انتقاد از برخی مداحان و صدا و سیما

 محمدرضا سهرابی‌نژاد از عملکرد برخی مداحان انتقاد کرد و گفت: من آسیب کلی را از صدا و سیما می‌بینم.

این شاعر  در گفت‌وگو با ایسنا، درباره جایگاه امام علی (ع) در شعر فارسی اظهار کرد: حضرت علی (ع) امام شیعیان و مورد تأیید اهل سنت است  که به ایشان احترام  می‌گذراند، بنابراین شاعران از دیرباز به اهل بیت (ع) پرداخته‌اند و شاعران، چه آن‌هایی که اهل سنت بودند و چه  شیعیان، در مدح امام علی (ع) شعر گفته‌اند؛ از کسایی مروزی تا امروز. این شعرها  هم چند نوع هستند، برخی ضعیف‌اند، برخی متوسط و برخی هم خوب هستند.

 او با بیان این‌که هر شاعری، چه آن‌هایی که تمایلات مذهبی داشتند و چه آن‌هایی که تمایلات مذهبی ندارند، به حضرت علی‌ (ع) پرداخته‌اند، افزود: از طرف دیگر عرفان، تصوف و زورخانه‌ در کشور ما رایج  بوده است؛ در نتیجه بسیاری از شعرها و مداحی‌هایی که در مدح امام علی (ع) سروده شده است صبغه زورخانه‌ای هم دارد. در باشگاه‌های ورزش باستانی اولین چیزهایی که به گوش می‌رسد جوانمردی، اخلاق و صفات حضرت علی (ع) به صورت شعر است که در کلام پهلوانان، جوانمردان و علمای ما جاری است.

 سهرابی‌نژاد با بیان این‌که در روزگار ما شعرهایی که برای حضرت‌ علی (ع) گفته شده کم نیستند و شعرهای خوبی هم هستند، اظهار کرد: متأسفانه این شعرها مانند مداحی‌ها برد ندارد. تلویزیون که دنیایی‌ است برای خود، برخی از  این مداحی‌های نازل را بخش می‌کند. ممکن است من شعر خوبی گفته باشم اما نهایتا در روزنامه و مجله‌ای چاپ می‌شود و خواننده محدودی دارد، ولی در رسانه‌ای مانند تلویزیون اگر  همزمان ۲۰ میلیون آدم تلویزیون‌شان را روشن کنند ممکن است پنج میلیون نفر  این مداحی را بشوند.

او سپس بیان کرد: برخی از مداحان سواد و آگاهی ادبی ندارند و حاضر نیستند به شاعری پول بدهند و شعر خوبی از او بخرند. خودشان شاعر شده‌اند و چیزهایی  را ترویج می‌کنند که نه سندیت دارد و نه ادبیت. اکثرا هم از نظر ساختاری غلط است و بعد  در دهان مردم می‌افتد. یکی از چیزهایی که من را خیلی آزار می‌دهد «امان از دل زینب» است که اثر منفی دارد؛ با گفتن این جمله، چه می‌خواهی بگویی؟ زینب (س) صبور بود، و این بسیار غلط است. چیزهایی نظیر این توسط برخی آقایان در جامعه جا افتاده است که لطمه‌های سنگینی وارد می‌کند.

 شاعر مجموعه‌های «شق‌القمر» و «از صاعقه تا باران» در ادامه گفت: زمانی که در شورای شعر رادیو بودم جلو یک‌سری از  این کارها را می‌گرفتیم که آن‌ هم منحل شد. برخی از مراسم‌هایی که از تلویزیون بخش می‌شود خوب است اما گاهی اوقات در لابه‌لای آن بازپخش‌هایی از مداحی‌های نازل می‌شود. نسل جوان ما که بسیار خالی‌الذهن هستند و  با ادبیات آشنایی ندارند این‌ها را یاد می‌گیرند و تکرار می‌کنند که این موضوع هم به زبان و آیین ما لطمه می‌زند و هم خرافات را ترویج می‌کند.

او با بیان این‌که باید برای بیان شرعیات و مسائل تاریخی سند داشته باشیم، خاطرنشان کرد: بسیاری از حرف‌هایی که برخی از مداحان می‌زنند سندیتی ندارد و منطقی پشتش نیست.  در روزهای اخیر مرثیه‌هایی گوش می‌دادم  که واقعا ناراحت‌کننده بودند و با خود می گفتم این‌ها چه دارند می‌گویند و چه ربطی دارد.  کسی هم توجه نمی‌کند. هیچ کنترلی هم بر روی این‌ها نیست.

سهرابی‌نژاد در ادامه یادآور شد: چند سال پیش در ایام محرم به کرمان دعوت شده بودم، من را برای این‌که با فضای آن‌جا آشنا شوم به چند مسجد بردند؛ روحانی‌هایی بودند که بعد از مراسم نماز جماعت مقتل‌خوانی می‌گذاشتند یعنی  از روی اسناد و مدارک قوی، واقعه کربلا را شرح می‌دادند. طیفی از پامنبری آن‌ها هم مداح و شاعر بودند. دیدم این چه سنت خوبی است که مداحان و شاعران ما را به مرور با واقعه واقعی کربلا  آشنا می‌کند نه چیزهایی که برخی در برخی جاها می‌گویند و سندیت ندارد و یا سندش بسیار ضعیف است. مثلا حضرت زینب (س) که قهرمان است، سر بریدن برادرش، امام حسین (ع) را  تاب می‌آورد اما در سوریه سرش را به کجاوه می‌زند که سرش می‌شکند و این سند شده تا عده‌ای بیایند و قمه بزند. از برخی از کسانی که قمه می‌زنند می‌پرسی چرا این کار را می‌کنی، می‌گوید حضرت زینب (س) سرش را به ستون کجاوه زد و ما به یاد حضرت زینب (س) قمه می‌زنیم. این‌ها به جریان‌های ضدمذهب و ضدحکوت تبدیل می‌شود، دیگران درباره‌اش فیلم می‌سازند و حرف می‌زنند.  یک‌سری آدم ناآگاه که تشنه تربیون هستند، دنبال این کارند، واقعا انگیزه‌شان را نمی‌دانم. درباره حضرت علی‌ (ع)، حضرت زهرا (س)  و دیگر ائمه (ع) هم همین‌طور است. آسیب‌های این‌ شکلی داریم که باید فکری برای آن‌ها کرد.

شاعر  مجموعه‌های «میوه باران» و «گل شیپوری» درباره پیشنهادهایش برای جلوگیری از رواج این خرافات و بدعت‌ها، گفت: صدا و سیما مراسمی با عنوان «تجلیل از پیرغلامان امام حسین (ع)» دارد. سالی که در اردبیل برگزار می‌شد من بودم، ۵۰-۶۰ تا از مداحان هم بودند و این صحبت‌ها شد، اما متأسفانه تعدادی از این‌ها گوش نمی‌کنند. استدلال‌شان هم این است که مردم گریه نمی‌کنند. ما می‌گوییم  مگر مردم باید گریه کنند؛ مردم باید بفهمند. برخی به شوخی می‌گویند گریه نکنند به ما به پول نمی‌دهند. مسئله این است، وگرنه هر مداحی که پشت ‌تریبون بوده می‌فهمد که باید حرف محکم و با سند بزند و حرفی نزند که شأن و منزلت بزرگان را پایین بیاورد. به نظر می‌رسد برخی از مداحان  به دنبال شهرت‌اند و برخی هم به دنبال پول‌ و برخی هم درک و اهلیت و سواد ندارند.

او سپس اظهار کرد: من آسیب کلی را از صدا و سیما می‌بینم. برای این‌که جاهایی می‌رود و چیزهایی را ضبط و پخش می‌کند؛ جاهایی قابل توجیه است اما  بقیه‌اش  قابل توجیه نیست. من یادم می‌آید  در رادیو که بودم مرثیه‌ای را رد کردم و گفتم این توهین است و سندیت ندارد. دو روز بعد شبکه یک آن را پخش کرد. اعتراض کردم که گفتند مدیر وقت صدا و سیما گفته اشکالی ندارد، مداح بین جوانان وجهه خوبی دارد. دیدم مدیر وقت سیاسی فکر می‌کند. چون مداح شهرت دارد و یا  جوانان دوستش دارند مجاز است هر چیزی را بخواند؟ این غلط است و خوب نیست. بزرگان ما، رهبر ما و مراجع این‌ها را تأیید نمی‌کنند زیرا باعث می‌شوند خرافات جای وقایع را بگیرد. شهید مطهری در کتاب «حماسه حسینی» بسیاری از این خرافات را شرح داده است.

محمدرضا سهرابی‌نژاد در پایان با بیان این‌که می‌توان مداحان را کنترل کرد،  گفت: خانه مداحان می‌تواند مداحان را متعهد کند تا کارهای خوب ارائه دهند. برخی از این مداحان وقتی به مراسمی دعوت می‌شوند، شعر ندارند و پول هم نمی‌دهند تا شعر بخرند، شعر خوب هم پیدا نمی‌کنند زیرا تشخیص نمی‌دهند که شعر خوب چیست. بنابراین خودشان در راه چیزهایی سر هم می‌کنند؛ علی‌اکبر (ع) این‌طور گفت، امام حسین (ع) این را گفت و زینب (س) هم این‌ جور گفت. وقتی می‌خوانی می‌بینی معجونی  شده که بیا و بیین. با خود می‌گویی چه کسی این‌ حرف‌ها را زده که به خود مداح می‌رسی. مداح این‌ها را می‌گوید تا مجلسی برپا کند و احساسات مردم را تحریک کند و  پاکتی بگیرد.