صندلی‌های خالی رشته ریاضی به‌ خاطر نبود کار

 دیروز رئیس سازمان سنجش آموزش کشور اعلام کرد که متأسفانه ما در عرصه گرایش به‌سمت رشته‌های علوم تجربی با یک فاجعه در کشور مواجه هستیم و ظرفیت بسیاری از رشته‌های علوم پایه خالی مانده است. ابراهیم خدایی توسعه کشور را توجه به رشته ریاضی و انسانی دانسته و گفته است: «در واقع رشته‌های فنی و علوم انسانی از جمله رشته‌هایی هستند که توسعه هر جامعه‌ای بر اساس آن اتفاق می‌افتد اما در کشور ما وضعیت به‌گونه‌ای است که داوطلبان به‌سمت رشته‌های تجربی گرایش پیدا کرده‌اند.» البته آمارهای سازمان سنجش آموزش کشور هم نشان می‌دهد که امسال هم، همچون سال‌های گذشته گروه علوم تجربی بیشترین شرکت‌کنندگان را دارد. درآزمون 98 دانشگاه‌ها تعداد شرکت‌کنندگان در گروه علوم تجربی با ۶۳۷ هزار داوطلب، پس از آن علوم انسانی با ۲۸۲ هزار و گروه ریاضی با ۱۶۸هزار داوطلب بوده است. این آمار نشان می‌دهد که داوطلبان رشته ریاضی سال به سال کم‌تر از دیگر رشته‌ها می‌شود؛ موضوعی که در این سال‌ها با واکنش بسیاری از کارشناسان هم همراه بوده است. پس از ساختار 6.3.3 چند سالی است که هدایت تحصیلی دانش‌آموزان در پایان پایه نهم انجام می‌شود و پایان دوره متوسطه اول سرآغاز تردید و دل نگرانی دانش‌آموزان برای انتخاب رشته تحصیلی است و در این میان بسیاری از دانش‌آموزان دیگر علاقه‌ای به رشته‌های انسانی یا رفتن به هنرستان نشان نمی‌دهند. رشته ریاضی هم از نگاه آنها جایگاه شغلی مناسبی ندارد بنابراین خیلی‌هایشان به امید دکتر شدن علوم تجربی را انتخاب می‌کنند؛ موضوعی که رئیس سابق انجمن ریاضی به آن اشاره می‌کند و به «ایران»می‌گوید: رؤیای قبولی در رشته‌های پزشکی، داروسازی، دندانپزشکی و کسب درآمد بیشتر برای دانش‌آموزان و خانواده‌های آنها به یک رؤیا تبدیل شده است و از نظر بسیاری از خانواده‌ها پزشکی منزلت و پرستیژ اجتماعی دارد این درحالی است که آنها واقعیت رشته پزشکی را هم نمی‌دانند و خیلی از داوطلبان در آزمون سراسری به نتایج دلخواه خود دست پیدا نمی‌کنند و شانس کمتری برای تحصیل در رشته مورد نظر دارند.

محمد علی دهقان در پاسخ به اینکه چرا دانش‌آموزان و داوطلبان علاقه کمتری به رشته‌های علوم پایه دارند می‌گوید: یکی از مهم‌ترین دلایل این بی‌انگیزگی نبود کار است. برای علاقه‌مندان رشته‌های علوم پایه کار مناسب و مرتبط با رشته هایشان وجود ندارد کسانی که شیمی، ریاضی و فیزیک می‌خوانند آینده شغلی خوبی در کشور ندارند. خیلی هایشان علاقه‌مندند که جذب آموزش و پرورش شوند اما این وزارتخانه هم دانشگاه فرهنگیان دارد و خودش مستقیم پذیرش دانشجو دارد. مسئولان آموزش و پرورش برای دبیری در دروس فیزیک، شیمی و ریاضی هم از فارغ‌التحصیلان صنعتی شریف استفاده نمی‌کنند. همین موضوع موجب بی‌انگیزگی خیلی از دانشجویان این رشته شده است.

وی می‌افزاید: برخی از افرادی که رشته‌های علوم پایه را انتخاب می‌کنند واقعاً علاقه‌مند این حوزه هستند آنها می‌دانند ممکن است کار مناسبی پیدا نکنند اما با علاقه شخصی به این رشته‌ها ورود می‌کنند خیلی هایشان تا مقطع دکترا ادامه تحصیل می‌دهند اما کارشان چیز دیگری است.

دهقان با تأکید بر اینکه حدود 100دانشمند ایرانی نخبه در کشور و خارج از کشور همچون مریم میرزاخانی در رشته‌های علوم پایه مشغول فعالیت هستند اظهار می‌کند: هم‌اکنون 30درصد از این افراد در ایران هستند اما شناخته شده نیستند. ما بر این باوریم که برای توسعه کشور باید توجه بیشتری به رشته‌های علوم پایه داشته باشیم.این افراد در دانشگاه‌های مختلف مشغول تدریس هستند و باید شرایط فعالیت و پژوهش را برای آنها بیشتر از قبل کرد.

او با اشاره به اینکه نزدیک به 40تا 50هزار نفر هر ساله فارغ‌التحصیل رشته‌های علوم پایه هستند، اظهار می‌کند:برخی از این فارغ التحصیلان برای تحصیلات تکمیلی در رشته‌های دیگر درس می‌خوانند. چرا که ساختار ‌آموزشی ما به گونه‌ای است که کارمند پرورش می‌دهد، خانواده‌ها هم به تبع آن دنبال همین هستند که فرزندانشان ‌رشته‌ای را بخوانند و فرزندانشان در جایی استخدام شوند، این نوع تفکر، قدیمی است و در بسیاری از کشورها وجود ‌داشته اما حالا شرایط تغییر کرده است. با این حال اگر مشکل شغل حل شود بسیاری از دانش‌آموزان دوباره ریاضی را انتخاب می‌کنند.