وزیر بهداشت با اشاره به هزینه‌های ناشی از بیماری‌های غیرواگیر و با بیان اینکه از ۳۸۰هزار مرگ سالانه در کشور، ۳۱۳ هزار مورد به دلیل بیماری‌های غیرواگیر است، گفت: این امر نشان می‌دهد که ورود فعال به حوزه بیماری‌های غیرواگیر باید در اولویت قرار گیرد.افتتاح اولین سامانه مصور سازی اطلاعات جمعیتی سلامت و بیماری در ایران با حضور وزیر بهداشت، معاون بهداشت، رئیس کمیسیون بهداشت و درمان مجلس و ...در دانشگاه علوم پزشکی تهران برگزار شد.
به گزارش ایسنا، در این نشست دکتر سعید نمکی با تشکر از اصحاب رسانه که در روزهای سخت یاری رسان نظام سلامت بودند، گفت: ما پس از انقلاب دستاوردهای بسیار خوبی داشته‌ایم؛ افزایش طول عمر مردم، توسعه شبکه بهداشتی کشور، افزایش پوشش واکسیناسیون، افزایش تعداد دانش آموختگان پزشکی و غیره از دستاوردهایی بود که توانست ما را در عرصه جهانی به عنوان یک الگوی موفق معرفی کند.
وزیر بهداشت ادامه داد: گذر از این ایام باعث شد که دیگر در سیاه چاله بیماری‌های واگیر قرار نداشته باشیم. بنده افتخار داشتم ۳۰ سال پیش در اداره کل بیماری غیر واگیر به هموطنانم خدمت کنم. برای من محرز بود که عدم کنترل بیماری‌های غیر واگیر می‌تواند آسیب‌های زیادی داشته باشد. گرچه روند مدیریتی در وزارت بهداشت به تعطیلی و ادغام این اداره کل منجر شد، اما خوشبختانه من به عنوان یک سرباز نظام سلامت سه دهه پیش زمانی که کسی حتی در این مسیر چراغی روشن نکرده بود، توانستم اولین شمع راه را روشن کنم.
نمکی ادامه داد: اگر چه امروز توجه به بیماری‌های واگیر مانند اچ‌ای‌وی و بیماری‌های مشترک بین انسان و حیوان و غیره در کشور اهمیت بالایی دارد، اما تفسیر مرگ‌های سال‌های گذشته و همچنین ناتوانی‌های ایجاد شده در افراد به ما نشان می‌دهد که کنترل بیماری‌های غیر واگیر بسیار مهم است.
وی افزود: در سال‌های گذشته از ۳۸۰ هزار مرگ سالانه، ۳۱۳ هزار مرگ به دلیل بیماری‌های غیر واگیر و ۲۵ هزار مرگ به دلیل بیماری‌های واگیردار بوده است. در این میان حدود ۱۰۰ هزار مرگ به دلیل ابتلا به فشار خون و عوارض ناشی از آن اتفاق افتاده است که این امر تاثیری زیاد بر بودجه و اقدامات سیاست گذاران عرصه سلامت دارد و نشان می‌دهد ورود فعال به حوزه بیماری‌های غیر واگیر باید در اولویت قرار گیرد. تفاوت در بیماری‌های غیر واگیر و بیماری‌های واگیر دار نشان می‌دهد نوع سیاست گذاری در این بخش نیز باید متفاوت از یکدیگر باشد.
نمکی ادامه داد: اگرچه که آموزش یکی از ارکان کمک کننده در حوزه سلامت بود، اما توسعه زیر ساخت شبکه بهداشتی، درمانی بسیار کارآمد بود؛ هرچند که نمی‌توان از تاثیر آموزش و تربیت متخصصین غافل شد. وجود هزینه‌های سنگین در بیماری‌های غیر واگیر سبب می‌شود که ما نیاز به مشارکت بین بخشی داشته باشیم.
وی افزود: در روزگاری ما توانستیم با پنج دلار افراد را علیه شش بیماری مهلک واکسینه کنیم، اما در حال حاضر درمان سرطان با استفاده از ارزان‌ترین داروها، معادل یک دوره کامل واکسیناسیون کودکان در یک روستای بزرگ می‌شود. همچنین بستری شدن بیماری در آی سی یو در ارزان‌ترین کشور کمتر از ۵۰۰ دلار نیست. این نگاه باعث شد بیشتر به سمت کنترل بیماری‌های غیر واگیر که سردمدار آن فشار خون است، برویم.
وزیر بهداشت ادامه داد: همکاران من در کشور افتخار آفرین عمل کردند؛ به صورتی که ۳۰ سال پیش در کنترل بیماری‌های واگیر در حوزه کشورهای مدیترانه ما رتبه خوبی کسب کردیم. در دانشگاه‌های ما بزرگترین پروژه جهان در کنترل فشار خون اجرا شد و این امر میسر نبود مگر با کمک بسیج، انجمن‌های پزشکی، دانشجویان گروه‌های پزشکی، داروسازان و غیره. کمک این افراد باعث شد علیرغم تصور ما که می‌خواستیم ۵۰ درصد از جمعیت ۳۰ تا ۷۰ ساله مورد هدف را شناسایی کنیم، بتوانیم ۷۵ درصد را غربالگری کنیم. در همین راستا ۱۰ میلیون نفر ثبت شدند که در مرحله قبل از فشار خون قرار دارند که می‌توانیم با کنترل موثر بار این بیماری را از دوش نظام سلامت کاهش دهیم. همچنین دو میلیون و ۷۰۰ مورد جدید بیماری پرفشاری خون در این غربالگری شناسایی شدند.
وی افزود: در عرصه بیماری‌های غیر واگیر چند عامل قابل توجه است. اول آن که با توجه به مولفه‌های مختلف مشارکت بین بخشی در کنترل بیماری بسیار اهمیت دارد و ما تنها در وزارت بهداشت نمی‌توانیم برای کنترل بیماری غیر واگیر اقدام کنیم. همچنین تدوین برنامه‌های مدون آموزشی برای گروه‌های مختلف هدف از مدیران نظام سلامت و مردم اهمیت زیادی دارد. طراحی این برنامه برای گروه‌های مختلف باید متفاوت باشد. ما در کشوری زندگی می‌کنیم که با تنوع اقلیم و تنوع فرهنگ و تنوع رفتارهای اجتماعی روبه رو هستیم که همین باعث می‌شود با یک مدل نتوان برای همه تصمیم گرفت.
وزیر بهداشت افزود: تدوین پکیج آموزشی برای مردم باید با زبان متفاوتی صورت گیرد؛ به قول سهراب سپهری چشم‌ها را باید شست جور دیگر باید دید. دیگر نمی‌توان با روش گذشته راه را طی کرد. باید از رسانه‌ها حداکثر استفاده را کرد و از آنجایی که مردم ما اکثرا به موبایل دسترسی دارند باید به سوی طراحی اپلیکیشنی برویم که بتوانند آموزه‌های ما را منتقل کند.
وی در پایان این بخش از سخنانش با تشکر از تمامی دست اندر کاران تدوین سامانه مصور سازی اطلاعات جمعیتی سلامت و بیماری در ایران، برای موفقیت این سامانه ابراز خرسندی کرد.
اقدامات وزارت بهداشت در سیل اخیر
اپیدمی بیماری واگیر نداشتیم
وزیر بهداشت در بخش دیگری از صحبت‌هایش همچنین درباره اقدامات وزارت بهداشت در سیل اخیر گفت: من از تمام عزیزان در شبکه بهداشت کشور که در موضوع سیل پیش آمده در خط مقدم جبهه سلامت فعالیت کردند، تشکر می‌کنم. بنده در طول این مدت به عنوان فرمانده عملیات در کنارشان بودم.
وی افزود: ایران کشوری است که در معرض بلایای طبیعی قرار دارد و به همین دلیل باید متناسب با این موضوع رویکردهایی را فراهم کنیم. گرچه سیل مژده‌ای بود برای عبور از خشکسالی و توانست سدهای ما را پر کرده و کشاورزان را خوشحال کند، اما باعث گرفتاری عده‌ای زیادی از مردم شده است. سیلاب در ۲۵ استان ایجاد مشکل کرد که شدت آن در شش استان نگران کننده‌تر بود.
نمکی ادامه داد: بنده وقتی آب خروشان را در خوزستان می‌دیدم و به دنبال سیلاب می‌رفتم، چیزی به بجز مدیریت در آن لحظات نمی‌توانست موثر باشد. مدیریت در لحظات اول در نقل و انتقال صدمه دیدگان از اولویت‌های ما بود. عده‌ای نیز فوت شدند که آن هم به دلیل کوتاهی همکاران ما در وزارت بهداشت نبود؛ مثلا در استان مازندران دو نفر به علت برق گرفتگی و در لرستان یک نفر به علت ریختن دیوار روی سرش فوت کرد و موارد این چنینی کم نبود و در مجموع قصوری از سوی وزارت بهداشت صورت نگرفت.
وی افزود: در شب اولی که در شیراز سیل آمد، بنده تا صبح بیدار بودم و هم زمان با سایر افراد در حال خدمت رسانی بودیم. نگرانی ما در یکی از بیمارستان‌های این شهر ورود آب به طبقات زیرین بیمارستان بود؛ چرا که می‌توانست به دستگاه‌ها و سیستم‌های مهم آنجا آسیب برساند.
نمکی ادامه داد: من یک لحظه هم خواب به چشم نمی‌آمد. به جز مباحثی که مطرح کردم، پس از آن دیگر کار ما پیشگیری از بروز بیماری‌های واگیر بود.
وی ادامه داد: در سیل اخیر تعداد زیادی لاشه دام و حیوانات داشتیم. به طور مثال در نعمت آباد ۲هزار تن مرغ تلف شده مشاهده می‌شد که اگر مدیریت درستی برای جمع‌آوری لاشه‌ها نبود، بیماری‌های اپیدمی مانند سالک، مالاریا و بیماری‌های روده‌ای و غیره مشاهد می‌شد.
نمکی افزود: سلامت دقیقا مانند امنیت است؛ تا زمانی که هست کسی متوجه نحوه به دست آمدن آن نمی‌شود، اما زمانی که به خطر می‌افتد همه نگران می‌شوند. این موضوع که ما توانستیم با کنترل، جمع آوری و دفن لاشه حیوانات بروز بیماری‌های واگیردار اپیدمی را کنترل کنیم، باعث حیرت اکثر افراد شد.
وی در ادامه با اشاره به اقدامات شبانه روزی دست‌اندرکاران حوزه سلامت، گفت: در مرز میان استان لرستان و ایلام زمانی که برای بازدید از سد سیمره به آن جا رفته بودیم، متوجه شدم در یکی از روستاهای آن نقطه، مادر بارداری در شرایط سختی قرار گرفته است که همکاران ما در آن شرایط طوفانی با هلیکوپتر به منقطه اعزام شدند و توانستند جان مادر و نوزاد را نجات دهند.
وی در پایان گفت: من به عنوان سرباز کوچک نظام، دست تمام همکاران دخیل در واقعه سیل را می‌بوسم؛ چرا که اقدامات‌شان بسیار ستودنی بود.
