سخنگوی وزارت خارجه: خبر توقیف نفتکش ایرانی در کانال سوئز صحت ندارد/ اینستکس ارتباط ویژه‌ای با لوایح چهارگانه FATF ندارد

 سید عباس موسوی سخنگوی وزارت امورخارجه در پاسخ به این پرسش که برخی جریان‌ها در داخل تلاش می‌کنند که دستاوردهای این دوره از دیپلماسی کشور را تخریب کنند و حتی سعی دارند تحریم‌های برقرار شده از سوی آمریکا را که ناشی از خصومت و دشمنی آنهاست، به ناکارآمدی دستگاه دیپلماسی ربط دهند و از جمله جناب ظریف را مورد بیشترین حملات قرار می‌دهند، ارزیابی وزارت خارجه از این موضوع چیست، گفت: به نظرم دوستان مباحث کلان و امنیت ملی را وارد مباحث جناحی می کنند و به رقابت‌های سطح پایین جناحی می‌کشانند و متأسفانه نگاه ملی به سیاست خارجی و منافع ملی ندارند.

موسوی افزود: خط مشی وزارت خارجه در تمامی ادوار و در هر دولتی خدمت به اهداف کشور، نظام و ایران بوده است. به خاطر دارم یکی دو بار که به دیدار مقام معظم رهبری رفته بودیم، ایشان بر "وزارت خارجه جمهوری اسلامی ایران” به جای وزارت خارجه فلان دولت تأکید داشتند. یعنی نگاه ایشان هم نگاه ملی است.اما متأسفانه برخی که ادعا هم دارند، یک نگاه جناحی و سیاسی به دستاوردها درعرصه دیپلماسی دارند. به دلیل همین ورود نگاه جناحی و حزبی به منافع ملی است که اکنون می‌بینیم سرمایه‌ها و دستاوردهایمان دارد به شکلی دیگر جلوه داده می شود.من فکر می‌کنم اگر قوه عاقله‌ای نهیبی به اینها بزند که مسائل سیاسی جناحی را در مقوله کلان امنیت و منافع ملی که در سیاست خارجی متبلور است، وارد نکنند، کمی بیشتر می‌توانیم به آینده امیدوار باشیم.

توقیف نفتکش ایرانی در کانال سوئز

سخنگوی وزارت خارجه درباره خبر توقیف نفتکش ایرانی در کانال سوئز هم خاطرنشان کرد: این خبر، صحت ندارد و خبرسازی بوده است. آنها می‌خواهند به این ترتیب اختلال در صادرات نفت ایران را عادی جلوه دهند.به گفته وی، تحریم‌هایی که آمریکا علیه ایران اعمال کرده است نه پشتوانه شورای امنیت و سازمان مللی دارد ونه کشوری ازمجموعه اتحادیه اروپا آن را قبول دارد، اما به هر حال آمریکا به واسطه قدرت اقتصادی و هژمونی که دارد به سایر کشورها فشار می‌آورد که از تجارت با ایران امتناع کنند، اما جمهوری اسلامی یک ساعت هم این تحریم‌ها را نپذیرفته و نخواهد پذیرفت و به راه خود ادامه می‌دهد.

این مقام ارشد دستگاه سیاسی کشور یادآور شد: تعجب می کنم از برخی کشورها که ادعای مدنیت، پیشرفت و توسعه دارند و در قرن بیست و یکم سلطه یک کشور علیه خودشان و شرکت‌هایشان را می پذیرند.

مشاور رئیس‌جمهوری فرانسه در تهران

موسوی در بخش دیگری از سخنان خود درباره حضور مشاور رئیس‌جمهوری فرانسه در تهران و پیشنهاد احتمالی وی گفت: از وقتی که اقدامات کاهشی ایران در برجام شروع شد شاهد افزایش تقلاهای اروپا هستیم و تعجب می‌کنیم چرا وقتی در ۱۸ اردیبهشت سال ۱۳۹۷ آمریکا از توافق برجام خارج شد اروپایی‌ها تلاشی نکردند و ساکت بودند؛ در حالی که آمریکا نقض فاحش توافق برجام را انجام داده بود.به گفته وی، در توافقنامه برجام بر کلمه «نقض فاحش» تصریح شده و آمده است که اگر یکی از طرف‌ها نقض فاحش کند، طرف مقابل می‌تواند دفعتاً از برجام خارج شود یا بخشی از تعهداتش را کاهش دهد. در ۱۸ اردیبهشت ۹۷ اروپایی‌ها اقدامی نکردند، اما حال که ایران برای تعادل بخشی حقوق و تکالیفش اقدام کرده است اروپایی‌ها به تکاپو افتاده‌اند.

سخنگوی وزارت خارجه تصریح کرد: البته اروپایی‌ها گاهی مواقع دو پهلو سخن می‌گویند. در مواردی از تنش زدایی صحبت می کنند و گاهی زبان تهدید را به خود می‌گیرند. در این میان فرانسه به عنوان عضو اروپایی برجام همواره تلاش داشته است که ایران راتشویق به خویشتنداری کند. علاوه بر آن، سه عضو دیگر هم همین درخوا ست را از ایران داشته‌اند اما این تمنای آنها برای ماندن ایران در برجام با اقدامات عملی که باعث اعتماد ایران به حرف‌هایشان شود یا به صبر استراتژیک خود ادامه دهد، همراه نیست.

حتی در اجلاس اخیر گروه ۲۰، ترامپ گفته بود که مکرون به من گفت: ” می خواهم برای کاهش تنش برجام اقداماتی انجام دهم و من هم گفتم مخالفتی ندارم. "

موسوی افزود: ایران با آنکه بر حقوق ملت خودش در برجام اصرار دارد، اما تلاش دیگر کشورها را رد نکرده و در گفتگو و مفاهمه همچنان باز است.سفر دوباره مشاور رئیس جمهوری فرانسه به تهران به دلیل همین باز بودن در دیپلماسی برای رفع تنش است و امیدواریم که ایشان با یک طرح عملی وارد ایران شده باشد، نه این‌که ایران را از مسیری که در پیش گرفته است، منصرف کند.

سخنگوی دستگاه دیپلماسی در پاسخ به این پرسش که در شب ۱۶ تیرماه که قرار بود گام دوم ایران برداشته شود، آقای مکرون، رئیس جمهوری فرانسه با آقای روحانی تماس گرفت و دو طرف برای اقدام به منظور ایجاد شرایطی به منظور از سرگیری مذاکرات هسته‌ای تا پانزدهم جولای توافق کرده‌اند، آیا سفر مشاور ایشان هم در این زمینه بوده است، گفت: بعد از گفتگوی مکرون و روحانی قرار شد که مشاور رئیس جمهوری فرانسه به تهران بیاید. تقاضای کلی آنها معمولاً عدم انجام اقدامات ایران بوده است که طبیعتاً وقتی ما اقدام مثبتی از طرف مقابل نبینیم، گام‌هایمان را برخواهیم داشت. آنها دو ماه وقت داشتند یک گام عملی بردارند و تعویق چند روزه آن دردی را دوا نمی کند.

اروپایی‌ها و اینستکس

وی درباره این‌که آیا اروپایی‌ها در پاسخ به افزایش سطح غنی‌سازی توسط ایران قصد دارند اینستکس را متوقف کنند، گفت: اینستکس یک سازوکار مقدمه ای برای اجرای تعهدات کشورهای اروپایی طرف برجام بوده است.زمانی که ایالات متحده از برجام خارج شد یک کمیسیون مشترک برجام بدون آمریکا تشکیل شد که در آنجا تعهدی ۱۱ بندی دادند و اعلام کردند که ایران نگران خروج آمریکا از برجام نباشد و گفتند که به تعهدات عمل می‌کنند. آنها برای تحقق این وعده خود ابتدا سازوکار مالی” SPV”و سپس اینستکس را ایجاد کردند؛ بنابراین اینستکس یکی از تعهدات اروپا نیست بلکه مکانیسمی برای تحقق وعده های ۱۱ گانه اعضای اروپایی برجام است که البته تاکنون راه‌اندازی نشده است و اگر بخواهند همین را هم قطع کنند یا راه نیندازند چندان برای ملت ما تفاوت ویژه‌ای نمی کند.هدف ما اجرای تعهدات آنها شامل تسهیل فروش نفت و بازگشت پول آن و مراودات بانکی است.

لوایح چهارگانه FATF

وی درباره میزان ارتباط میان عدم اجرای اینستکس با تائید نشدن لوایح چهارگانه FATFازسوی ایران گفت: اینستکس ارتباط ویژه‌ای با این لوایح ندارد ،ولی آنها اعلام کرده‌اند چون اینستکس یک ساز و کار و موسسه مالی است ،طبیعی است که یک سری مقررات بین‌المللی درباره پولشویی باید رعایت شود. برخی قوانین و مقررات دست بالای بین‌المللی درباره پولشویی و مبارزه با تروریسم وجود دارد که همه دنیا باید آن را رعایت کنند. طرف اینستکس هم شرط نگذاشته اما اعلام کرده است که پیوستن به FATF اجرای اینستکس را عملی‌تر می‌کند.

موسوی گفت: اکنون دولت‌ها و کشورهای همسایه هم به ما می گویند تا شما این ساز و کار را نپذیرید و نظارت خاص روی بانک هایتان نداشته باشید نمی‌توانیم تضمین دهیم که بانک‌هایمان با شما کار کنند زیرا در آن صورت به لیست نظارتی این گونه نهادها می‌روند؛ بنابراین حتی اگر دولت‌ها هم اراده داشته باشند بانک‌ها این ریسک را نمی‌پذیرند که با بانکی کار کنند که مقررات را رعایت نکرده باشد.

سخنگوی وزارت خارجه تحلیل این وزارتخانه رادرباره مخالفت‌هایی که درداخل با FATF صورت می‌گیرد این‌گونه تشریح می کند: قطعاً جمهوری اسلامی باید این جمع بندی را داشته باشد. دولت این جمع‌بندی را دارد که پیوستن به این سازوکار بین‌المللی به نفع ما ست یعنی حضور ما را در نظام مالی و بانکی دنیا تسهیل خواهد کرد. البته طبیعی است که مانند هر سازو کار بین‌المللی مالکیت آن را نمی‌توانیم رد کنیم، اما در یک جاهایی اگر نکاتی داشته باشد، حقوقدانان برایش راه‌حل دارند و می‌توانیم از طریق حق شرط یا حق تحفظ برخی نکات را اجرا نکنیم.

وی افزود: در مقابل برخی از دوستان گفته بودند در برخی کنوانسیون ها حق شرط را نمی پذیریم. البته این هم راه دارد؛ منافع پیوستن جمهوری اسلامی به این سازوکارها بیشتر از مضارش است و کشور نباید بیش از این معطل موارد اینچنینی شود.

تشکیل ائتلاف نظامی کنترل آبراهه خلیج فارس

موسوی درباره اعلام فرماندهی نظامی آمریکا برای تشکیل ائتلاف نظامی برای کنترل آبراهه خلیج فارس و تنگه هرمز و موضع وزارت خارجه گفت: تنگه هرمز آبراهه بین‌المللی مهمی است که به دلیل وسعت زیاد خطوط ساحلی جمهوری اسلامی اعمال حاکمیت، کنترل و نظارت بر تامین امنیت آن بر عهده ایران است و آزادی کشتیرانی و امنیت آن در منطقه به عنوان یک شاهراه حیاتی دنیا بر عهده کشورمان است. تاکنون هم ایران نشان داده است که مسئولانه عمل کرده و ادعاهای مطرح شده خیلی واقعیت نداشته است.

وی افزود: آنها به این بهانه قصد دخالت و تثبیت حضورشان در منطقه و خلیج فارس را دارند. زمانی تهدید نظامی ایران علیه کشورهای منطقه را مطرح می‌کردند و اکنون امنیت نداشتن کشتی‌های تجاری و نفتکشها را مطرح می کنند. قطعاً چنین ادعایی از سوی جمهوری اسلامی پذیرفته نیست.

وی در این باره که آقای روحانی رئیس جمهوری با یک قید اعلام کردند ما حاضریم با ۱+۵ مذاکره داشته باشیم. آیا نشانه‌هایی از فراهم بودن زمینه برای مذاکره وجود دارد یا خیر، گفت: اولاً مذاکره که مطرح می‌شود مذاکره با آمریکا بر سر موضوعات غیربرجامی نیست. اگر صحبت از مذاکره می‌شود در چارچوب برجام، حفظ آن و برای تعهد برجامی کشورهای عض و۱+۴ است. شرط ما این است، اگر آمریکا درباره برجام بخواهد مذاکره کند، به شرایط قبل از ۱۸ اردیبهشت ۱۳۹۷ برگردیم و تحریم های بی‌اساس یکجانبه که علیه ایران وضع کردند را بردارند؛ با این شرط آمریکا می تواند به مکانیسم ۱+۵ برگردد.

سخنگوی وزارت خارجه درباره اینکه چقدر می توانیم راجع به برجام، اینستکس و موضوع آمریکا روی اروپا حساب کنیم، تصریح کرد: به طور کلی در نظام بین المللی خیلی نمی شود روی کشورها حساب کرد و امید بست چون ضمانت اجرا ندارد مگر کشورهایی که واقعاً منافع درازمدت استراتژیک و اهداف مشترک و نزدیک داشته باشند. در شرایط فعلی که با فشار و تروریسم اقتصادی مواجهیم لازم است از هر روزنه‌ای برای کاهش فشارها به ملتمان استفاده کنیم که این هم از وظایف دستگاه دیپلماسی است.

وی ادامه داد: بنابراین ما و اتحادیه اروپا در کنار راه های دیگری که برای کاهش فشار به مردم و رفاه آنها تدبیر کردهایم، می توانیم دهها راه دیگر ازجمله اینستکس در نظر بگیریم که بتواند برای این شرایط گشایش ایجاد کند. در مجموع ما حتی به کشورهای دوست خودمان هم دل نمی بندیم و تاکنون هم اتکایمان به خودمان و نبوغ داخلی کشور بوده است. با این وجود هیچ در و پنجره دیپلماسی را نمی بندیم و وظیفه ما به عنوان وزارت خارجه این است که سعی کنیم دیپلماسی بورزیم.

موسوی در پاسخ به این سئوال ها که آیا امیر قطر درباره هدف خود که برای کاهش تنش میان ایران و آمریکاست و قصد دارد با ترامپ گفتگو کند با ایران هم مذاکره‌ای داشته است و همچنین نتیجه مذاکرات شینزوآبه، نخست‌وزیر ژاپن به کجا رسید، خاطرنشان کرد: ما رسماً هم اعلام کرده‌ایم تلاش هایی را که با حسن نیت برای کاهش تنش میان ایران وآمریکا انجام می شود رد نمی کنیم.

مسئولان کشورهای منطقه با توجه به اهمیتی که ثبات منطقه برای آنها دارد سفرهایی به ایران داشته اند، یامقامات برخی مجامع بین‌المللی هم به کشورمان آمده اند که اولاً نگاه ایران را مورد استمزاج قرار دهند که برای آنها تشریح کرده ایم. همچنین به آنها گفتیم که اگر واقعاً حسن نیت دارند اول به علت و ریشه بروز این تنش بپردازند و بعد با واقع بینی دنبال کاهش تنش باشند.

وی ادامه داد: ازجمله این کشورها قطر، عمان، عراق، ترکیه و حتی برخی کشورهای اروپایی بودند و مهمتر از همه آنها ژاپن بود که موضوع رسانه‌ای شد. آنها ماموریت ویژه ای از طرف جمهوری اسلامی نداشتند و تلاش آنها را نفی نمی کنیم، اما در عین حال مواضع خود را هم اعلام کرده ایم.

همچنین گفته ایم که اولاً برداشتن فشار اقتصادی از روی مردم ایران می تواند یک راه حل باشد. ثانیاً اجرای عملی تعهدات برجام دیگر شرط ما ست و قطعاً اگر این دو مورد اتفاق بیفتد در و پنجره دیپلماسی باز خواهد شد.

سخنگوی وزارت خارجه همچنین درباره افراد و رسانه هایی که دکتر ظریف، وزیر خارجه را مورد هجمه، انتقاد و کم لطفی قرار می دهند و زحمات غیرقابل وصف ایشان را در عرصه دیپلماسی نادیده می گیرند، خاطرنشان کرد: در وطن پرستی و حمیت و غیرت جناب ظریف به ویژه در مواجهه با مقامات خارجی شکی نیست. همانگونه که مقام معظم رهبری فرمودند، دیانت، امانت و شجاعت از خصایص دکتر ظریف است و در تاریخ سیاسی کشور از پیش از انقلاب تاکنون کسی راکه این همه ویژگی را با هم داشته باشد، سراغ نداریم.

موسوی خاطرنشان کرد: نمی‌دانم چرا بعضی به سرمایه سوزی اصرار دارند و نمی‌دانم اگر در این شرایط سخت شخصی چون ظریف را در این مکان نداشته باشیم، چه خواهد شد؟ ایشان در جایگاه خود فرد توانمندی است که بعضاً با یک توییت بسیاری از بدخواهان کشور را برآشفته می کند.

سخنگوی وزرات خارجه در ابتدای این گفتگوهم با تبریک آغاز نود و چهارمین سالگرد انتشار روزنامه اطلاعات گفت: مشی‌ای که روزنامه اطلاعات دارد مورد رشک بسیاری‌ست و ای کاش دیگر رسانه‌ها هم می‌توانستند از این منش اعتدالی و محبوب پیروی و تأسی کنند.موسوی افزود: روزنامه اطلاعات برای جامعه اطلاع رسانی کشور واقعاً مظهر عقلانیت و رحمانیت و الهام بخش است.