جنگ تعرفه ای آمریکا خسارت به بار می آورد یا غنیمت؟

  «دونالد ترامپ» مدعی است افزایش تعرفه واردات به آمریکا به نفع اقتصاد و مردم این کشور است اما به گفته طیفی از تحلیلگران، فشار این جنگ بر شهروندان و شرکت های آمریکایی تحمیل می شود و ممکن است اقتصاد جهان را دچار بحران سازد.

 هنوز چانه زنی های تعرفه ای میان مقام های آمریکا و چین به صورت رسمی خاتمه نیافته بود که رئیس جمهوری ایالات متحده به تهدید خود عمل کرد و تعرفه واردات بر حدود 200 میلیارد دلار کالای چینی را از 10 به 25 درصد افزایش داد.

اگرچه روز پنج شنبه و ساعاتی از جمعه گذشته هم مذاکرات تجاری میان هیات های نمایندگی دو کشور در واشنگتن در جریان بود اما رئیس جمهوری آمریکا با دستور افزایش تعرفه ها همه معادلات را بر هم زد. «دونالد ترامپ» مدعی شد دلیل این اقدام عدول پکن از تعهدات موجود در توافق تجاری اولیه میان دو کشور بوده است.

** ترامپ و تلاش برای تعرفه های بیشتر

به نوشته رسانه ها، حتی پس از صدور دستور افزایش تعرفه ها نیز مذاکرات دو طرف اندکی ادامه داشت اما پس از آن نشست پایان یافت. «استیو منوچین» وزیر دارایی آمریکا دور اخیر مذاکرات را سازنده دانست. در مقابل، رئیس جمهوری آمریکا با بیان اینکه هیچ عجله ای برای امضای توافق با پکن ندارد از تصمیم خود برای گسترش تدریجی تعرفه ها بر واردات از چین حتی به سطحی فراتر از وضع کنونی خبر داد.

به نوشته تارنمای شبکه خبری «سی.بی.سی» این اقدام کاخ سفید مذاکرات تجاری را که در جریان بود تحت الشعاع خود قرار داد و باعث شد دیدارها چند ساعت پس از اعمال تعرفه ها بدون دستیابی به نتیجه پایان بپذیرد. وزیر تجارت دولت چین اما بدون بیان جزئیات اعلام کرد این اقدامات دونالد ترامپ را تلافی خواهد کرد.

تارنمای شبکه خبری «بلومبرگ» نیز در گزارشی عنوان داشت هیات چینی که به سرپرستی «لیو هه» معاون نخست وزیر چین در آمریکا مشغول مذاکره بود سه شرط اصلی خود را برای امضای توافق تجاری با آمریکا اینگونه مطرح کرد؛ ایالات متحده باید همه تعرفه های اضافی را ملغی کند، برای خریدهای چین اهداف مشخص با تقاضای واقعی معین سازد و تضمین بدهد که متن توافق نهایی متوازن خواهد بود و احترام هر دو کشور را حفظ می کند.

به گزارش این شبکه تلویزیونی، این شروط پکن نشان می دهد کارهای بسیاری باید انجام شود تا دو کشور بتوانند به توافقی دست پیدا کنند.

** تحمیل بار تعرفه ها بر مصرف کنندگان

دونالد ترامپ می گوید عجله ای برای پایان دادن به جنگ تعرفه ای با چین ندارد زیرا وی این شرایط را حتی به نفع اقتصاد آمریکا می داند. به باور ترامپ این تصمیم باعث می شود سرمایه هنگفتی به آمریکا وارد شود اما تحلیلگران اثرات این درآمدهای مالیاتی را بر ایالات متحده ناگوار می دانند و برخی کارشناسان هم آن را بیشتر به ضرر شهروندان عادی، بازرگانان و تولیدکنندگان این کشور ارزیابی می کنند.

این اقدام ترامپ ممکن است با افزایش هزینه، فشار سنگینی را بر شرکت ها تحمیل کند. از طرف دیگر جنگ دو اقتصاد بزرگ جهان که بیشترین ارتباط تجاری را با هم دارند علاوه بر اینکه پویایی و تحرک هر دو اقتصاد را کم می کند، بر رشد جهانی نیز تاثیرگذار خواهد بود و باعث کاهش رشد و سرایت رکود اقتصادی به دیگر بخش ها و کشورها می شود.

پژوهش هایی که به وسیله بانک فدرال ریزرو نیویورک و دانشگاه های کلمبیا و پرینستون انجام شد نیز نشان می دهد فشار بار این تعرفه ها بر دوش مصرف کنندگان و بازرگانان آمریکایی وارد می شود که مجبورند کالاهای وارداتی را خریداری کنند. با این حال ترامپ معتقد است درآمد حاصل از افزایش تعرفه ها موجب می شود تا دولت آمریکا تولیدات بیشتری را از کشاورزان خود خریداری کند و برای دیگر بازارها بفرستد.

بر اساس پژوهش های فوق در انتهای سال گذشته میلادی که بخشی از تعرفه ها افزایش یافته بود، فشار اصلی به خریداران کالاهای وارداتی (افراد یا شرکت ها) تحمیل شد و این گروه ها مجبور شدند ماهانه تا 3 میلیارد دلار را به علت مالیات بیشتر پرداخت کنند. ضمن اینکه ضرر ناشی از کاهش بهره وری نیز حدود 1.4 میلیارد دلار برآورد شد.

روزنامه «لس آنجلس تایمز» در گزارشی خطاب به رئیس جمهوری آمریکا پیام داد که چین هزینه افزایش مالیات ها را نمی پردازد. افزایش 150 درصدی تعرفه بر 200 میلیارد دلار واردات از چین آنگونه که ترامپ انتظار دارد باعث فشار بر دولتمردان پکن نمی شود تا آن ها را به امضای توافقی بهتر با واشنگتن وادار کند.

افزایش تعرفه واردات در گام نخست بر بازرگانان فشار می آورد به ویژه آن هایی که در حوزه تجهیزات خودرویی و ارتباطات فعالیت می کنند و سپس به صورت غیرمستقیم به مصرف کننده تحمیل می شود. از طرف دیگر قرار است ترامپ بر صدها میلیارد دلار کالای دیگری که از چین وارد می شوند هم به زودی تعرفه ای را وضع کند. این تعرفه ها تاثیر مستقیمی بر قیمت هایی دارند که باید از سوی شهروندان آمریکایی پرداخت شوند. به عبارت دیگر این تعرفه ها از سوی صادرکنندگان چینی پرداخت نمی شود بلکه از جیب آمریکایی ها تامین می گردد.

در گزارش بلومبرگ نیز چنین عنوان شد که تعرفه های ترامپ در سال پیش از انتخابات ریاست جمهوری باعث افزایش قیمت تجهیزات رایانه ای به ویژه تلفن های هوشمند، لپ تاپ و دیگر کالاهای مصرفی می شود. اگر اقدام تعرفه ای ترامپ با مقابله به مثل چین روبرو شود شرایط برای صادرکنندگان آمریکایی هم سخت می شود. از این رو اقتصاددانان پیش بینی می کنند اقتصاد آمریکا دچار بحران و رکود می شود و این وضعیت برای دونالد ترامپ پیش از انتخابات 2020 خوب نیست.

دونالد ترامپ خود را فردی عاشق تعرفه گذاری می داند و تصور می کند می تواند با این اقدام از میزان کسری تراز تجاری واشنگتن با پکن کم کند. طبق تحلیل لس آنجلس تایمز همه این تصمیم گیری ها به آن دلیل است که رئیس جمهوری آمریکا تجارت را به عنوان یک فرایند برد-برد نمی داند. هدف وی ایجاد یک نظام عادلانه برای همه نیست بلکه ترامپ به دنبال از بین بردن اختلاف تجاری بیش از 400 میلیارد دلاری با چین است.

رویکرد ترامپ بر مبنای بازی حاصل جمع صفر بنا شده است که با حضور برنده یا بازنده تعریف می شود. حال آنکه هیچ میزان تعرفه ای نمی تواند مانع قرض گرفتن های دولت فدرال شود یا عادت فراموش شده پس انداز را در میان آمریکایی ها تغییر دهد. هیچگاه جنگ تجاری واشنگتن با پکن مدارس و ساختار آموزشی آمریکا را ارتقا نمی دهد و برای کارگران شرایط بهتر کاری فراهم می کند. همه در ایالات متحده امید دارند قمار تعرفه ای ترامپ به زودی به توافق تجاری معقول و قابل اجرایی منجر شود که رفتارهای چین را هم با اصول بین المللی منطبق می سازد. در غیر اینصورت شهروندان هیچ راهی برای فرار از مالیاتی که ترامپ آن را افزایش می دهد نخواهند داشت.