پرهیز از حاشیه در مذاکرات

حسن هانی‌زاده*

 مذاکرات هسته‌ای جمهوری اسلامی ایران و 1+5 تابعی از تغییرات منطقه‌ای و جهان به شمار می‌رود و خواسته یا ناخواسته تحولات منطقه‌ای بر روند مذاکره هسته‌ای ایران تاثیر خواهد گذاشت. با وجود اینکه موضوع هسته‌ای ایران یک موضوع کاملا فنی و حقوقی است اما آمریکا در طول مذاکرات پرونده هسته‌ای ایران را به سمت سیاسی‌کاری سوق می‌دهد؛ امری که در طول مذاکرات با هوشمندی تیم مذاکره‌کننده هسته‌ای جمهوری اسلامی ایران به سادگی نمی‌تواند به متن مذاکرات تبدیل شود. لذا هر رخدادی که در سطح منطقه و جهان صورت گیرد به طور طبیعی بر موضوع هسته‌ای ایران موثر است. در مذاکرات ایران و کشورهای1+5 درحاشیه نشست مجمع عمومی سازمان ملل انتظار می‌رفت که مذاکرات هسته ایران به یک سرانجام مثبتی برسد اما تیم مذاکره کننده آمریکا به دلیل تغییرات منطقه‌ای، مذاکرات را به حاشیه راند. در مذاکرات نیویورک تیم مذاکره‌کننده ایرانی با هوشمندی از طرح مسائل حاشیه‌ای مانند موضوع ائتلاف جهانی علیه داعش، حقوق بشر و توان دفاعی ایران جلو گیری کرد. لذا ایران در طول مذاکرات ثابت کرده که برای حل مسئله پای میز مذاکره آمده است و این اراده از طرف ایران وجود دارد که مذاکرات به سرانجام برسد. آمریکا که تلاش داشت تا برای مشروعیت دادن به ائتلاف جهانی خود علیه داعش؛ ایران را وارد این گونه بازی‌های سیاسی کند مسائل دیگری را در مذاکرات نیویورک مطرح کرد که با مخالفت تیم مذاکره‌کننده ایران مواجه شد. لذا ارتباط دادن موضوع هسته‌ای ایران به مسائل منطقه و جهان روند مذاکرات را با دشواری مواجه خواهد کرد. جمهوری اسلامی ایران بر اساس بند‌های توافقنامه ژنو مسیر مذاکرات را ادامه خواهد داد اما تیم مذاکره‌کننده ایرانی از هرگونه حاشیه‌پردازی غرب در روند مذاکرات جلوگیری خواهد کرد. هرچند یک ماه برای پایان دادن به پرونده هسته‌ای ایران وقت باقی است اما انتظار می‌رود کشورهایی مثل آلمان، چین و روسیه نرمش بیشتری از خود نشان دهند و در برابر زیاده‌خواهی‌های آمریکا ایستادگی کنند. احتمال این می‌رود در صورت ایستادگی ایران و حمایت‌های کشورهای نام برده، پرونده هسته‌ای ایران هرچه سریع‌تر به سرانجام برسد ولی اینکه در این دوره از مذاکرات، پرونده هسته‌ای ایران بسته شود با توجه به موارد مهم باقیمانده مانند میزان غنی‌سازی اورانیوم و همچنین حذف تحریم‌ها اندکی بعید به نظر می‌رسد. هر چند ثابت شده است که ایران در دور تازه مذاکرات خود، مذاکره را برای به مقصد رسیدن انجام می‌دهد و نه مذاکره برای مذاکره.

 کارشناس مسایل بین‌المللی

منبع: آرمان