آیا این مرد به تنهایی مغز متفکر رسانه ای داعش است؟

کد خبر: ۲۶۷۷۴

تاریخ انتشار: ۲۷ مهر ۱۳۹۳ - ۰۹:۱۴

محمدرضا نوروزپور *

یکی از ویژگی های قابل توجه گروه تروریستی داعش نسبت به سایر گروه های تروریستی که از همان سال 2012 که اعلام موجودیت کردند، مبرز بود استفاده هوشمندانه آنها از فناوری های نوین و خصوصا شبکه های اجتماعی توئیتر و فیسبوک بود.

در همان زمان این بحث مطرح بود که این هوشمندی در به خدمت گرفتن این ابزار برای پیشبرد اهداف داعش و به دست آوردن دست برتر نسبت به سایر رقیبان در جنگ روانی، از اعضای عرب داعش بعید است و بنظر می رسید اعضای چچنی یا اروپایی این گروه آنها را در این امر یاری رسانده باشند.

حالا بعد از تقریبا دو سال از فعالیت های سازمان یافته و بسیار گسترده این گروه درشبکه های اجتماعی، روزنامه دیلی میل انگلستان فردی به نام ابوسمره، را به عنوان مغز متفکر عملیات روانی داعش در شبکه های اجتماعی معرفی کرده است. احمد ابوسمره که گفته می شود از سال 2009 در لیست تروریستی آمریکا جای داشته شهروند فرانسوی است و دو تابعیت دیگر سوری و آمریکایی نیز دارد.

او 32 سال سن دارد و آشنایی کاملی نسبت به اینترنت، کامیپوتر و فضای مجازی و جنگ روانی دارد و به همین دلیل داعش کلیه مسئولیت تولید و توزیع محتوا در شبکه های اجتماعی از جمله فیسبوک ، توئیتر و یوتیوب را به او واگذار کرده است. براساس گزارشی که سایت ای بی سی نیوز آمریکا درباره ابوسمره منتشر کرده او در سال 2004، برای همکاری با القاعده به عراق سفر کرده و در همان سال در بخش رسانه ای به این گروه تروریستی کمک می کرده است. پلیس فدرال آمریکا مدعی است که از سال 2009 به دنبال او بوده و برای یافتن او 50 هزار دلار جایزه تعیین کرده است.

با این همه ابوسمره هرگز توسط آمریکا پیدا نشد و حالا مشخص شده است که او مغز متفکر هالیوودی کردن داعش بوده و نگاهی به عملکرد دو سال گذشته او نشان می دهد که تقریبا در کارش موفق بوده است. در سالهای 2012 و اوائل 2013 که هنوز نام داعش به این شکل فراگیر نشده بود این گروه تروریستی احتمالا با شگردهایی که ابوسمره از آن به خوبی آگاه بوده، به پخش گسترده تصاویر اعدام ها و سربریدن ها در شبکه های اجتماعی اقدام کرد و از این طریق توانست توجه جهانیان را به گروه خود معطوف دارد.

در همان زمان یکی از روزنامه نگاران الرأی که مطالبش را در توئیتر درباره سوریه دنبال می کردم به من گفت سرهایی که گروه داعش ادعای بریدن آنها را می کند و تصاویر آنها را در شبکه های اجتماعی منتشر می کند در واقع متعلق به جنازه هایی است که پیشتر یا توسط ارتش آزاد سوریه ، النصره و یا حتی توسط ارتش بشار اسد کشته شده اند و آنها صرفا برای تبلیغات و جنگ روانی، خود را عامل آنها نشان می دهند.

اما این دروغ های رسانه ای آنقدر سریع تاثیر گذار شد که فرصتی برای اثبات این ادعا به دست نیامد. به گزارش روزنامه الرأی گروه داعش در سال 2012 و زمانیکه وارد سوریه شد کمتر از انگشتان دو دست عضو داشت اما در فاصله ای کمتر از یک سال این گروه تروریستی به مدد دلارهای نفتی و حمایت های کشورهای منطقه ای و فرامنطقه ای و شگردهای رسانه ای که ابوسمره بخشی از آن بوده است، صاحب 20 تا 40 هزار جنگجو شد و توانست ماشین کشتار و خشونت مستقل خود را به خوبی به راه بیندازد.

با این همه به نظر نمی رسد احمد ابوسمره یک نفره توانسته باشد چنین پروژه ای را پیش ببرد. اولا که او تنها نیست و به طور قطع از تیمی حرفه ای که در این راه آموزش های لازم را دیده اند بهره می برد و ثانیا آنها از تجهیزات و امکاناتی بهره می برند که حتی ممکن است دولتها نیز از آن برخوردار نباشند. به هرحال دسترسی گسترده و بدون محدودیت زمانی و مکانی آنها به اینرنت سرعت بالا و سایر تجهیزات اولیه در کشور جنگ زده ای مانند سوریه یا عراق به صورت معمولی کمی دور از ذهن است.

اما به هرحال می توان گفت ابوسمره یا افراد دیگری که او را کمک می کرده اند، استراتژی و اهداف روشنی را در دو سال گذشته در استفاده از شبکه های اجتماعی پیگیری می کرده اند:

نخست ایجاد فضای رعب و وحشت به گونه ای که نام این گروه پیش از ورود آنها به هر منطقه ای حاضر باشد و لرزه براندام هر جانداری بیندازد و روحیه مقاومت و پایداری در برابر آنها را از قبل خرد کند.

دوم ایجاد تصویر و انگاره ای بزرگ از یک گروه تروریستی کوچک به گونه ای که همگان آنها را گروهی یک دست، کثیر و منسجم ارزیابی کنند و از ماهیت اندک، بی ریشه و متشتت آنها خبردار نشوند.

سوم برقراری ارتباط با جوانان مسلمان اروپایی و آمریکای شمالی و جذب آنها به داعش که در واقع ساده ترین شکار برای آنها در این فضا محسوب می شده اند.

در این بین یک سوال اصلی همچنان برای من و بسیاری دیگر از فعالان در شبکه های اجتماعی بی پاسخ مانده است که چرا فیسبوک و توئیتر هیچگاه اقدامی جدی در فیلتر کردن و یا بلاک کردن کاربران مرتبط با داعش و محتوای آنها بعمل نیاورند و حتی همین حالا که ائتلاف ضد داعش تشکیل شده است کاربران داعشی همچنان به صورتی چشمگیر در این شبکه ها فعالیت می کنند.