رونمایی خراسان از گزینه‌های برجامی ایران

هفته قبل، هفته تهدید ایران برای اقدامی بزرگ در برابر اقدامات یک سال گذشته آمریکا بود. این تهدیدات از توئیت موسویان دیپلمات سابق آغاز شد که از شروع اقدامات متقابل ایران علیه تحریم‌های آمریکا در آستانه سالگرد خروج این کشور از برجام (۱۸اردیبهشت/۸ می) خبر داده بود و سپس به سخنرانی تند سید عباس عراقچی معاون ظریف در ترکیه رسید: «در حالی که برجام به دلیل موضع آمریکا به مخاطره افتاده هر لحظه امکان پایان یافتن آن وجود دارد».

 روزنامه خراسان در ادامه نوشت: آخرین حلقه این سه‌گانه را بهزاد صابری مشاور ظریف کامل کرد و در توئیتش با اشاره به ماده ۲۶ برجام نوشت: «اگر ایران در اجرای بند ۲۶ برجام و در پاسخ به اعمال دوباره تحریم‌های هسته‌ای از سوی آمریکا تصمیم بگیرد که اندکی اجرای تعهدات خود را کاهش دهد، در واقع این صرفاً کمکی به حقوق شناخته شده برای آن در خود توافق است.» اما بند ۲۶ که در آن آمده «…دولت ایالات متحده از اعمال تحریم‌های جدید مرتبط با هسته‌ای خودداری خواهد کرد و ایران اعلام کرده است که تحمیل چنین تحریم‌های جدید مرتبط با هسته‌ای را به منزله مبنایی برای توقف کلی یا جزئی اجرای تعهدات خود وفق این برجام، تلقی خواهد نمود» تنها ماده تصریح کننده حق ایران برای کاهش تعهداتش طبق برجام نیست.
آخرین بند برجام (ماده ۳۷) و در آخرین خط این توافق بین المللی نیز آمده است: «… ایران بیان داشته است که چنانچه تحریم‌ها به صورت جزئی یا کلی مجدداً اعمال شوند، ایران این امر را به منزله زمینه‌ای برای توقف کلی یا جزئی تعهدات خود وفق این برجام قلمداد خواهد نمود.» در حقیقت دیپلمات‌های ایران با علم به احتمال کارشکنی غرب، در دو بخش از برجام، حق ایران را نقض این توافق به عنوان یک اقدام «مشروع» گنجانده‌اند. به نظر می‌رسد با توجه به این اظهارات و شنیده‌های خراسان در این زمینه، جمهوری اسلامی ایران آماده می‌شود تا طبق تصریح دو بند متن اصلی برجام اقدامات کاهشی خود را در انجام تعهدات هسته‌ای صورت دهد. در این زمینه و با توجه به محدودیت‌های اصلی کشورمان طبق برجام که در فردو، نطنز، تحقیق و توسعه، راکتور اراک، کارخانه آب سنگین و نظارت‌ها بوده، این امکان وجود دارد که اقدامات متقابل احتمالی نیز در این حوزه‌ها باشد.
گزینه‌های پیش‌روی جمهوری اسلامی برای این کار متنوع بوده است و در صورت رسیدن نظام به تصمیمی قطعی می‌تواند طیف متنوعی را شامل شود. تزریق گاز UF-6 به دو آبشار سانتریفیوژ موجود در فردو که هم اکنون بدون گاز در حال چرخش هستند و تولید اورانیوم با غنای ۳.۶۷ درصد در این مرکز، نصب سانتریفیوژهای IR-2M و IR-4 در نطنز که به ترتیب توان غنی سازی ۲ و ۵ برابری نسبت به ماشین‌های IR-1 دارند، گذشتن از سقف ۱۳۰ تولید آب سنگین در کارخانه آب سنگین خنداب که در ماده ۱۴ برجام ذکر شده، فک پلمب از قرص‌های سوخت راکتور آب سنگین قدیمی اراک و ارسال آنها از اصفهان به اراک و سرانجام توقف اجرای داوطلبانه پروتکل الحاقی به ویژه اجرای کد ۳.۱، (به خصوص این که هفته پیش محمد جواد ظریف گفته بود یکی از انتخاب‌های احتمالی ایران مقابل تحریم‌های آمریکا خروج از پیمان «ان.پی.تی» است) پنج اقدامی است که هر کدام به تنهایی یا ترکیبی از چند مورد می‌تواند طبق بندهای ۲۶ و ۳۷ برجام در مقابله با اقدام آمریکا در اعمال تحریم‌های هسته‌ای مشروعیت قانونی داشته باشد. هر چند این اقدامات در مرحله ابتدایی بوده و در صورت ادامه روند بی حاصل کنونی و نفع نبردن ایران از منافع برجام و اجرای تعهداتش، می‌تواند مراحل دیگری داشته و تا خروج قطعی کشورمان از برجام و ان پی تی را نیز در بر داشته باشد.

جمهوری اسلامی علاقه‌ای به برهم خوردن برجام نداشته و رفتار نجیبانه‌اش در این یک سال موید این حرف است اما همان طور که قبلاً هم مسئولان اعلام کرده‌اند، کاسه صبر ایران هم حد و حدودی دارد. یک سال وقت زیادی برای آزمودن اراده و توان طرف مقابل به ویژه اروپایی‌ها برای حفظ توافقی بود که به گفته خودشان برای آنها ابعادی امنیتی و حیثیتی داشت اما آنها تاکنون ثابت کرده‌اند که یا نمی‌خواهند یا نمی‌توانند در برابر یک جانبه گرایی مخرب آمریکا بایستند. البته تاوان این ناتوانی یا نداشتن اراده را ایران نخواهد پرداخت و به نظر می‌رسد باید بدانند اگر دنبال توافق یا قرارداد جدید هستند برای هر توافق و گفت‌وگوی جدیدی شرایط جدیدی نیز روی زمین ایجاد می‌شود.

روایت صالحی از دستور هسته‌ای رهبر انقلاب

رئیس سازمان انرژی اتمی راه اندازی زنجیره ۲۰ موردی «آی. آر ۶» آن هم به رغم میل اروپایی‌ها را واکنش قوی و معنادار ایران به تروریستی خواندن سپاه توسط آمریکا دانست و گفت: هفته گذشته در حاشیه دیدار با کارگران خدمت مقام معظم رهبری رسیدیم و شرح مختصری از دستاوردهای ماشین‌های پیشرفته سانتریفیوژ دادیم. ایشان ضمن ابراز خشنودی فرمودند: "شما همچنان با قدرت به مسیر خود ادامه دهید".به گزارش ایسنا، علی اکبر صالحی در همایش تقدیر از تلاشگران دستاوردهای هسته‌ای افزود: اگر با توصیه‌های الهی پشت سر رهبری حرکت کنیم، یقیناً پیروز این میدان هستیم. وی با اشاره به تأکیدات رهبری مبنی بر برنامه ریزی هسته‌ای برای نسل‌های بعد، تأکید کرد: اگر از قبل به این مهم توجه نمی‌کردیم الان همچون کشور عربستان که برای داشتن عنوان هسته‌ای، حاضر به هرگونه خفت و خواری می‌شود، بودیم. اعلام شد به زودی در عربستان راکتوری زیربحرانی راه اندازی می‌شود که ارزش آن یعنی هیچ.