رفتار و گفتار متناقض ترامپ در قبال ایران

پس از سرنگونی پهپاد آمریکایی در حریم جمهوری اسلامی ایران دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور آمریکا مواضعی ضد و نقیض و متفاوت اتخاذ کرده است که این مساله نشان‌ دهنده سردرگمی و بی‌ثباتی شخصیتی وی است.

 دونالد ترامپ روز پنجشنبه گذشته، چند ساعت بعد از اینکه سپاه از سرنگونی یک فروند پهپاد جاسوسی آمریکا در مرز هوایی ایران خبر داده بود، در صفحه رسمی خود در توئیتر نوشت: ایران اشتباه بزرگی مرتکب شده است.

بعد از سرنگونی پهپاد: عقب‌نشینی از مواضع

از سوی دیگر نشریه آمریکایی نیویورک تایمز پس از آن نوشت که «رئیس‌جمهور آمریکا از اقدامی متقابل که منجر به افزایش تنش‌ها می‌شد، عقب‌نشینی کرد.»

این نشریه نوشت که رئیس‌جمهور آمریکا پس از یک روز پرتنش، شب گذشته حملات نظامی علیه ایران در تقابل با ساقط کردن پهپاد تجسس آمریکا را تأیید، اما از اجرا شدن آن‌ها عقب‌نشینی کرد. این خبر پس از جلسه فوری ترامپ با مقامات ارشد کنگره منتشر شده است.

طبق گفته چند مقام دولتی آمریکایی، مقامات دیپلماتیک و نظامی پس از بحث و مذاکرات جدی در کاخ سفید، در جلسه مشاوره‌ای که میان مقامات ارشد امنیت ملی ریاست جمهوری و رهبران کنگره آمریکا برگزار شد، ر آن شامگاه در انتظار یک حمله بودند. رئیس جمهور ابتدا با حمله به چند هدف ایرانی مانند رادار و آتش‌بارهای موشکی موافقت کرده بود.

یک مقام ارشد دولتی آمریکایی مدعی شد که عملیات در مراحل اولیه خود بود که کنسل شد. هواپیماها به راه افتاده و کشتی‌ها مستقر شده بودند اما زمانی که دستور توقف آمد هیچ موشکی شلیک نشده بود.

در این گزارش آمده است: مشخص نیست که آیا دونالد ترامپ نظرش را در مورد حملات ادعایی تغییر داد یا این که دولت مسیر را به دلایل لجستیک و استراتژیک عوض کرد. همچنین مشخص نیست که آیا حملات ممکن است پیشروی کنند یا نه.

عصر روز جمعه: متوقف کردن حمله

دونالد ترامپ عصر روز جمعه در اولین واکنش پس از عقب نشینی از اقدام نظامی علیه ایران، در صفحه توئیتر خود نوشت که ۱۰ دقیقه پیش از حمله نظامی آن را متوقف کرده است.

وی گفت: حمله قرار بود سه سایت را در ایران هدف بگیرد و باعث کشته شدن ۱۵۰ تن می‌شد. من این حمله را ده دقیقه پیش از انجام متوقف کردم چرا که با اقدام ایران در سرنگون کردن پهپاد ما متناسب نبود.

رئیس جمهور آمریکا با بیان اینکه ارتش ما آماده است مدعی شد: ایران اکنون ضعیف‌تر از هر زمان دیگری است.

دونالد ترامپ درباره برجام هم گفت: اوباما یک معامله وحشتناک با ایران انجام داد و به آنها ۱۵۰ میلیارد دلار پول داد! ایران مشکلات زیادی داشت که از طریق این معامله از آنها رها شد. اوباما به آنها برای دستیابی به سلاح هسته‌ای کمک کرد. هیچگاه اجازه نخواهیم داد که ایران به سلاح هسته‌ای دست یابد.

همان روز: ایران‌تنش‌زاست

دونالد ترامپ همان روز در گفت‌وگویی تلفنی با محمد بن سلمان، ولی‌عهد عربستان رفتارهای ایران را تنش آمیز توصیف کرد.

چندساعت بعد: مذاکره بدون پیش شرط

دونالد ترامپ چند ساعت بعد از اینکه مواضع ضدایرانی اتخاذ کرده بود، اظهارتی متناقض ایراد کرد.

وی در گفت‌وگویی اختصاصی با شبکه ان بی سی با اشاره به تمایلش برای مذاکره با مقام معظم رهبری و حسن روحانی، رئیس‌جمهور ایران، مدعی شد که واشنگتن بدون هیچ پیش‌شرطی با تهران مذاکره خواهد کرد.
وی در ادامه در تناقضی آشکار می‌گوید: در هرگونه مذاکرات احتمالی، باید مسئله موشک‌های بالیستیک ایران مورد بحث قرار بگیرد.

روز بعد: تحریم‌های بیشتر علیه ایران

رئیس‌جمهور آمریکا که گفته بود کشورش خواهان مذاکره با تهران بدون هیچ پیش شرطی است، یک روز بعد که در جمع خبرنگاران در کاخ سفید سخن می‌گفت، در اظهاراتی عجیب گفت که واشنگتن به دنبال تحریم‌های بیشتر علیه ایران است و این تحریم‌های جدید دستیابی ایران به سلاح هسته‌ای را دشوارتر خواهد کرد.

گزینه اقدام نظامی علیه ایران

وی که به تازگی از بیم تبعات وخیم حمله نظامی به ایران چنین برنامه‌ای را متوقف کرده بود با دیگر مواضع قبلی خود را نقض کرد و اعلام کرد که گزینه اقدام نظامی علیه ایران همچنان بر روی میز قرار دارد.

همان روز: قدردانی از ایران

رئیس‌جمهور آمریکا در همان روز در اظهاراتی عجیب از ایران بابت ساقط نکردن هواپیمای ۳۸ سرنشینی قدردانی کرد و این اقدام را بسیار عقلانی خواند.

وی در اظهاراتی کاملاً ضد ونقیض اظهار کرد: آیا می‌دانستید که روز پنجشنبه یک هواپیمای دیگر با ۳۸ سرنشین در حال پرواز بوده است؟ این هواپیما در رصد ایرانی‌ها بود اما آن‌ها از شلیک به این هواپیما خودداری کردند. به نظرم این کار آن‌ها بسیار عاقلانه بوده است. ما بابت اینکه آن‌ها دست به چنین کاری نزدند، قدردانیم. این تصمیم بسیار خردمندانه بود.

دونالد ترامپ در ادامه اظهار کرد که هر پاسخی از سوی ایالات متحده به ایرانیان برای ساقط کردن پهپاد بدون سرنشین «زیادی» است.

وی همچنین گفت: ایرانیان به سلاح‌ها هسته‌ای دست نخواهند یافت. ما به آن‌ها اجازه نخواهیم داد که به سلاح هسته‌ای دست یابند.

رئیس‌جمهور آمریکا بار دیگر ادعا کرد: ایران در اوضاع اقتصادی بدی قرار دارد. تحریم‌ها تأثیر بسزایی بر آن‌ها داشته است. ما تحریم‌های بیشتری علیه ایران اعمال خواهیم کرد. من تنها می‌خواهم که آن‌ها به سلاح هسته‌ای دست پیدا نکنند. اگر ایرانیان بخواهند، می‌توانیم به سرعت به توافقی با آن‌ها دست یابیم. این مسئله به خود آن‌ها بستگی دارد.

حمله علیه ایران را «لغو نکردم»

ترامپ که روز جمعه خودش اعلام کرده بود ده دقیقه قبل از انجام حمله نظامی علیه ایران آنرا متوقف کردم بار دیگر موضع خود را تغییر داد و در پیامی توییتری نوشت: من هیچ گاه آن‌طور که افرادی به غلط گزارش می‌دهند، حمله علیه ایران را «لغو نکردم»، و فقط این بار پیش رفتن آن را متوقف کردم.

همان روز: به دنبال جنگ با تهران نیستم

وی همان روز موضع قبلی خود را تغییر داد و در گفت‌وگو با شبکه ان‌بی‌سی اعلام کرد که واشنگتن به دنبال جنگ با تهران نیست، مدعی شد. وی که دائماً می‌گوید ایران خواهان مذاکره نیست این بار گفت که به گمانم آنها (ایرانی‌ها) خواهان مذاکره هستند. آنها می‌خواهند به توافق دست یابند. من می‌خواهم به توافق هسته‌ای دست یابم. من فکر نمی‌کنم که ایرانی‌ها شرایط حال حاضرشان را بپسندند. اقتصاد آنها ورشکسته شده است.

ترامپ در ادامه در پاسخ به این سوال که آیا ایرانی‌ها می‌خواهند او را تحریک کنند تا دست به اقدام نظامی بزند گفت: نه، من این طور فکر نمی‌کنم.

رئیس‌جمهوری آمریکا همچنین با رد صحت گزارش رویترز مبنی بر این که او با ارسال پیامی به ایران گفته است که خواهان جنگ نبوده و به دنبال گفت‌وگو است، عنوان کرد: من چنین پیامی نفرستادم. معلوم نیست که چه کسی این حرف را زده است.

وی  گفت: من به دنبال جنگ نیستم اما اگر جنگی روی دهد، میزان نابودی به حدی خواهد بود که تاکنون هرگز مشابه آن را ندیده‌اید.

یک روز بعد: ایران از حمایت تروریسم دست بردارد

رئیس‌جمهور آمریکا یک روز بعد یعنی روز دوشنبه در توییتی با اشاره به اینکه آمریکا اکنون یکی از بزرگ‌ترین تولیدکنندگان انرژی در جهان است، مدعی شد: خواسته آمریکا از ایران ساده است. ما می‌خواهیم که آن‌ها از سلاح‌های هسته‌ای و حمایت مالی از تروریسم دست بکشند.

این ادعا در شرایطی مطرح می‌شود که تولید سلاح هسته‌ای از سوی ایران پیش از این به دستور رهبری حرام دانسته شده و مقامات کشورمان بارها اعلام کرده‌اند که ایران هیچگاه به سوی تولید سلاح در برنامه هسته‌ای خود نخواهد رفت.

در تنگه هرمز نمی مانیم

رئیس جمهور آمریکا در توییتی دیگر گفت که چین و ژاپن خود باید از کشتی‌هایشان در تنگه هرمز محافظت کنند.

او گفت: چین ۹۱% و ژاپن ۶۹% و بسیاری از کشورهای دیگر نفت خود را از تنگه هرمز می‌گیرند. پس چرا ما باید برای سالیان سال بدون دریافت هیچ اجرتی از این خطوط کشتیرانی حفاظت کنیم؟ تمام این کشورها باید در این سفر خطرناک از کشتی‌های خود محافظت کنند. ما دیگر لازم نیست آنجا بمانیم چراکه حال ایالات متحده -با اختلاف زیاد- به بزرگترین تولیدکننده انرژی در جهان تبدیل شده است.

 دیشب: تحریم رهبری ایران

دونالد ترامپ که پیش از این گفته بود خواهان مذاکره و توافق با ایران است روز دوشنبه در اقدامی کاملاً متناقض در جمع خبرنگاران در کاخ سفید مدعی شد که تحریم‌هایی علیه آیت‌الله خامنه‌ای، رهبر معظم انقلاب اسلامی و دفتر ایشان وضع کرده است و هدف این تحریم‌ها قطع دسترسی مقام معظم رهبری به منابع مالی است.

برخی منابع آمریکایی اعلام کرد ند که محمدجواد ظریف، وزیر خارجه ایران نیز تحریم خواهد شد.

همان شب: ادامه تحریم‌ها تا زمان بازگشت ایران به پای میز مذاکره

رئیس‌جمهور آمریکا در همان روز در سخنرانی خود در حین امضای فرمان اجرایی جدید برای اعمال تحریم علیه ایران مدعی شد: ما به اعمال فشار خود ادامه خواهیم داد. ایران هیچگاه نباید به سلاح هسته‌ای دست یابد. ما نمی‌توانیم اجازه دهیم که دست ایران به سلاح هسته‌ای برسد. چنین اتفاقی هرگز رخ نخواهد داد.

رئیس‌جمهور آمریکا با اشاره به اینکه به اعمال فشار علیه جمهوری اسلامی تا زمان بازگشت ایران به پای میز مذاکره ادامه خواهد داد، مدعی شد که ایران حامی اصلی تروریسم در جهان است.

ترامپ در پاسخ به سوال خبرنگاری در رابطه با "احتمال مذاکره آمریکا با ایران" مدعی شد: اگر آن‌ها بخواهند، ما عاشق آن هستیم که به توافقی با ایرانیان دست یابیم. اگر نخواهند نیز مسئله‌ای نیست. اما ممکن است که آن‌ها به زودی به مذاکره رو بیاورند.

وی در پاسخ به اینکه "آیا این تحریم‌ها در پاسخ به ساقط کردن پهباد آمریکایی بوده است" گفت: می‌توانید اینگونه فرض کنید اما در هر صورت قرار بود این تحریم‌ها اعمال شوند.

رئیس‌جمهور آمریکا در پاسخ به این سوال که "اقدام ایالات متحده در صورت عبور اورانیم غنی‌سازی شده ایران از میزان معین شده" عنوان کرد: من اقدامات آتی‌مان را فاش نخواهم کرد اما آن‌ها خودشان نباید دست به چنین کاری بزنند.

ترامپ همچنین در پیامی به مقام معظم رهبری گفت: من تنها یک پیام دارم. او پتانسیل این را دارد که کشوری عالی را داشته باشد. به گمانم آن‌ها به جای راه مخربی که اکنون در پیش گرفته‌اند، باید راه جدید را در پیش بگیرند. او گفته است که به دنبال سلاح‌های هسته‌ای نیست اما به نظر این حقیقت ندارد. اگر چنین مسئله‌ای حقیقت داشته باشد، سریعاً می‌توانیم با یکدیگر به نتیجه‌ای دست یابیم.

دونالد ترامپ در آخرین موضع خود در گفت‌وگو با شبکه هیل، وابسته به کنگره آمریکا در پاسخ به سوالی مبنی بر اینکه آیا او باور دارد بدون تائید کنگره می‌تواند دست به اقدام نظامی علیه ایران بزند، تصریح کرد: بله، چنین اختیاری دارم. اما کنگره به‌طور مرتب در جریان آنچه انجام می‌دهیم، قرار می‌گیرد و من فکر می‌کنم که آنها قدردان این موضوع هستند. من واقعاً مایل هستم آنها را در جریان بگذارم اما به لحاظ قانونی الزامی ندارم.

وی افزود: ما در آستانه اتخاذ تصمیم برای حمله بودیم اما تصمیم گرفتم که این کار را نکنیم. اول تصمیم گرفتم که این کار را انجام دهم ولی بعدتر منصرف شدم چراکه واقعاً اقدام مناسبی نبود.

رئیس جمهور آمریکا درباره اظهارات نانسی پلوسی، رئیس مجلس نمایندگان آمریکا که گفته بود ترامپ برای هر گونه اقدام خصمانه علیه ایران به مجوز کنگره نیاز دارد، اظهار داشت: نه من مخالفم. ظاهراً اغلب مردم نیز با این حرف مخالفند.

تناقض‌گویی و رفتار چندگانه ترامپ در روزهای اخیر نشان دهنده نوعی سردرگمی در هیات حاکمه آمریکا در قبال ایران است که این می‌تواند دلیلی بر بی‌کفایتی و بی‌ثباتی شخصیتی شخص اول این هیات باشد.