با وزوز گوش چگونه مقابله کنیم؟

 در مورد وزوز گوش خبرهای خوب و بدی داریم؛ خوشبختانه تینیتوس، بدخیمی نیست؛ اما با آسیب جدی به شنوایی ارتباط دارد.

هر کسی که شنوایی‌اش را از دست می‌دهد تینیتوس ندارد و هر کسی که تینیتوس دارد لزوماً شنوایی‌اش را از دست نمی‌دهد اما میان این دو، ارتباط وجود دارد.

چگونه دچار تینیتوس می‌شوید؟
شنیدن، در رأس لیست وظایف گوش‌هایتان قرار دارد. برای اینکه گوش‌هایتان بتوانند این وظیفه را انجام بدهند، مدام به مغزتان اطلاعات ارسال می‌کنند، حتی وقتی که در سکوت کامل هستید. وقتی به شنوایی‌تان آسیبی می‌رسد، حتی بسیار جزئی، مثلاً در یک کنسرت پُرسروصدا، سیگنالی که گوش‌هایتان به مغزتان می‌فرستد تغییر می‌کند. گاهی مغز شما به این روند ادامه می‌دهد که همچنان تغییرات را به صورت صدا تفسیر کند، حتی وقتی که واقعاً صدایی وجود ندارد.

گوش و مغزتان چگونه در این ماجرا با هم همکاری می‌کنند؟
وقتی در خانه‌تان نشسته‌اید و سیکل موتور یخچالتان روشن می‌شود شما متوجه می‌شوید و حدود 30 ثانیه این صدا را می‌شنوید. سپس دیگر آن را نمی‌شنوید زیرا مغزتان این صدا را به عنوان نامرتبط و غیرضروری حذف می‌کند؛ اما در تینیتوس، مغز به علتی که هنوز نمی‌دانیم چیست، این صدای اضافی را حذف نمی‌کند.

تینیتوس چه صدایی دارد؟
تینیتوس صدایی با فرکانس بالا در گوشتان ایجاد می‌کند، اما نه تنها این فرکانس متغیر است بلکه حجم صدا نیز ثابت نیست. تجربه‌ی همه‌ی افراد از تینیتوس نیز یک‌جور نیست؛ اما برای همه ناراحت کننده است.
این‌طور فرض کنید که اگر شما صدایی تولید کنید که منطبق با کیفیت صدای آزاردهنده‌ی تینیتوس باشد، این صدا بسیار ناخوشایند خواهد بود.

اگر صدای وزوز را فقط در یکی از گوش‌هایتان دارید، یا در هر دو گوشتان هست اما با صداهایی کاملاً متفاوت، حتما باید به پزشک مراجعه نمایید. این حالت شما احتمال دارد به دلیل چیزی غیر از مشکل شنوایی باشد

شروع تینیتوس
داخل گوش شما، هزاران سلول حسی شنوایی یا سلول‌های مویی وجود دارد و به‌واسطه‌ی جنبش و خم شدن این سلول‌هاست که مغز شما صدا را شناسایی می‌کند. قرار گرفتن در معرض صدای خیلی بلند، سلول‌های حسی شنوایی را به شدت خم می‌کند، گاهی تا حدی که می‌شکنند یا متلاشی می‌شوند. هر چه صدا بلندتر باشد، آسیب بیشتری به این سلول‌ها وارد می‌شود.
اما اگر سلول‌های مویی خیلی آسیب نبینند و زمان لازم برای ترمیم داشته باشند، دوباره به حالت اول خود برمی‌گردند. در این فاصله، گوش شما ممکن است زنگ بزند و احساس فشار یا پُری در گوش خود داشته باشید یا احساس کنید صدای حرف زدن خودتان را مبهم و از دور می‌شنوید.
شما دچار این مشکل می‌شوید و سپس برطرف می‌شود، بعد از مدتی دوباره برمی‌گردد و کمی بیشتر از قبل می‌ماند و دوباره برطرف می‌شود. این سیکل ادامه دارد تا وقتی که نهایتاً می‌آید و می‌ماند و دیگر رفع نمی‌شود. این، شروع تینیتوس است.
برخی از داروها مانند آسپرین می‌توانند موجب تینیتوس موقتی شوند. آسیب سر یا سندروم مفصل گیجگاهی فک تحتانی می‌تواند موجب مشکلاتی برای عصب، جریان خون و عضله بشوند که تینیتوس را به دنبال دارند. بیماری منییر نیز که اختلالی در گوش داخلی است می‌تواند عامل این عارضه باشد.

اضطراب، افسردگی و میگرن چه ارتباطی با وزوز گوش دارند؟
اضطراب و افسردگی معمولاً در افراد دچار تینیتوس دیده می‌شود. البته این طور نیست که یکی علت دیگری باشد؛ اما به این دلیل که تینیتوس بسیار شایع است، ممکن است به طور همزمان با افسردگی یا اضطراب روی بدهد. تینیتوس در افراد دچار میگرن نیز می‌تواند بروز کند، اما اینکه چرا و چگونه، هنوز مورد بحث است. بیماران دچار تینیتوس که میگرن هم دارند، از استرس ناشی از تینیتوس بیشتر رنج می‌برند.

چه زمانی باید به پزشک مراجعه کنید؟
اگر صدای مکرری در گوشتان دارید که در عرض چند دقیقه رفع می‌شود، در صورتی که دیگر برنگردد، نرمال تلقی می‌شود؛ اما اگر تینیتوس‌تان ناگهانی شروع شود یا بیش از 48 ساعت طول بکشد، باید به پزشک مراجعه کنید.
همچنین اگر صدای وزوز را فقط در یکی از گوش‌هایتان دارید، یا در هر دو گوشتان هست اما با صداهایی کاملاً متفاوت، حتما باید به پزشک مراجعه نمایید. این حالت شما احتمال دارد به دلیل چیزی غیر از مشکل شنوایی باشد که موجب تینیتوس شده است.

چند نکته
اگر دچار تینیتوس هستید، چند نکته‌ی مفید برای شما داریم:

از صداهای بیرونی برای پوشش دادن تینیتوس‌تان استفاده کنید
پوشش دادن صدای تینیتوس با صدایی دیگر باعث می‌شود از شدت این صدای آزاردهنده کاسته شود؛ اما نکته‌ی اصلی این است که صدای تینیتوس باید با وایت نویز پوشیده شود. وایت نویز صدایی است که انرژی آن در تمام فرکانس‌ها یکسان است، مثل صدای آرام ریزش باران یا صدای برخورد امواج به ساحل.
اپلیکیشن‌هایی وجود دارند که نویز سفید برایتان تولید می‌کنند. موسیقی در پوشش دادن تینیتوس چندان مفید نیست زیرا طیف فرکانس آن مانند وایت نویز، گسترده نیست. صدا هر چه فرکانس‌های بیشتری داشته باشد در پوشش دادن تینیتوس مؤثرتر است.

جلوی تشدید کاهش شنوایی‌تان را بگیرید
اگر کاهش شنوایی‌تان تشدید شود، احتمالاً تینیتوس‌تان نیز بدتر خواهد شد. با استفاده از گوش بند در محیط‌های پُرسروصدا از این عارضه پیشگیری کنید.

اگر بهتر نشدید، صوت درمانی را امتحان کنید
اگر تلاش‌های شما برای بهبودی به نتیجه نرسید، ناامید نشوید. صوت درمانی هم می‌تواند کمکتان کند. در صوت درمانی سعی می‌شود به مغز تعلیم داده شود تینیتوس را نادیده بگیرد. همان‌طور که مغز شما به صدای مکرر یخچال با حذف آن جواب می‌دهد، صوت درمانی نیز به مغزتان یاد می‌دهد سیگنال ارسال شده از گوشتان را نادیده بگیرد.