تنش میان آنکارا و واشنگتن در شمال سوریه با تهدید و ارعاب نیروهای نیابتی دو طرف در این منطقه آغاز شد. نیروهای کُرد سوری که در مناطق مرزی شمالی سوریه حضور داشتند با تجهیز و حمایت آمریکا و استفاده از وضعیت بحرانی در این کشور بر نوار شمالی سوریه در مرز با ترکیه تسلط پیدا کردند.
سلیمان سویلو وزیر کشور ترکیه با اشاره به تهدیدات اقتصادی آمریکا علیه ترکیه گفت: ترکیه کشوری نیست که به آمریکا باج بدهد.به گزارش خبرگزاری اخلاص در روز سه شنبه، سلیمان سویلو وزیر کشور ترکیه این سخنان را طی سخنرانی در منطقه باغجیلار استانبول عنوان کرد.
سویلو با بیان اینکه آمریکا به طور عمدی به تهدیدات اقتصادی علیه ترکیه ادامه می‌دهد، اظهار داشت: به ما می‌گویند که باید باج یا خراج بدهید، اما ما کشوری نیستیم که خراج گذار شما باشیم.
وزیر کشور ترکیه با تأکید بر اینکه آمریکا هر ۱۰ یا ۲۰ سال به دنبال خراج گرفتن از ترکیه بوده است، افزود: آنها (آمریکا) قبل از سال ۱۹۸۰ با ضربه وارد کردن به اقتصاد ترکیه، منابع ما را غارت کردند. در طی کودتای پست مدرن ۱۹۹۷ هم همین وضعیت اتفاق افتاد. اکنون نیز همین طرح را در سر می‌پرورانند. از سال ۲۰۱۳ تا به امروز این تهدیدات و طرح‌های توطئه آمیزشان شدت گرفته است. اما ما سال هاست که در برابرشان مقاومت کرده ایم.
سویلو با بیان اینکه تهدیدات اقتصادی آمریکا از سال ۲۰۱۷ به این سو به اوج رسیده است، گفت: همگان شاهد هستند که هرگز خراج گذار آمریکا نخواهیم نشده ایم.
سلسله اختلافات سیاسی- امنیتی میان ترکیه و آمریکا موجب به زوال رفتن اتحاد استراتژیک میان آنان و در نهایت بکارگیری اهرم‌های تحریم و فشار اقتصادی آمریکا علیه آنکارا شده است.
برای دهه‌ها شراکت راهبردی واشنگتن و آنکارا موضوعی پایدار و همیشگی به نظر می‌رسید. حتی مجادلات دیپلماتیک میان آنان نوعی سوپاپ اطمینان تلقی می‌شد که به مرور با اختلافات سیاسی و امنیتی همچون خودداری واشنگتن از پذیرش تقاضای ترکیه برای تحویل «فتح الله گولن»، جریان محاکمه «رضا ضراب»، جدال اقتصادی آمریکا با ترکیه و متعاقباً التهابات بورس و افت ارزش واحد پول ملی ترکیه، تنش میان آنکارا و واشنگتن در شمال سوریه و انعقاد قرارداد خرید سامانه موشکی اس ۴۰۰ از روسیه به کانال اهرم فشار اقتصادی رسید. اکنون به نظر می‌رسد که روابط استراتژیک آنها رو به افول گذاشته و آمریکا تصمیم دارد که کانال فشار و تحریم را نصیب همپیمانان خود کند.
دامنه جدال دیپلماتیک و سیاسی دو طرف به وضع تحریم‌های اقتصادی انجامید. در همین پیوند، آمریکا تعرفه واردات فولاد و آلومینیوم از ترکیه را دو برابر کرد.
نتیجه جدال اقتصادی آمریکا با ترکیه خود را در التهابات بورس و افت ارزش واحد پول ملی این کشور نشان داد چنانکه در مردادماه ارزش لیر در برابر دلار ۲۰ درصد افت کرد.
حمایت آمریکا از گروه‌های مسلح کُردی در سوریه از دیگر علت‌های اصلی اختلاف است. پس از آغاز بحران سوریه کشورهای آمریکا و ترکیه هریک تلاش کردند تا با دمیدن در آتش این بحران، از این جنگ خانمان سوز سهمی برده باشند. هرچند که نگاه ترکیه بیشتر امنیتی و نگاه آمریکا بیشتر سلطه گرایانه بود.
تنش میان آنکارا و واشنگتن در شمال سوریه با تهدید و ارعاب نیروهای نیابتی دو طرف در این منطقه آغاز شد. نیروهای کُرد سوری که در مناطق مرزی شمالی سوریه حضور داشتند با تجهیز و حمایت آمریکا و استفاده از وضعیت بحرانی در این کشور بر نوار شمالی سوریه در مرز با ترکیه تسلط پیدا کردند.
طی یکی دو سال اخیر مسائل دیگری نیز بر روابط آمریکا و ترکیه اثرگذار بوده است؛ از جمله انعقاد قرارداد خرید سامانه موشکی اس ۴۰۰ از روسیه که به رغم هشدارها آمریکایی‌ها اتفاق افتاد.
رسانه‌های ترکیه اوایل سال جاری میلادی (دی ۱۳۹۷) از نگرانی آمریکایی‌ها نسبت به خرید موشک اس .۴۰۰ روسی توسط دولت آنکارا خبر دادند به طوری که روزنامه حریت ترکیه نوشت: مقامات آمریکایی بارها در خصوص سفارش خرید سامانه دفاع موشکی اس .۴۰۰ ترکیه از روسیه ابراز نگرانی کرده اند.
ترکیه که از سال ۱۹۵۲ عضو سازمان پیمان آتلانتیک شمالی (ناتو) است، از سامانه‌های پدافند هوایی این سازمان برای پوشش هوایی استفاده می‌کرد، اما با خروج جنگ افزارهای دفاع هوایی پاتریوت آمریکا و آلمان از ترکیه در سال ۲۰۱۵، آنکارا خرید سامانه‌های پدافند موشکی اس .۴۰۰ را در اولویت قرار داد.
آمریکا ماه آوریل ۲۰۱۹ (فروردین ۱۳۹۸) واکنش به برنامه آنکارا برای خرید سامانه‌های دفاعی اس ۴۰۰، انتقال تجهیزات جنگنده رادارگریز اف ۳۵ به ترکیه را متوقف کرد.
این نخستین گام آمریکا در توقف فروش جنگنده‌های رادارگریز اف ۳۵ به ترکیه به عنوان یکی از متحدان واشنگتن در سازمان پیمان آتلانتیک شمالی (ناتو) است.
برخی تحلیلگران از نقش صهیونیست‌ها در ترغیب آمریکا به فشار علیه ترکیه سخن می‌گویند و می‌گویند، آنکارا در فرایند همکاری با روسیه و ایران در سوریه و همچنین پرونده کُردها و نیز قتل «جمال خاشقچی» روزنامه نگار سعودی موجب نارضایتی صهیونیست‌ها شده است.
ترکیه در جریان افشای اطلاعات مربوط به دست داشتن هیات حاکمه عربستان به خصوص «محمد بن سلمان» ولیعهد سعودی در قتل خاشقچی اعتراض صهیونیست‌ها را نیز برانگیخت که اصرار داشتند فشار مضاعف بر عربستان، اهداف و منافع تل آویو را در منطقه به خطر خواهد انداخت.
در همین زمینه، برخی تحلیلگران نوع بازی ترکیه در پرونده خاشقچی را در راستای استرداد گولن ارزیابی می‌کردند که در نهایت به انجام نرسید و منجر به عمیق شدن نارضایتی رهبران آنکارا از واشنگتن شد.
ترکیه در برابر تحریم‌های یکجانبه آمریکا علیه جمهوری اسلامی ایران نیز علناً اعلام داشته از این تحریم‌ها تبعیت نخواهد کرد.
با توجه به سیر تحولات اخیر، ناظران روابط ترکیه و آمریکا را به شراکتی پرچالش تشبیه می‌کنند که با تعمیق اختلافات اصل شراکت را نیز تحت تاثیر خود قرار خواهد داد.
در جدیدترین اقدام آمریکا علیه ترکیه، دونالد ترامپ، رئیس جمهور آمریکا در بیانیه‌ای اعلام کرد که تجارت ترجیحی با ترکیه را لغو می‌کند.
رئیس جمهور آمریکا گفت: 'من تصمیم گرفتم که بر اساس سطح توسعه اقتصادی ترکیه، وضعیت این کشور به عنوان یک کشور در حال توسعه دریافت کننده از ۱۷ ماه مه متوقف شود.' توافقی که به ترکیه اجازه می‌داد تا در برخی حوزه‌ها بدون پرداخت تعرفه گمرکی به بازار آمریکا دسترسی پیدا کند. این اقدام نشان داد که سیاست تحریم و فشار اقتصادی آمریکا به آسانی گریبان هم پیمانان این کشور را نیز خواهد گرفت.
منبع: ایرنا
ارسال نظر
