شغل پردرآمدی که به آن بی‌توجهی می‌شود

 عضو انجمن فرش ایران، فرشبافی را سومین شغل پردرآمدی می‌داند که به آن بی‌توجهی می‌شود.

محمد صمیمی اول، عضو انجمن فرش ایران در گفت‌وگو با ایسنا، بیان کرد: تحقیقی در مرکز ملی برای کشورهای هدف در بلژیک، لبنان، آلمان و کشورهای مختلف انجام شده بود و در این برنامه‌ها سلیقه کشورهای مختلف به تفکیک آمده بود، هرچند باید بروز شود اما بخش خصوصی به آن توجه نمی‌کند .

وی افزود: فعالان فرش در خراسان جنوبی در  حکم یک کوره آجرپزی کار کرده‌اند و در تنوع پایینی کارها را ارائه کردند که این سیاست باید حتما اصلاح شود.

این طراح، پژوهشگر و فعال حوزه فرش تصریح کرد: برای جایگزینی با نیروی پیر باید نیروی جوان تربیت کرده باشیم اما ما در آموزش و تربیت بافنده نیز کوتاهی کردیم، در حال حاضر در استان مجموع ناظرین فرش که باید بالای 500 نفر باشد به ده نفر هم نمی‌رسد و این باعث تولید معیوب و نیازمند مرمت فرش‌ها می‌شود.

صمیمی اول با گلایه از صنعت و معدن استان، اظهار کرد: تمامی بخش‌ها کارگروه مخصوص دارد اما فرش استان با این اهمیت که شغل سوم روستایی ما بعد از کشاورزی و دامپروری است، کارگروه ندارد و کمترین توجه به آن می‌شود.

وی افزود: سازمان صنعت و معدن نیز که متولی این امر است، متاسفانه توان پایینی طبق چارت برای فرش استان در نظر گرفته و تنها یک کارشناس مسئولیت آن را برعهده دارد که با توجه به پردامنه بودن این شغل اصلا کافی نیست و آن مسئول فرصتی برای تدوین برنامه پیدا نمی‌کند.

عضو انجمن فرش ایران با بیان اینکه البته دستگاه را نمی‌توان محکوم کرد، این ظرفیت و توان برای آن‌ها ایجاد نشده است، بیان کرد: بخش تولید از تورم سود و فرش که در استان به طور میانگین به ازای متری 600-800 هزار تومان بود که افزایش یافته تا حدی باعث توجیه اقتصادی بافنده‌ها شده است.

راهکار چیست؟

صمیمی اول با اعلام اینکه شمردن مشکلات چندان هنر نیست، تصریح کرد: یکی از مشکلاتی که برای فرش ایجاد شد مسائل مدیریتی است، زمانی که 18 هزار دار قالی داشتیم، روستاها پرجمعیت بود و بعد پدیده مهاجرت اتفاق افتاد.

وی خاطرنشان کرد: در گذشته در هر خانواده‌ای چند قالی باف وجود داشت، تعداد زیادی از آن بخش را بدلیل پیر شدن تعدادی از بافنده‌ها و دخترانی که ازدواج کردند و به شهرها مهاجرت کردند، از دست دادیم.

عضو انجمن فرش ایران اظهار کرد: امروز که این بافنده‌ها در شهرها ساکن شده‌اند، باید شرایطی برای آن‌ها فراهم شود که بافندگان علاقمند که فضایی در اختیار ندارند را آنجا کنار هم جمع کنیم و شرایط مناسب را به صورت مجموعه‌های بافت متمرکز پیش بینی و فراهم کنیم تا در سالن‌های کوچک و نزدیک به مناطق مسکونی در محلات که رفت و آمد در آن مشکل نباشد را احیا کنیم و بافنده‌های حاشیه شهرها را به این سالن‌ها هدایت کنیم.

صمیمی اول ادامه داد: در سالن‌های کوچک بهتر می‌توانیم اعمال سیاست کنیم و به اقتصاد خانواده‌ها کمک کنیم.

وی افزود: در زمینه بیمه بافندگان دولت طبق مصوبه‌ای، فرش بافی را جزو مشاغل سخت و زیان آور عنوان کرد و یارانه سهم کارفرما را برعهده گرفت و خواست که درصدی از بافندگان را بیمه کند، اما چون سیاست گذاری خوبی نشد این فرصت از دست رفت.

این طراح، پژوهشگر و فعال حوزه فرش بیان کرد: البته حدود 11 درصد بافندگان استان بیمه شدند، اما به صورت انحراف از طرح، چراکه آن‌ها بافندگان واقعی نبودند و اولویت بندی درستی برای انتخاب بیمه شوندگان نشد و بیمه بسیاری نیز بعد از مدتی به دلیل غیر شاغل بودن قطع شد و بافندگان واقعی از این فرصت دور ماندند.

صمیمی اول ادامه داد: بعد از آن هم چندین بار دیگر دولت بودجه پیش بینی کرد، اما تا کنون این روند تخصیص پیدا نکرده و از آن سال تاکنون دیگر پیگیری انجام نشده و تدوین گذاری نشد.

وی در مورد نیروی کار و ظرفیت ایجاد شغل نیز بیان کرد: اگر بخواهیم ظرفیت تعیین کنیم، به طور میانگین به ازای هر تخته شش متری سه شغل می‌توان ایجاد کرد که دو شغل مستقیما برای بافندگان کار و یک شغل برای سایر افراد که شامل طراح، رنگرز، ناظر، تولیدکننده، رفوگر می‌شود.

صمیمی اول تصریح کرد: بر اساس دیدگاه آماری و شاخص به طور میانگین به ازای هر دو متر مربع فرش یک شغل در ماه می‌توانیم تعریف کنیم.

وی افزود: فرش تنها سه درصد که قسمت ریسندگی را شامل می‌شود وابسته به صنعت است و مابقی که 97 درصد بوده، تماما ارزش افزوده است.

این طراح، پژوهشگر و فعال حوزه فرش با بیان اینکه از گذشته در کنار هر دو بافنده با تجربه یک نفر تازه کار به یادگیری مشغول بوده تا این شغل و سنت را زنده بدارد، افزود: تربیت نیروی انسانی و برگشت منابع انسانی را باید اولویت قرار دهیم.

صمیمی اول با بیان اینکه اکنون نیز سازمان صنعت و معدن مرکز ملی فرش دوره‌های نوآموزی و به آموزی را برگزار می‌کند، تصریح کرد: دوره‌های نوآموزی به صورت کمتر و در روستاها برگزار می‌شود و مرکز ملی عمدتا به سراغ دوره‌های به آموزی رفته یعنی به بافنده‌های آموزش دیده ویژگی‌های فنی و کیفیتی را  آموزش می‌دهند.

وی بیان کرد: بهتر است همچنان نوآموزی را تولیدکنندگان برعهده بگیرند و دستگاه‌های متولی به آموزی را برعهده بگیرند که در این صورت قطعا موفقیت‌های خوبی خواهیم داشت.

تاکید بر توجه به رشته‌های دانشگاهی فرش

این عضو انجمن فرش کشور افزود: مرحوم علوی در سال 73 برای اولین بار مجوز رشته فرش را برای واحدهای دانشگاه آزاد بیرجند، نجف آباد اصفهان و نوشهر گرفت و بیرجند به همراه نجف آباد و اصفهان در سال 73 دانشجو گرفت و تا سال 89 دانشگاه آزاد ادامه داد و از آن سال به دلیل تغییر سیاست‌های وزارت علوم و بومی سازی رشته‌های دیگر دانشجو جذب نشد.

صمیمی اول با بیان اینکه از سال 86 نیز دانشگاه بیرجند شروع به جذب دانشجو کرده و تاکنون ادامه دارد، گفت: بعضا نگاه مردم بیرجند به رشته فرش یک نگاه سنتی و سطحی است، در صورتی که فارغ التحصیل رشته فرش می‌تواند متخصص خوبی در زمینه رنگرزی، بافت، طراحی و مرمت و مدیریت فرش شود.

این طراح، پژوهشگر و فعال حوزه فرش خاطرنشان کرد: اگر دانشجویان این رشته فعال باشند و صرف مدرک گرفتن به دانشگاه‌ها نروند، ظرفیت‌های خوبی برای این رشته دانشگاهی در استان پیش بینی می‌شود.