چرا درآمدی که تلویزیون از طریق "برنده باش" کسب کرد به مردم بازگردانده نشد؟

مسابقه برنده باش ازهمان شروع پخش با جنجال‌ها و حاشیه‌های زیادی همراه بود. تهیه کنندگان این مسابقه، که یک کپی از روی مدل اصلی بین‌المللی این مسابقه بود با همکاری مدیر شبکه سه سعی داشتند با انتخاب یک چهره معروف که تا کنون در تلویزیون دیده نشده بود و طرفداران خود را داشت نظر مخاطبان را جلب کنند.

پنهان شده پشت شعار

در ابتدا قرار بر این بود که این برنامه با رویکرد کتاب خوانی روی آنتن بیاید اما پس از گذشت چندین قسمت مخاطبان و منتقدان متوجه شدند که با یک مسابقه اطلاعات عمومی که سعی دارد پشت برنامه کتاب خوانی پنهان شود رو به رو هستند. تهیه کنندگان این برنامه در پاسخ به این سوال که چرا با شعار کتاب خوانی این مسابقه را شروع کردید گفتند قرار است مخاطب در ابتدا آماده شود و در فصل‌های دیگر بحث کتاب خوانی جدی پیگیری شود. این در صورتی است که باید رویکرد یک برنامه تلویزیونی مشخص بوده و عوامل تولید طبق آن رویکرد از صفر تا صد یک پروژه را پیش ببرند نه اینکه پشت یک شعار پنهان شوند. مدیر شبکه سه تا کنون درباره این موضوع پاسخی به خبرنگاران نداده است.

دستمزد گلزار شفاف‌سازی نشد

با این حال که محمدرضا گلزار تا آن روز به هیچ وجه در کلاس‌ها و دوره‌های تخصصی اجرا شرکت نکرده بود، در این زمینه تخصص هم نداشت و بارها هم پیشنهاد همکاری در تلویزیون را رد کرده بود اما در یک اقدام غافلگیرانه تصمیم گرفت به عنوان مجری این مسابقه تلویزیونی مقابل دوربین شبکه سه سیما حاضر شود.

اجرای این بازیگر مورد نقد خیلی از کارشناسان رسانه قرار گرفت. آنها اعتقاد داشتند تلویزیون نباید صرفا به خاطر چهره بودن یک فرد و بدون در نظر گرفتن مهارت های آن شخص به او اجازه اجرا دهد. همزمان با انتخاب گلزار چهره ها و ستاره های دیگری نیز به عنوان مجری مقابل دوربین سیما رفتند.

عده ای دستمزد بالایی که به گلزار و دیگر چهره ها داده می شد را دلیل حضور این ستاره ها در تلویزیون دانستند.

گلزار اما در پشت صحنه این مسابقه تلویزیونی به خبرنگار فرهنگی ایرنا در این خصوص گفت که بدون دستمزد برای هیچ پروژه‌ای کار نخواهد کرد و مطمئنا دستمزد معقولی دریافت کرده است.

یکی از مجریان صداوسیما نیز درباره حضور این بازیگر مقابل دوربین شبکه سه سیما گفته بود که اسپانسرها دستمزدها و هزینه ساخت در رسانه را بحران زده کرده اند. به طور مثال در شبکه سه به یک استار سینمایی برای هر برنامه‌ که یک ‌ساعت زمان می برد، ۴۵ میلیون تومان دستمزد می‌دهند و همان وقت از حضور او چند برابرش را به جیب می‌زنند.

او همچنان عنوان کرد که هیچ مدیری حتی اگر بخواهد نمی‌تواند در مقابل این روال نابود کننده مقاومت کند. چون این خواست سازمان صدا و سیما است که هزینه اداره خودش را از دست پولدارها گدایی کند. مدیران برای اثبات کفایت و توانمندی خود در جذب اسپانسر رقابت می‌کنند و در این مسابقه مبتذل، شبکه سه و نسیم پیشتازند.

تنها واکنش مدیران صداو سیما به ادعای این مجری سکوت بود. البته جای تعجب نیز نداشت چون بارها دیده شده که مدیران سیما با واکنش کلیشه‌ای رد مسئله سعی کردند به سوالها و ابهامات موجود پاسخ ندهند تا مردم و مخاطبان قضیه را فراموش کنند و مطالبه گر نباشند. دراین راسته مدیر جوان و کم تجربه شبکه سوم سیما نیز تصمیم گرفت همان واکنش رد مسئله را پیش بگیرد.

جالب است که مسئولان سیما در همان زمان که برنده باش روی آنتن می رفت همواره از بی‌پولی سازمان صداوسیما و بودجه کم این رسانه سخن می‌ گفتند ولی همچنان به چهره ها دستمزدهای میلیونی می دادند.

قمار در یک برنامه تلویزیونی؟

میزان بالای جایزه تا نحوه راه یابی شرکت کنندگان به این برنامه خیلی زود مورد انتقاد مخاطبان و منتقدان قرار گرفت. دراین میان آنچه بیشتر ازهمه بحث‌برانگیز شد شیوه‌های دریافت امتیاز از طریق خرید سوالات و پرداخت جوایز در این مسابقه تلویزیونی پر طرفدار بود.

روند راه یابی شرکت کننده دربرنده باش به گونه ای پیش می رفت که در ابتدا متقاضی باید روی گوشی همراه خود برنامه ای برای پاسخ به سوالات و امتیاز گیری نصب می کرد. سپس باید در مراحل متعدد بسته های مختلف سوالات را خریداری می کرد و با پاسخ دادن به آنها امتیاز میلیونی بدست می آورد. کسب این امتیاز برای شرکت کننده هزینه مالی داشت.

ابهامات درباره نحوه در آمد زایی سیما از این طریق و پرداخت هدیه ها باعث شد برخی مراجع و روحانیون دراین باره انتقاد کرده و عنوان کنند که دریافت ها و پرداخت ها در این مسابقه تلویزیونی غیر شرعی است.

همزمان با این انتقاد ها پایگاه اطلاع رسانی دفتر حفظ و نشر آثار حضرت آیت الله خامنه ای معظم له در پاسخ به مخاطبی که پرسیده بود که اگر برای برگزاری یک دوره مسابقه، از شرکت کنندگان پول (حق شرکت یا ثبت نام) دریافت شود و قرار باشد که از محل همان دریافت‌ها جوایزی به شرکت کنندگان برتر داده شود، با توجه به اینکه هدف شرکت کنندگان به دست آوردن آن جایزه است، آیا این رویه شرعاً ایراد دارد یا خیر؟ یعنی مصداق شرط بندی پیدا خواهد کرد؟ فرموده اند اگر به صورتی نباشد که از بازنده چیزی بگیرند که به برنده بدهند، مانعی ندارد والا صورت شرعی ندارد و همان شرط بندی است.
رهبر معظم انقلاب، ۴ اردیبهشت در آغاز هفته کار و کارگر در دیدار هزاران نفر از کارگران صنایع مختلف، کار جهادی و بی‌وقفه را از شرایط مهم رونق تولید و تحقق راهبرد عزت‌آفرین اقتصادی مقاومتی دانستند، همچنین در بخشی از سخنان خودشان به موضوع روش‌هایی شبیه به بخت‌آزمایی هم اشاره کردند.

مقام معظم رهبری تأکید کردند که توانایی‌های ملت ایران و جوانان پرتلاش و خوش استعداد میهن را بسیار فراتر از وضع فعلی است. باید فرهنگ کار و تولید و تلاش را ترویج دهیم و روحیه انتظار برای ثروت بادآورده را از بین ببریم و روش‌هایی شبیه بخت آزمایی را ترویج نکنیم که دستگاه‌های مختلف از جمله صدا و سیما باید متوجه این معنا باشند

آیت ‌الله مکارم شیرازی نیز به صراحت شیوه برگزاری این برنامه و اپلیکیشن آن را مصداق بارز قمار اعلام و درآمد حاصل از آن را نامشروع عنوان کرده است.

ریاست صداوسیما پس از تاکید رهبر معظم انقلاب دستور بررسی نحوه اسپانسر گیری در برنامه تلویزیونی را داد.

یک روز پس از این قضیه خبرنگارانی که مدت ها دنبال شفافیت ماجرای اسپانسر گیری و در آمد زایی در برنامه سیما بودند ولی تلاش‌هایشان بی ثمر می‌ماند، خبر توقف برنامه برنده باش در روزهای پنجشنبه و جمعه ۵و ۶ اردیبهشت را منتشر کردند.

در حالی برنامه برنده باش متوقف شد که توانسته بود یکی از پر بیننده ترین برنامه های شبکه سه سیما شود و مدیران صدا و سیما و مدیریت شبکه سه سیما علی فروغی هیچ توضیحاتی در این رابطه ندادند.

باز هم مسئولان سیما صلاح دیدند که از واکنش رد مسئله را پیش بگیرند، توقف و دگر هیچ. در صورتی که مسئولان موظف بودند دراین خصوص به مردم و مخاطبان به صورت شفاف پاسخ دهند و بگویند چرا قصد داشتند با روی آنتن بردن چنین برنامه از طریق مردم و مخاطبان کسب در آمد کنند؟ برنده باش چقدر از این طریق درآمد زایی کردو چطور این پول هایی که از مردم و مخاطبان گرفتند خرج شد.

رضا گلزار نیز ترجیح داد در مقابل سیل سوال‌هایی که طرفدارانش در این زمینه می پرسیدند سکوت کند.

پول‌هایی که از طریق «برنده باش» کسب شده است کجا است؟

حالا بیش از ۶ ماه از توقف این برنامه گذشته است اما هنوز سیما در این زمینه اطلاع رسانی نکرده است.

گویا مسئولان سیما یکی از مهم ترین شاخصه های کار در رسانه، یعنی احترام به مخاطب را شوخی گرفته و یا اصلا با این موضوع اعتقادی ندارد و علاقه دارند که رابطه خود با مخاطبان را یک سویه جلو ببرند.

آنها به راحتی می توانند با بی‌تدبیری برنامه‌ای را روی آنتن ببرد که مشکلات شرعی مالی دارد، می توانند باز به راحتی مقابل سوال خبرنگاران سکوت کنند.

اگر برنده باش مشکلی در کسب در آمد نداشت و پول هایی که از مردم برای راه یابی به برنامه گرفته می شد شرعی بود چرا این مسابقه تلویزیونی پس از انتقاد مراجع و رهبر متوقف شد؟

اگر این درآمد مشکل شرعی داشت پس چرا هنوز صداوسیما درباره اینکه این پول ها کجا است و چطور خرج شده است صحبتی نمی کند؟ آیا نباید جایزه هایی که به برنده ها داده شده است و یا دستمزد هایی که از پول مردم پرداخت شده است و غیر شرعی خوانده شده است به مردمی که این پول ها را از طریق اپلیکیشن پرداخت کردند بازگرداننده شود؟

رسانه ای که خود را رسانه ملی می خواند باید به صورت شفاف در این زمینه اطلاع رسانی کند و این حداقل کاری است که مدیران سیما و شبکه سه می توانستند تا کنون دراین زمینه انجام دهند اما این مسئولان حتی از برگزاری یک نشست خبری دراین راستای شفاف سازی در این مورد خودداری کردند.

برنده باش یک مسابقه تلویزیونی با اجرای محمدرضا گلزار و تهیه‌کنندگی هاشم رضایت و حمید رحیمی نادی بود. شرکت‌کنندگان در این مسابقه باید بر اساس اطلاعات عمومی به سؤالات متنوعی درباره مسائل مختلف پاسخ می‌دادند. افزایش نرخ مطالعه و بالا بردن آگاهی و اطلاعات عمومی در بین مخاطبان یکی از اهداف اصلی ساخت این مسابقه عنوان شده بود. در هر قسمت از این مسابقه چهار نفر که از قبل سوال‌های اپلیکیشن برنامه را به درستی پاسخ داده بودند، روی صندلی برنامه می‌نشستند و با پاسخ دادن به سوالات به صورت پلکانی برای بردن جایزه یک میلیارد ریالی با مجری وارد رقابت می‌شدند.

در تاریخ ۵ اردیبهشت ۱۳۹۸، در پی انتقاد حضرت آیت‌الله خامنه‌ای و آیت الله مکارم شیرازی از این دست برنامه‌ها این مسابقه پر مخاطب از کنداکتور شبکه سه حذف و پخش آن متوقف شد.