستند، سوبسید دهند یا از طریق سیستم‌های بیمه‌ای این حمایت را انجام دهند. در غیر این صورت سرمایه‌های ملی ما از ایران خارج می‌شود.
دلالی در داروخانه‌

نایب رییس انجمن داروسازان ایران با بیان اینکه ۹۷ درصد داروهای کشور در داخل تولید می‌شوند و سه درصد وارداتی هم بیشتر شامل داروهای "های‌تک" هستند، اظهار کرد: مجمع عمومی انجمن داروسازان سراسر کشور، پنجشنبه گذشته جلسه‌ای با مسئولان وزارت بهداشت داشت که در آنجا افزایش پدیده قاچاق معکوس دارو به خارج از ایران مورد بحث قرار گرفت. داروخانه‌هایی بودند که در حجم زیاد دارو خریده بودند و بعدا از طریق واسطه‌هایی این داروها را از کشور خارج می‌کردند. برخی داروها هم اصلا وارد سیستم داروخانه نمی‌شود و از طریق مکانیزم‌های دیگر از کشور خارج می‌شوند. مانند مواردی که به عنوان فروش چمدانی دارو معروف است. در عین حال در برخی موارد هم شاهدیم که افراد از کشورهای همسایه به ایران سفر می‌کنند و یکی از اقلامی که سوغات با خودشان می‌برند، داروهای ارزان‌قیمت ایران است که با ارز ۴۲۰۰ تومانی برای بیماران ایرانی تهیه می‌شود، اما در عمل به صورت چمدانی خارج می‌شود.

فاطمی با اشاره به برخی اظهارات مبنی بر احتمال سوءاستفاده از دفترچه‌های بیمه با آزاد شدن ارز دارو و واقعی شدن قیمت آن، اظهار کرد: یکی از راه‌حل‌هایی که وزارت بهداشت روی آن تاکید دارد، استفاده از ظرفیت پرونده الکترونیک سلامت است. در حال حاضر وزارت بهداشت می‌تواند از طریق سامانه‌هایی که دارد وضعیت توزیع داروها را از شرکت‌های پخش‌کننده دارو و داروخانه‌ها رصد کند، اما اگر پرونده الکترونیک سلامت، راه‌اندازی شود، مصرف دارو به‌ویژه داروهای خاص و گران‌قیمت رصد می‌شود؛ به‌طوریکه زنجیره دارو از تولید و واردات تا توزیع و مصرف رصد می‌شود. البته ممکن است این اقدام در ابتدا برای کلیه داروها امکان‌پذیر نباشد، اما برای داروهای خاص می‌تواند به‌زودی اتفاق افتد.

وی افزود: البته متاسفانه یکی از محدودیت‌هایمان این است که داروخانه‌ها زیرساخت لازم برای استفاده از پرونده الکترونیک سلامت را داشته باشند. در ایران زیرساخت‌های اینترنتی به طور خوب فراهم نیست و ممکن است از نظر فنی اشکالاتی پیش آید. بر همین اساس در حال حاضر جلساتی را به صورت مداوم با اداره فناوری وزارت بهداشت داریم تا مطمئن شویم که این مکانیزم در عمل دچار مشکل نخواهد شد.