خطر بروز موارد جدید تب کنگو بعد از مراسم عبادی حج و عید قربان

 عضو هیأت موسس مرکز تحقیقات بیماری‌های عفونی و گرمسیری دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی با هشدار نسبت به خطر بروز موارد جدید تب کنگو بعد از مراسم عبادی حج و عید قربان، گفت: با توجه به اینکه بعد از مراسم عبادی حج و عید سعید قربان و افزایش موارد ذبح غیربهداشتی دام، امکان بروز موارد جدید این بیماری اجتناب‌ناپذیر است، برای جلوگیری از این موضوع، باید نسبت به ذبح بهداشتی دام در کشتارگاه‌های صنعتی که مورد تایید سازمان دامپزشکی کشور است، اقدام شود.

به گزارش ایسنا، دکتر مسعود مردانی، عضو هیأت موسس مرکز تحقیقات بیماریهای عفونی و گرمسیری دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی گفت: بیماری تب خونریزی دهنده کریمه – کنگو (CCHF)، یک بیماری مشترک بین انسان و حیوان است که به وسیله کنه‌های سخت گونه هیالوما به انسان و یا حیوان منتقل می‌شود. علاوه بر آن، سایر راه‌های انتقال این بیماری به دنبال تماس با خون یا بافت آلوده انسان و حیوان آلوده است. به علت بیماریزایی بالای ویروس امکان انتقال فرم بیمارستانی این بیماری به صورت نوزوکومیال نیز محتمل است که متاسفانه در کشور ایران عده‌ای قربانی این بیماری شده‌اند.

مردانی ضمن اشاره به موارد بالا، گفت: پس تماس با خون و بافت بیماران بخصوص در مرحله خونریزی یا انجام هرگونه اعمالی که منجر به تماس انسان با خون، بزاق، ادرار، مدفوع و استفراغ آنها شود، باعث انتقال بیماری می‌شود. بیمار در طی مدتی که در بیمارستان بستری است، بشدت برای دیگران آلوده‌کننده است که موجب عفونتهای بیمارستانی نیز خواهد شد.

علائم بیماری تب خونریزی دهنده کریمه – کنگو

مردانی علائم بالینی بیماری را در ۴ مرحله نام برد:

۱- دوره کمون: بستگی به راه ورود ویروس دارد. پس از گزش کنه، دوره کمون معمولاً یک تا ۳ روز است و حداکثر به ۹ روز می‌رسد. دوره کمون بدنبال تماس با بافتها یا خون آلوده معمولاً ۵ تا ۶ روز است و حداکثر زمان ثابت شده ۱۳ روز بوده است.

۲- قبل از خونریزی: شروع علائم ناگهانی حدود یک تا ۷ روز طول می‌کشد (بیمار دچار سردرد شدید، تب، لرز، درد عضلانی بخصوص در پشت و پاها، گیجی، درد و سفتی گردن، درد چشم، ترس از نور) می‌شود.

ممکن است حالت تهوع، استفراغ بدون ارتباط با غذاخوردن و گلودرد و احتقان ملتحمه در اوایل بیماری وجود داشته باشد که گاهی با اسهال و درد شکم و کاهش اشتها همراه می‌شود. تب معمولاً بین ۳ تا ۱۶ روز طول می‌کشد. تورم و قرمزی صورت، گردن و قفسه سینه، پرخونی خفیف حلق و ضایعات نقطه‌ای در کام نرم و سخت شایع هستند. تغییرات قلبی عروقی شامل کاهش ضربان قلب و کاهش فشارخون مشاهده می‌شود. لکوپنی، ترمبوسیتوپنی و بخصوص ترمبوسیتوپنی شدید نیز در این مرحله معمولاً مشاهده شود.

۳- مرحله خونریزی دهنده: مرحله کوتاهی است که به سرعت ایجاد می‌شود و معمولاً در روز ۳ تا ۵ بیماری شروع می‌شود و یک تا ۱۰ روز بطور متوسط ۴ روز طول می‌کشد. خونریزی در مخاط‌ها و پتشی در پوست بخصوص در قسمت بالای بدن و در طول خط زیربغلی و زیر پستان در خانم‌ها دیده می‌شود و در محل‌های تزریق و تحت فشار محل بستن تورنیکه و غیره، ممکن است ایجاد شود.

۴- دوره نقاهت: بیماران از روز دهم وقتی ضایعات پوستی کمرنگ می‌شود، بتدریج بهبودی پیدا می‌کنند. اغلب بیماران در هفته‌های سوم تا ششم بعد از شروع بیماری وقتی شاخص‌های خونی و آزمایش ادرار طبیعی شد، از بیمارستان مرخص می‌شوند. مشخصه دوره نقاهت طولانی بودن آن به همراه ضعف (Asthenia) است که ممکن است برای یک ماه یا بیشتر باقی بماند. گاهی موها کامل می‌ریزد که پس از ۴ تا ۵ ماه ترمیم می‌شود.

درمان بیماری تب خونریزی دهنده کریمه – کنگو

عضو کمیته کشوری CCHF در خصوص درمان بیماری گفت: این بیماری را با درمان ضد ویروس ریبایروین می‌توان کنترل کرد. برای اولین بار مطالعات پژوهشی اساتید دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی کارایی این دارو را در بیماران تب خونریزی دهنده کریمه – کنگو به اثبات رساندند که از حدود ۱۰ دهه قبل رفرانس کتاب‌های مرجع پزشکی از جمله کتاب مندل قرار گرفته است. قابل ذکر است این دارو توسط معاونت امور بهداشتی وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی به صورت رایگان در تمام مراکز بهداشتی – درمانی کشور، در اختیار نیازمندان قرار داده می‌شود.

پیشگیری از بیماری تب خونریزی دهنده کریمه – کنگو

استاد گروه عفونی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی جهت پیشگیری از این بیماری، رعایت مسائل بهداشت فردی و اجتماعی و عدم استفاده از گوشت تازه قربانی شده، ذبح بهداشتی گوسفند در کشتارگاه‌ها و رعایت بهداشت کنترل عفونت در موارد بیمارستانی را توصیه کرد.

وی افزود: گوشت گوسفند در ۲۴ ساعت بعد از ذبح از ویروس پاک می‌شود و استفاده از آن بلامانع است؛ ولی توصیه می‌شود در ۲۴ ساعت ابتدای ذبح حیوان از گوشت و جگر تازه آنها استفاده نشود.

مردانی ادامه داد: بر اساس آخرین آمار مرکز مدیریت بیماری‌های واگیر وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی از ابتدای سال تا کنون ۵۴ مورد ابتلا به این بیماری گزارش شده است که متاسفانه از این تعداد، ۵ مورد از استان‌های سیستان و بلوچستان، یزد و گیلان منجر به مرگ شده است.

بنا بر اعلام روابط عمومی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی، عضو هیأت موسس مرکز تحقیقات بیماری‌های عفونی و گرمسیری توصیه کرد: با توجه به اینکه بعد از مراسم عبادی حج و عید سعید قربان و افزایش موارد ذبح غیربهداشتی دام، امکان بروز موارد جدید این بیماری اجتناب ناپذیر است، برای جلوگیری از این موضوع، افراد باید نسبت به ذبح بهداشتی دام در کشتارگاه‌های صنعتی که مورد تایید سازمان دامپزشکی کشور است، اقدام کنند.