مروری بر پرونده جنجالی محمدعلی نجفی

 پس از سه جلسه رسیدگی به پرونده قتل میترا استاد در شعبه ۹ دادگاه کیفری یک استان تهران به ریاست قاضی محمدی کشکولی، نهایتا محمدعلی نجفی متهم این پرونده به قصاص محکوم شد.

 یکی از مهمترین اخبار خردادماه سال جاری قتل میترا استاد - همسر دوم محمدعلی نجفی -  شهردار سابق تهران بود که صبح روز سه شنبه ۷ خردادماه با شلیک گلوله رخ داد و  از همان ساعات اولیه تحقیقات برای شناسایی و دستگیری قاتل آغاز شد. پس از انجام تحقیقات و شناسایی قاتل، نهایتاً عصر همان روز نجفی به قتل همسرش اعتراف کرد که بازتاب های گسترده ای داشت. نجفی انگیزه خود برای قتل را اختلافات خانوادگی عنوان کرد.

پزشکی قانونی از محمدعلی نجفی تست روانشناسی و تست مواد مخدر و مصرف الکل اخذ کرد و پرونده شخصیت برای او تشکیل شد.

محمدعلی نجفی در دادسرای جنایی تهران با اشاره به قتل همسرش، اعلام کرد که این اواخر گفتم من حاضرم هر چه دارم بدهم تا مهریه‌اش را پرداخت کنم اما او می گفت می‌خواهم کاری کنم که از زندگی بیزار شوی.

 سرانجام معاینات مقتوله انجام و نتیجه به مرجع قضائی اعلام شد و ۱۳ خردادماه کیفرخواست پرونده «محمدعلی نجفی» صادر و به شعبه ۹ دادگاه کیفری یک استان تهران به ریاست قاضی محمدرضا محمدی کشکولی ارسال شد و قرار بر این شد که دادگاه به صورت علنی  در ۲۲ تیرماه برگزار شود.

طبق اعلام علی القاصی مهر دادستان عمومی و انقلاب تهران، اتهامات محمدعلی نجفی چنین عنوان شد:

الف- قتل عمد خانم میترا استاد

ب- حمل و نگهداری سلاح غیر مجاز

ج- ایراد صدمه بدنی عمدی منتهی به جرح (غیر فوتی)

تقاضای اولیای دم هم قصاص متهم است.

براساس این گزارش، همانگونه که اعلام شده بود اولین جلسه رسیدگی به این پرونده روز شنبه ۲۲ تیرماه به صورت علنی در سالن اجتماعات امام خمینی (ره) به ریاست قاضی کشکولی رئیس شعبه نهم دادگاه کیفری یک تهران برگزار شد و نجفی با دستبند  به دادگاه آورده شد.

در اولین جلسه دادگاه قاضی محمد شهریاری نماینده دادستان و سرپرست دادسرای جنایی پایتخت کیفرخواست پرونده را قرائت کرد و به دست نوشته ای که در محل وقوع جرم از نجفی پیدا شده بود اشاره کرد که در آن ماوقع تشریح شده بود.

قرائت کیفرخواست پرونده نجفی از سوی قاضی شهریاری

 شهریاری نماینده دادستان در قرائت کیفرخواست و نامه نجفی چنین اعلام کرد: "در یکسال گذشته تلاش زیادی کردم تا بدون خونریزی و توافق مشکلات را حل کنیم اما هیچ راهکاری را مبنی بر طلاق توافقی و گرفتن تمام حقوق خود نپذیرفت. همسر دوم من بارها تهدید کرده بود با مردان اجنبی که شما به آنها حساس هستید همبستر خواهم شد و تا این کار را انجام ندهم دست بردار نخواهم بود و شروع کرد به تماس گرفتن با مردانی که در گذشته با آنها سر و سری داشته است. از نظر من مهدورالدم بودن وی ثابت شده بود و بارها مرا تهدید می‌کرد تا این روابط زشت را انجام ندهم دست بردار نخواهم بود و دیگر خسته شده بودم و بارها مرا مورد تهدید و توهین‌های زشت قرار می‌داد. "

سرپرست دادسرای امور جنایی تهران ادامه داد: "در دست نوشته نجفی آمده بود مطالب را به مختصر می‌نویسم، البته دوست ندارم برخی از این مسائل در سطح عمومی پخش شود، میترا استاد اردیبهشت ۹۶ به دیدن من آمد، آن موقع خیلی محجبه و با چادر و روسری بود، پس از مدتی تقاضای دیدار خصوصی از من کرد که آن دیدار منجر به آمدن احساس علاقه بین ما شد، میترا می‌گفت مطلقه و مسلمان است اما مشخص شد که قبل از مسلمان شدن با فردی رابطه داشته، بعد با دیپلماتی آشنا و مسلمان شده، چند بار با افراد مختلف عقد کرده بود، در نهایت با بافتن دروغ‌هایی در تیرماه به عقد موقت من درآمد که خیلی اشتباه کردم." در این یادداشتی که از متهم به دست آوردیم قید شده بود که برخی نهادها وارد قضیه شدند و در نتیجه علی رغم میل من، میترا استاد به عقد دائمی با مهریه هنگفت درآمد.

در این هنگام قاضی محمدی کشکولی به نماینده دادستان تذکر داد و گفت که باید اعلام برخی مطالب در دادگاه غیرعلنی باشد.

اسماعیلی سخنگوی قوه قضائیه نیز بر این موضوع تاکید کرد که کیفرخواست پرونده قتل میترا استاد به گونه‌ای تنظیم شده بود که گویا قرار نیست جزئیات جلسه دادگاه منتشر شود.

مسعود استاد به محمدعلی نجفی چه گفت؟

مسعود افرازه یکی از وکلای مدافع اولیای دم  میترا استاد، در خصوص عکس منتشره از گفتگوی مسعود استاد با نجفی در دادگاه گفت:  آنچه فیمابین این دو نفر در جلسه دادگاه گذشت، این بود که مسعود استاد از محمدعلی نجفی پرسیده بود چرا خواهرم را کشتی و به قتل رساندی و چه دلیلی برای این موضوع داشتی؟ تنها این گفت‌وگو فیمابین دو نفر در دادگاه رد و بدل شد.

در جلسه اول دادگاه زهرا نجفی (دختر نجفی) و علیرضا ببری(داماد نجفی) و فرهاد آقازاده(راننده نجفی) و معصومه رشیدیان خبرنگار انصاف نیوز به عنوان مطلع در جلسه حاضر شدند و به بیان مطالبی پرداختند.

یکی از حواشی جلسه اول دادگاه، بالشی بود که نجفی در حین ارتکاب جرم در کنار اسلحه با خود به سمت مقتوله برده بود. همچنین مسعود استاد  برادر میترا استاد به عنوان احدی از اولیای دم اعلام کرد که به هیچ عنوان از قصاص کوتاه نمی‌آییم.

اتهام قتل عمد را به هیچ عنوان قبول ندارم

پیش از شروع دومین جلسه دادگاه در روز  چهارشنبه ۲۶ تیرماه اعلام شد که محمدعلی نجفی، سیدمحمود علیزاده طباطبایی یکی از سه وکیلش را عزل کرده است و دومین جلسه دادگاه در حالی آغاز شد که پسر میترا استاد در دادگاه حضور یافت و نجفی بدون دستبند و با پوشه ای در دست وارد جلسه دادگاه شد.

در دومین جلسه دادگاه، نجفی با بیان اینکه من و خانم استاد همدیگر را دوست داشتیم در دفاع از خود گفت: آنچه که اتفاق افتاده را قبول دارم و توضیح می‌دهم اما اتهام قتل عمد را به هیچ عنوان قبول ندارم.

تشریح ماجرا از سوی نجفی

نجفی در تشریح روز حادثه گفت: ساعت ۸ صبح بود که بیدار شدم و حدود ۸ و نیم مهیار را بیدار کردم که به مدرسه برود و در طول یکسال سعی کردم وظایف پدری‌ام را انجام دهم. حتی مرحومه جلوی من به خانواده‌اش می‌گفت کارهایی که می‌کند بیشتر و سنگین تر از پدر اصلی‌اش است. ساعت ۹ صبح شده بود که مهیار رفت و ایشان بیدار شد و مجددا ادامه بحث‌های شب قبل را مطرح کرد. خواستم پاسخ ندهم و ساعت ۹ و نیم شده بود که گفت می‌روم به حمام و پس از آن بیرون می‌روم. گفتم کجا؟ گفت خودم می‌دانم. این موضوعی بود که خیلی بین ما بحث شده بود. از آن لحظه به بعد خیلی عصبانی شدم و همه ماجرا دو تا سه دقیقه طول کشید و نفهمیدم چه شد. عصبانیت و خشم مرا فرا گرفت. پشت سر میترا استاد رفتم. فکر کردم از درب حمام تا وان یک متر فاصله است. فکر می‌کردم ایشان در وان است و می‌توانم بنشینم و با او حرف بزنم و قطعی روی طلاق تصمیم بگیرم. پشت سرش وارد شدم. در کمد نیمه باز و اسلحه آنجا بود. آن را برداشتم و بالش را روی آن گذاشتم تا اسلحه را نبیند و نگران نشود. چون یکبار گفته بود بیا و روش استفاده از اسلحه را به من یاد بده. وقتی وارد حمام شدم متاسفانه ایشان وارد وان نشده بود و ما سینه به سینه هم شدیم. بالش را کنار زدم تا اسلحه را ببیند و به او بگویم که اگر با گفت وگو مسایل را حل نکنیم، کارمان به جای باریک می‌کشد اما ایشان وقتی اسلحه را دید نمی‌دانم چه شد که هول شد.

نجفی ادامه داد: ایشان دستشان را روی شانه های من گذاشت، من به عقب رفتم و به این دلیل که دستم روی ماشه بود یک گلوله شلیک شد و بالش روی زمین افتاد. من سپس دستم را بالا بردم و سپس ایشان دو دستی دست راست مرا گرفتند، من گفتم ول کن و پس از تیر اول ۴ تیر دیگر نیز شلیک شد. من قصد شلیک نداشتم. آخرین تیر که به او برخورد کرد من دیدم ایشان مرا رها کرد و سپس دیگر تیری شلیک نشد، سپس او داخل وان افتاد. من بلافاصله اسلحه را جلوی آینه حمام گذاشتم. شوکه شده بودم. دست گذاشتم دیدم حرکتی ندارد. دیدم که بالای سینه شان سوراخ است. شاید ۴ یا ۵ دقیقه بدون حرکت آنجا ایستاده بودم و حالتی غیرقابل تصور داشتم. قصد کردم خودم را با آن اسلحه تنبیه کنم و بکشم، دوبار کنار ایشان رفتم و در وان نشستم. بعدها فکر کردم که چرا شلوار و پای من باید خونی باشد. هرچقدر فکر کردم متوجه نشدم. بعد فهمیدم همان دوبار که سمت چپ ایشان نشستم همانجا خونی شده باشد و بعد از چند دقیقه از وان خارج شدم و در اتاق قدم زدم و به بالکن رفتم و فکر کردم که آیا خودم را از آنجا پرت کنم یا نه. سرانجام به راننده زنگ زدم تا بیاید دو کیف اسناد خصوصی مثل چند موبایل و پاسپورت و شناسنامه و یکسری مدارک پزشکی و قباله ازدواج داشتم و چون نمی‌دانستم چه اتفاقی برایم می‌افتد به راننده گفتم که بیاید تا کیف‌ها را به او بدهم تا به دخترم برساند. مثل اینکه راننده وقتی رسیده بود به من زنگ زده بود و من متوجه نشدم و بنظرم رسید  بخشی از داستان زندگی مشترکم با او را بنویسم.

نجفی اعلام کرد که من عنوان مهدور الدم را بیان نکردم، بازپرس می‌خواست آن را در دهان من بگذارد.

حاجی لویی وکیل مدافع اولیای دم نیز خطاب به نجفی گفت: این دفاعیات بسیار متعارض بود و به صورت تیتر اول روزنامه‌ها در آمد. اقاریر متهم در پرونده این بود که مقتوله ابتدا وارد زندگی او شده و بعد گفته من اشتباهاً ازدواج کردم. ما می‌دانیم متهم چه هزینه‌هایی کرده تا نظامات را زیر پا بگذارد و ازدواج را ثبت کند. بعد متهم گفته که من طلاقش ندادم و از آنجا که حق طلاق با مرد است می‌توانسته حق و حقوق او را بدهد و بعد متهم گفته که او را کشتم و اشتباه کردم. آقای نجفی شما وزیر سابق آموزش و پرورش بودید، نوک مداد را نشکسته‌اید که می‌گویید اشتباه کردم؛ شما آدم کشتید. اینجا صحنه سیاست نیست که به راحتی کنار بکشید و شما مرتکب قتل عمد شده‌اید. بعد گفتید که او پرستو است و با نهادهای امنیتی در ارتباط است.

یکی از حواشی جلسه دوم دادگاه این بود که قاضی محمدی کشکولی هنگامی‌ که می‌خواستند اسلحه را در اختیار نجفی قرار دهند گفت: ببینید اول اسلحه پر نباشه، یک وقت ما رو هم بکشی. حضار و همچنین نجفی در واکنش به این شوخی قاضی خندیدند. گودرزی وکیل نجفی نیز مدعی شد که با توجه به دکمه‌های پیدا شده در محل حادثه که مربوط به پیراهنی غیر از تیشرت نجفی در روز قتل است، احتمال حضور فرد دیگری در محل حادثه وجود دارد و به نواقص پرونده اشاره کرد.

 قاضی شهریاری نماینده دادستان نیز در واکنش به ادعای وکیل متهم اعلام کرد: تمامی ایرادات وکلای متهم رد و دادگاه وارد جلسه رسیدگی شده  و نجفی اعتراف کرده است.

در سومین و آخرین جلسه دادگاه در روز دوشنبه ۳۱ تیرماه که پسر میترا استاد نیز حضور داشت، گودرزی وکیل مدافع نجفی مدعی شد که موکلش بصورت مستقیم به مرحومه استاد شلیک نکرده و بر این موضوع که قتل شبه عمد است  اشاره کرد.

همچنین در آخرین جلسه دادگاه  فیلم لحظه ورود نجفی در بازسازی صحنه جرم پخش شد و  قاضی محمدی کشکولی از مهیار صفری در مورد دکمه های پیدا شده در محل وقوع حادثه پرسید که  پسر میترا استاد گفت: من در زمانی که به خانه آمدم و با جسد مادرم روبرو شدم، پیراهنم را پاره کردم زیرا دچار شوک عصبی شده بودم و دکمه ها مال پیراهن من است.

نجفی در آخرین دفاع از خود گفت: هدف اصلی من از اظهاراتم کمک به کشف حقیقت است. تقصیر خود را تا حدی که انجام داده‌ام، می پذیرم. به خدا پناه می برم و امیدوارم مورد رحمت الهی قرار بگیرم، زیرا اگر صادقانه استغفار انجام شود مورد پذیرش خداوند قرار می‌گیرد. من از سال ۶۰ این اسلحه را داشتم و در سال ۷۷ مجوز اسلحه تمدید شده بود. هیچ دلیلی جز اینکه گمان می کردم مجوزها ۱۰ ساله است برای آنکه مجوز را تمدید نکنم، نداشتم. اسلحه دو شب قبل از حادثه به طور تصادفی از چمدانم بیرون آمد و در قفسه کمد قرار گرفت و هیچ گاه این اسلحه در دسترس نبود، چه در منزل همسر اولم و چه در خانه همسر دومم. از درگاه خداوند درخواست عفو و بخشش می کنم و به خانواده مرحومه استاد و بازماندگان تسلیت می‌گویم و از خداوند برای آنان صبر و اجر درخواست دارم‌.

در پایان، قاضی کشکولی ختم رسیدگی به پرونده قتل میترا استاد را اعلام کرد و گفت که در مهلت قانونی حکم صادر می‌شود.

وکیل نجفی گفت که برای گرفتن رضایت تلاش کردیم اما هنوز به نتیجه‌ای نرسیده‌ایم. مسعود استاد  و مسعود افرازه یکی از وکلای اولیای دم نیز اعلام کردند که بحث رضایت میلیاردی مطرح نیست و اعلام گذشت نخواهیم کرد و  بر قصاص متهم تاکید کردند.

بر اساس این گزارش، گمانه زنی‌ها در مورد صدور حکم این پرونده شروع شد تا جایی که گودرزی وکیل نجفی نسبت به خبر صدور حکم قصاص موکلش گفته که صدور چنین حکمی بعید نیست.

نهایتا پس از برگزاری سه جلسه دادگاه و رسیدگی به این پرونده، غلامحسین اسماعیلی سخنگوی قوه قضاییه در نشست خبری  حکم پرونده را اعلام کرد و  گفت: رای پرونده قتل میترا استاد صادر شد و امروز (سه شنبه) ۸ مردادماه به وکلای طرفین پرونده ابلاغ شده است. دادگاه در دو موضوع متهم را مجرم تشخیص داده و «قتل عمد» را محرز دانسته و با توجه به تقاضای اولیای دم مبنی بر قصاص چون حق الناس است، حکم قصاص و در خصوص حمل سلاح غیر مجاز به دو سال حبس و در خصوص اتهام  «ایراد صدمه غیر موثر در قتل» رای برائت صادر کرده  است. حکم صادره غیرقطعی و قابل فرجام خواهی در دیوان عالی کشور است.

پس از اعلام رای، گودرزی یکی از وکلای نجفی بر این نکته تاکید کرد که به رای صادره مبنی بر قصاص و حبس موکلش اعتراض خواهد کرد.

به گزارش ایسنا، باید منتظر اعلام نظر نهایی دیوان عالی کشور در خصوص رای این پرونده بود.

«محمدعلی نجفی، وزیر علوم دولت‌های دهه ۶۰، وزیر آموزش و پرورش دولت هاشمی‌رفسنجانی، معاون رئیس‌جمهور و رئیس سازمان برنامه و بودجه دولت محمد خاتمی، عضو دوره سوم شورای اسلامی شهر تهران، رئیس سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری و مشاور اقتصادی دولت حسن روحانی و دوازدهمین شهردار تهران بوده است.