زردچوبه‌های تقلبی، حاوی مقادیر زیاد سرب!

  براساس نتایج یک مطالعه‌ی جدید، رنگدانه‌ای که برای بهبود رنگ زردچوبه به آن اضافه می‌شود، تهدیدی مستقیم برای سلامت عمومی است.

سال‌ها است این مسئله مشخص شده است که میزان مواجهه با سرب در میان زنان و کودکان روستاهای بنگلادش بسیار زیاد است. در برخی از مناطق، نیمی از ساکنان سطوح بالایی از این سم عصبی را در خون خود دارند. پژوهشگران دانشگاه استفنورد از سال ۲۰۱۴، در تلاش بوده‌اند تا علت این موضوع را پیدا کنند. اکنون، جدیدترین یافته‌های این پژوهشگران پرده از رازی تکان‌دهنده برمی‌دارد: رایج‌ترین ادویه‌ی این کشور حداقل تا حدودی مقصر است.

پژوهشگران با تجزیه‌و‌تحلیل نمونه‌های خاک و مصاحبه با کشاورزان و تولیدکنندگان ادویه دریافتند که میزان سرب موجود در زردچوبه ۵۰۰ برابر حد مجاز این کشور است. جینا فورسایت، پژوهشگر دانشگاه استنفورد که به مطالعه‌ی سلامت کودکان در کشورهای کم‌درآمد مشغول است، می‌گوید:

ما به این فکر افتادیم که شاید منبع سرب محیط باشد. شاید این خاک یا آب باشد. شاید از لوله‌های سربی لحیم‌شده باشد. اما وقتی می‌بینید که این درواقع سرب است که به غذا اضافه می‌شود، این مستقیما به چیزی اضافه می‌شود که مصرف می‌شود، بسیار شوکه‌کننده است.

در بنگلادش، زردچوبه همه جا است. در بسیاری از موارد، این ادویه در غذاهایی که هر روز مصرف می‌شود، وجود دارد. با اینکه این ماده رواج زیادی دارد اما این ادویه به‌عنوان منبع احتمالی سرب در جنوب آسیا به‌طور گسترده مورد بررسی قرار نگرفته بود. پژوهش‌های گذشته به آلودگی احتمالی زردچوبه اشاره کرده بودند اما پس از پنج سال پژوهش گسترده، دانشمندان استنفورد اکنون مدعی هستند که سرب موجود در زردچوبه را مستقیما به سطوح بالای خونی آن ارتباط داده‌اند.



پژوهشگران برای رسیدن به این هدف، به‌دنبال تولید زردچوبه در بنگلادش از چندین منطقه در این کشور که تولید زردچوبه در آن‌ها بالا بود، بازدید کردند. آن‌ها در هر منطقه، با افرادی که زردچوبه را تولید یا مصرف می‌کردند و نیز مسئولان قانون‌گذار مصاحبه کردند. علاوه‌بر‌این، پژوهشگران نمونه‌هایی از زردچوبه، رنگدانه‌ها، گردوغبار و خاک را هم از بازارهای عمده‌فروشی و هم از خرده‌فروشی‌ها جمع‌آوری کردند. پژوهشگران متوجه شدند که از ۹ منطقه‌ی مورد بررسی، در ۷ مورد، زردچوبه با رنگدانه‌ی زرد حاوی سرب (کرومات سرب) آلوده شده بود. اما بهترین شاهد آلودگی، تجزیه‌و‌تحلیل ایزوتوپی بود. ایزوتوپ سربی که آن‌ها آن را در زرچوبه کشف کردند، با ایزوتوپ‌های سرب موجود در خون مردم یکی بود. پژوهشگران در مقاله‌ی خود نوشتند:

ما مداخله‌ی فوری را توصیه می‌کنیم که تولیدکنندگان و مصرف‌کنندگان زردچوبه را برای حل این بحران سلامتی عمومی درگیر کند و تضمین‌کننده‌ی تولید زردچوبه‌ی بدون سرب در آینده باشد.

سرب در هر مقداری برای مغز و بدن سمی است و موجب کاهش بهره‌ی هوشی و اختلال در توسعه‌ی طیبعی به‌خصوص در میان کودکان می‌شود. مطالعه‌ی دیگری که در سال ۲۰۱۸ به‌وسیله‌ی همین گروه از پژوهشگران منتشر شد، نشان می‌داد که بیش از ۳۰ درصد از ۴۳۰ زن باردار ساکن در مناطق روستایی بنگلادش، سطوح بالایی از سرب در خون داشتند. استفان لوبی پژوهشگر دانشگاه استنفورد در آن زمان گفته بود:
اگر کودکان و زنان بارداری با چنین سطحی از سرب در کشور آمریکا دیده شوند، غوغایی برپا خواهد شد.

در حال حاضر هیچ مدرکی وجود ندارد که نشان دهد زردچوبه‌ی دستکاری‌شده به دست مصرف‌کنندگان خارج از بنگلادش رسیده باشد اما باید بدانیم بشریت ذخیره‌ی جهانی غذایی مشترکی دارد. از سال ۲۰۱۱، بیش از ده‌ها مارک تجاری از این ادویه به‌وسیله‌ی بنگلادش و هند صادر شده است که به‌علت غلظت بالای سرب فراخوانده شده است. پیامد حاصل از چنین کالاهای آلوده‌ای که به طریقی راه خود را به دیگر کشورها باز می‌کنند، می‌تواند جدی باشد. نویسندگان می‌گویند:

سیستم فعلی بازرسی‌های دوره‌ا‌ی غذایی تنها بخشی از زردچوبه‌ی دستکاری‌شده را که به سرتاسر جهان می‌رسد، کشف خواهد کرد.

صرف‌نظر از محل وقوع این اتفاق، این سطح از آلودگی بسیار خطرناک است و مصرف‌کنندگان و فرآوری‌کنندگان در بنگلادش باید از این موضوع آگاهی داشته باشند که این رنگدانه‌ها به‌ویژه برای زنان و کودکان چه پیامدهای کشنده‌ای به‌همراه دارد. فورسایت می‌گوید:

مردم ناآگاهانه چیزی را مصرف می‌کنند که می‌تواند موجب بروز مشکلات سلامتی جدی شود. ما می‌دانیم که زردچوبه دستکاری‌شده منبعی از مواجهه با سرب است و باید درمورد آن کاری انجام دهیم.

نتایج این مطالعه در مجله‌ی Environmental Research منتشر شده است.