داستان‌سرایی از باند نیویورک در جاده چالوس/ ماجرای استقرار "تأسیسات جاسوسی" در یکی از روستاهای کرج

 ‌چاران یکی از روستاهای جاده چالوس است که در نزدیکی سد کرج قرار دارد، اوایل دهه 80‌، جنجالی از این روستا برخاست که باعث شد نام آن به موضوع پرونده هسته‌ای ایران، معاهده منع جامع آزمایش‌های هسته‌ای و محمدجواد ظریف معاون وزیر خارجه وقت و وزیر خارجه کنونی پیوند بخورد؛ هیاهویی که به اعتقاد ظریف باعث شد پس از آن در دنیا به تدریج این تصور به وجود آید که ایران به دنبال سلاح هسته‌ای‌ است.

محمدجواد ظریف از معدود چهره‌های وزارت امور خارجه ایران است که سلسله‌ مراتبی طولانی از کارمندی تا وزارت را طی کرده است، ظریف در طول این سال‌ها با انتقادات زیادی مواجه شده اما خودش معتقد است برخی انتقادات از غرض‌ورزی، ناآگاهی و مواردی از این دست ناشی می‌شود.

این روزها که همچون سال‌های گذشته، ظریف در کسوت وزیر امور خارجه همچنان با این دست انتقادات مواجه است بد نیست به یکی از موضوعات مهم پرونده هسته‌ای ایران که با نام روستایی در جاده چالوس پیوند خورده اشاره کنیم، این روستا چاران است که در حدود 30 کیلومتری کرج و نزدیکی سد امیرکبیر واقع شده است.

CTBT یا معاهده منع جامع آزمایش‌های هسته‌ای

قضیه مطرح شدن نام این روستا از سوم اردیبهشت ماه 1381 شروع شد، روزی که یکی از روزنامه‌ها با تیتری بزرگ در صفحه اول نوشت «اینجا چاران است با ما به  C.T.B.T بیایید »، این روزنامه به زعم خودش پرده از یک پروژه مشکوک جاسوسی در روستای چاران برداشته و در آن اعلام کرده بود « گروهی که به باند نیویورک در وزارت خارجه معروفند، در جاده کرج-چالوس یک ایستگاه جاسوسی درست کرده‌اند که اطلاعاتش مستقیم به وین می‎رود.»، این روزنامه در ادامه این گزارش از قول یکی از نماینده‌های مجلس نوشته بود «اگر ردپای این ماجرا را دنبال کنید به باند نیویورک در وزارت امور خارجه می‌رسید.»

در این گزارش ادعا شده بود که این جریان مشکوک، فرستنده کروی شکلی را از سال 79 در این روستا در حالی  نصب کرده که پیوستن ایران به معاهده CTBT در مجلس تصویب نشده و این جریان با نصب مخفیانه این تجهیزات جاسوسی باعث شده‌اند توانمندی‌های صنعتی و دفاعی ایران به کنترل خارج درآید، در ادامه این گزارش ادعا شده بود «محاکمه عوامل شکل‌گیری این جنایت هولناک در دستگاه دیپلماسی کشور به کشف پروژه‌های مشابه خواهد انجامید.»

پس از انتشار این گزارش و واکنش بالاترین مقامات کشور و رد این ادعاها، همین روزنامه در شماره روز بعد توضیح داد که این مرکز با تصویب شورای عالی امنیت ملی راه‌اندازی شده است.

محمدجواد ظریف که در آن زمان معاون وزیر امور خارجه بود هم بعدها در کتابی ضمن اشاره به این دروغ‌پردازی‌ها و البته تکذیب آن عنوان می‌کند که پس از این گزارش و علی‌رغم رد آن، ولی هجمه‌ای گسترده و هماهنگ با مرجعیت یک یا دو نفر شروع شد.

ظریف با بیان این‌که ایستگاه چاران برای لرزه‌نگاری در صورت ایجاد انفجارهسته‌ای با مصوبه رئیس جمهور وقت، شورای عالی امنیت ملی و اجازه مقامات بالا و هماهنگی کلیه دستگاه‌های نظامی، سیاسی و اطلاعاتی ایجاد شد، توضیح می‌دهد که با این وجود چنان هجمه‌ای علیه وی ایجاد کردند که کار برایش در تهران بسیار سخت شد و وقت زیادی را برای پاسخ به این گزارش‌ها صرف می‌کرد.

ظریف در مورد این‌که تأسیسات چاران چطور و برای چه در این روستا مستقر شد در یک مقدمه از سیاست شفاف‌سازی جمهوری اسلامی ایران در حوزه هسته‌ای که از زمان ریاست جمهوری آیت‌الله خامنه‌ای دنبال شده بود می‌گوید و عنوان می‌کند که معاهده CTBT با فشار کشورهای جنبش عدم تعهد برای جلوگیری از هرگونه آزمایش هسته‌ای توسط کشورهایی که توان هسته‌ای دارند و در مقابل NPT که کشورهای فاقد توان هسته‌ای را ملزم می‌کرد به دنبال سلاح هسته‌ای نروند، تصویب شد.

ظریف توضیح می‌دهد که واقعیت‌ها در مورد این معاهده در داخل کشور برعکس القا می‌شد طوری که ادعاهای مختلفی همچون به رسمیت شناختن اسرائیل و جاسوسی از طریق ایستگاه‌های CTBT را به این موضوع مرتبط می‌کردند که هیچ‌کدام واقعیت نداشت.

وی در خصوص این‌که چطور این تأسیسات در چاران مستقر شد هم می‌گوید که این موضوع یکی از مباحث بسیار طولانی بود، بر همین اساس در داخل تیمی با حضور اعضایی از دستگاه‌های فنی، نظامی، اطلاعاتی، تخصصی و سیاسی تشکیل شد تا موضوع را بررسی کنند، ظریف با اشاره به حضور «دکتر محسن آشتیانی»، رئیس مرکز زلزله ایران در بحث‌های مربوط به جانمایی ایستگاه، عنوان می‌کند که در نهایت قرار شد سه ایستگاه از 330  ایستگاه جهانی،  در ایران مستقر شود که یکی از آنها در چاران در جاده کرج-چالوس است.

ظریف با اشاره به اینکه ارتباط ایستگاه‌های CTBT یک طرفه نبود و ایران هم به اطلاعات دیگر کشورها دسترسی داشت می‌گوید که پس از شروع به کار دولت نهم، ایستگاه CTBT چاران بسته شد و تنها اثرش هم این است که الان دیگر داده‌های دنیا را نداریم.

وی در آخر از جنجال CTBT به عنوان خیانت یاد می‌کند و می‌گوید که البته اگر بخواهیم اغماض به خرج دهیم می‌توان جهالت، بی‌سوادی، کینه و حسادت را هم عامل این غوغاسالاری دانست، در هر حال سیاست خارجی که ایران 15 سال در خصوص بحث هسته‌ای دنبال کرده بود و تمام توفیقات هسته‌ای در این مدت با دروغ‌پردازی، هیاهو و جنجال افرادی معدود عوض شد و به تدریج این تصور را در دنیا ایجاد کردند که ایران به دنبال سلاح هسته‌ای‌ست.

گفتنی است تأسیسات چاران در حال حاضر زیرمجموعه پژوهشگاه بین‌المللی زلزله‌شناسی و مهندسی زلزله است.