چرا همه الواح هخامنشی را یک‌جا به ایران نمی‌دهند؟

 رییس مؤسسه شرق‌شناسی دانشگاه شیکاگو می‌گوید: هدف ما این است که هر چه سریعتر دیگر الواح هخامنشی باقی مانده در امریکا را به ایران برگردانیم، اما چند عامل وجود دارد که مانع می‌شود، از یک طرف نمی‌توانیم همه آنها را در یک محموله ارسال کنیم و از سوی دیگر محافظت از این آثار بسیار سخت بوده و ممکن است وقتی یک‌جا آنها را ارسال می‌کنیم، به آن‌ها آسیب وارد شود.

به گزارش ایسنا، کریستوفر وودز که چهارشنبه ۱۰ مهر در نشست خبری رونمایی از ۱۷۸۳ لوح هخامنشی در موزه ملی ایران سخن می‌گفت، در پاسخ به پرسش خبرنگاری درباره‌ی تعداد الواح باقی مانده در شیکاگو و روند بازگشت آن‌ها به کشور، در توضیح مشکلات پیش رو برای بازگشت همه‌ی آثار با یکدیگر به کشور، یک مشکل در این زمینه را بسته‌بندی این آثار برای ارسال به ایران دانست و ادامه داد:‌ ما بر اساس استانداردهای بین‌المللی بسته‌بندی را انجام می‌دهیم حتی بسته‌بندی ۱۷۸۳ لوحی که اکنون به ایران رسیده است، هشت ماه زمان برد.

او افزود: دریافت گواهی مورد نیاز برای ارسال این آثار مشکل دیگری است که با آن روبرو بودیم. در این میان با توجه به آنکه اکنون روند قانونی و راه و چاه را یاد گرفته‌ایم، می‌توانیم بازگرداندن سایر الواح هخامنشیان را به ایران سریع‌تر انجام دهیم. ضمن آنکه ارسال این تعداد از الواح به ایران تصادفی نبود و تک تک آنها را انتخاب کردیم و فرستادیم. در واقع قصد ما آن بود که لوح‌هایی که در وضعیت بهتری قرار دارند را به ایران بفرستیم و بقیه را می‌توانیم در زمانی دیگر به ایران ارسال کنیم. نباید فراموش کرد که پروسه بسته‌بندی این الواح سال‌ها طول خواهد کشید و ما در حال حاضر بهترین لوح‌ها را به ایران فرستاده‌ایم.

رئیس موسسه شرق‌شناسی دانشگاه شیکاگو یادآور شد: مشکل دیگر ما آن است که باید رسید محموله نخست را تحویل دهیم و سپس گواهی ارسال محموله دوم را بگیریم اما مطمئن هستم کارها در مرحله بعد سریعتر انجام خواهد شد.

وی در پاسخ به این پرسش که «گفته می‌شود بخشی از این الواح هنوز خوانده نشده است، آیا کار تحقیق روی این الواح پس از ۸۰ سال به پایان رسیده یا نه؟» توضیح داد: تا امروز ۶۵۰۰ تبلت را خوانده‌ایم و از بیش از ۴۰۰۰ مُهر که روی تبلت‌ها وجود داشته، رمزگشایی کرده‌ایم.

او ادامه داد:‌ طبیعت علم این است که هیچ‌وقت نمی‌توان گفت این تحقیقات تمام شده است. همیشه رویکرد جدیدی به الواح وجود دارد. کار مطالعه روی آنها پایان نخواهد داشت. وقتی که بیشتر تحقیق می‌کردیم، متوجه می‌شدیم که کار هنوز ادامه دارد و تازگی‌های بیشتری نصیبمان می‌شد. امیدواریم این تحقیقات در تهران ادامه یابد.

وی تاکید کرد: نمی‌توان گفت کار مطالعات روی الواح هخامنشی تمام شده چراکه این کار تمامی دارد. کار بر روی زبان ایلامی بسیار دشوار است و ما این کار را همیشه ادامه خواهیم داد و برایمان تازگی خواهد داشت. امیدواریم کار مطالعه بر روی الواح هخامنشی در تهران ادامه یابد.

در تکمیل این توضیح‌ها، محمدحسن طالبیان - معاون میراث فرهنگی کشور - نیز بیان کرد: سنت ساخت الواح تنها در تخت‌جمشید نبوده است بلکه در هفت‌تپه خوزستان نیز از این الواح پیدا شده و اگر می‌بینیم که بعضی از آنها بسیار کوچک هستند، به دلیل سنت ساخت این الواح توسط استادکاران بوده است. بنابراین ما سنت ساخت این الواح را از دوره هخامنشی داشته‌ایم و در این دوره نیز ادامه پیدا کرده است.

الواح هخامنشی بچه‌های من بودند

متیو استولپر - استاد دانشگاه مؤسسه شرق‌شناسی شیکاگو - نیز با درخواست جبرئیل نوکنده در توضیحِ این پرسش که «دستاورد مهم مطالعه روی الواح هخامنشی چه بوده است؟» گفت: ایران به میهمان نوازی مشهور بوده و من هم این را تجربه کرده‌ام، من صمیمیت خاصی با این الواح دارم. این الواح مانند بچه‌های من هستند. می‌توانم بگویم یکی از مهم‌ترین منابع اطلاعاتی ما از امپراتوری هخامنشی در اوج خود، همین الواح هستند. این منبع، یک منبع اطلاعات زبان نیز است چون امپراتوری هخامنشی از مصر تا هند گسترش داشته و زبان‌های دیگر را نیز می‌توان در آنها پیدا کرد.

وی اضافه کرد: این لوحه‌ها جامعه‌ کامل هخامنشی را معرفی می‌کند. از فقرا و کارگران، اعضای دربار و خدایان آن زمان پارسی؛ بنابراین نگاه کاملی از آن دوران به ما می‌دهد. حتی می‌توان وضعیت نهادها، مؤسسه‌ها، دولت‌ها و ادارات آن زمان را هم پیدا کرد و اینکه اقتصاد آنها به چه شکل اداره می‌شده است.

این استاد دانشگاه ادامه داد: ما ۶۵۰۰ تبلت را خوانده‌ایم، ۸۵۰ لوحه آرامی را خوانده‌ایم، ۲۵۰ متن که درباره لوحه‌های آرامی است، مطالعه شده و بیش از ۴۰۰۰ مُهر که روی تبلت‌ها وجود داشته، رمزگشایی شده است.

وی ادامه داد:‌ تصور کنید یک شهروند دوره هخامنشی هستید و در دوران داریوش بزرگ در یک کاروانسرا مشغول به کار بوده‌اید؛ مسافرانی از همه‌جا با فرهنگ‌ها و زبان‌های متعدد به آنجا ورود می‌کرده‌اند و از کاروانسرا غذا می‌خواستند. باید می‌دانستیم که چطور باید با این افراد برخورد کرد؟ از کجا می‌آیند و به کجا می‌روند و چگونه باید با کسی که به زبان دیگری صحبت می‌کند، ارتباط برقرار کنیم. ما امروز هم با این مسائل سروکار داریم، اما نمی‌دانیم اقتصاد چطور می‌چرخد ولی مردم دوران هخامنشی تمام این مسائل را به صورت مستند داشتند، اطلاعات کامل آنها هم هنوز در دسترس است که آنها چطور دسته‌بندی می‌شدند و چطور با یکدیگر ارتباط برقرار می‌کردند؛ این فقط بخش کوتاهی است که ما یاد گرفتیم چرا که هر روز به یک نکته جدید برمی‌خوریم. تحقیقات روی آن هیچ‌گاه تمام نمی‌شود.

او همچنین در پاسخ به اینکه تفاوت بین الواح بارو با الواح خزانه چیست و تاکنون بیشتر درباره الواح خزانه صحبت می‌شده است، توضیح داد: به الواحی می‌گویند «الواح هخامنشی بارو» که در زیر یکی از باروها پیدا شده است بنابراین متون آن هیچ ربطی به بارو ندارد. الواح خزانه نیز به همین دلیل نامگذاری شده‌اند.

هیات کارشناسی ایرانی الواح هخامنشی رابررسی کردند

جبرائیل نوکنده - مدیر کل موزه ملی ایران – نیز درباره‌ی بررسی الواح در زمان ورود به ایران و مکان قابل نگه‌داری آثار توضیح داد: طرح بازسازی موزه ایران باستان و برنامه کار موزه ملی قرار دارد و لوح‌های هخامنشیان برای آموزش و نمایش به بازدیدکنندگان جایگاه خاصی به خود اختصاص خواهند داد، در این میان مخزن موزه ملی یکی از امن‌ترین و بهترین مکان‌ها برای نگهداری این الواح خواهد بود، چنانچه در حال حاضر نیز بیش از سه میلیون اثر در این محزن نگهداری می‌شود ضمن آنکه هیات کارشناسی مورد تایید وزارتخانه میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری صحت الواح هخامنشی را که به ایران آورده شده است، تایید کرده‌اند.