پوست خربزه بولتون زیر پای ترامپ

 «فشار حداکثری» به عنوان خط مشی این روزهای آمریکا مقابل ایران، نزد هیات حاکمه واشنگتن از مفهوم و هدف واحدی برخوردار نیست. در حالی که ترامپ در نهایت خواستار تغییر رفتار ایران است مشاور امنیت ملی او سودایی دیگر را در سر می پروراند.

به گزارش ایرنا، اظهارات اخیر «محمدجواد ظریف» وزیر امور خارجه کشورمان در گفت و گو با «فاکس نیوز» شبکه خبری دست راستی آمریکایی، یک بار دیگر مخاطرات کنشگری فعالانه افراد تندرویی چون «جان بولتون» مشاور امنیت ملی آمریکا در تقابل با تهران را گوشزد کرد.

ظریف در بخش کوتاهی از این گفت و گو که فاکس نیوز پیش از انتشار نسخه کامل آن در دسترس رسانه های دیگر قرار داد، در مورد خطر بروز درگیری نظامی آمریکا با ایران به رغم خواست «دونالد ترامپ» هشدار داد. او در پاسخ به این پرسش که «آیا اعتقاد دارید که بولتون، اسراییل، عربستان سعودی و امارات می‌خواهند نظام ایران را تغییر بدهند» گفت: «حداقل این طور است. همه آنها این تمایل را بروز دادند که می‌خواهند ایالات متحده را به یک درگیری بکشانند. من فکر نمی‌کنم که ترامپ بخواهد این کار را انجام دهد. او با این شعار روی کار آمد که آمریکا را درگیر جنگی دیگر نکند.»

ظریف در ادامه، هدف ترامپ از فشار بر ایران را هم غیر قابل دستیابی دانست و افزود: « اما من بر این عقیده‌ام که قصد ترامپ برای اعمال فشار، سیاست فشار حداکثری بر ایران برای به زانو درآوردن آن محکوم به شکست است. »

شدت عمل ترامپ در برابر تهران اگرچه از دید او با هدف نهایی «تغییر رفتار تهران» صورت می گیرد، ولی افرادی چون «جان بولتون» با اهدافی متفاوت، می توانند این تقابل را تا سرحد برخورد نظامی پیش ببرند.

** افراطی ترین ضدایرانی در تیم ترامپ
بولتون را می توان در حال حاضر تندروترین عضو کابینه ترامپ دانست. بولتون در اتخاذ مواضع براندازانه علیه کشورمان سبقه ای دیرینه دارد. او که در دوران جرج بوش به عنوان نماینده آمریکا در سازمان ملل و پس از آن در نهادهای امنیتی و نظامی و اندیشکده های آمریکایی مشغول پروراندن ایده های جنگ طلبانه و حذفی خود بود، پس از استعفای «مایکل فلین» و برکناری «هربرت مک مستر» فرصت یافت تا از جایگاه مشاور امنیت ملی رئیس جمهوری و در راس اصلی ‌ترین نهاد تصمیم‌ سازی و تعیین راهبرد دولت آمریکا، در راستای عملیاتی سازی مواضع تند خود علیه کشورمان گام بردارد.

او که با روی کار آمدن ترامپ، فرصتی مناسب برای بیان بی پرده تر مواضع تندش پیدا کرده بود، پیش از انتصابش به صراحت تلاش می کرد به کاخ سفید خط بدهد. او در دی ماه 96، در روزنامه «وال استریت ژورنال» نوشت: نتیجه بررسی سیاست ایران از سوی دولت پرزیدنت ترامپ باید این باشد که عمر انقلاب اسلامی ایران نباید به 40 سال برسد. او در ادامه مدعی شده بود که رفتار و اهداف تهران تغییرپذیر نیست وسیاست آمریکا باید براندازی حکومت مذهبی ایران باشد.

او در بهمن ماه پارسال هم در پیامی ویدئویی ادعایی مشابه را مطرح کرد. درست پس از آن بود که ترامپ در توییتر خود مدعی شد جمهوری اسلامی موجب شکست چهل ساله کشور شده و مردم را شایسته به اصطلاح «آینده روشن تری» دانست.

همزمانی تقریبی انتصاب بولتون با تغییر وزیر امور خارجه آمریکا و برکناری «رکس تیلرسون» از سوی ترامپ در فوریه 2017 ، از همان ابتدا گمانه هایی جدی در مورد شدت عمل آمریکا در برابر تهران مطرح شد؛ مساله ای که زودتر از آنچه انتظار می رفت، رخ نمود و با خروج یکجانبه آمریکا از برجام کلید خورد.
نتیجه این تغییرات در تیم سیاست خارجی ترامپ، تشدید فشارها بر ایران تا سرحد شناسایی سپاه به عنوان گروهی تروریستی و عدم تمدید معافیت مشتریان از خرید نفت ایران است؛ مساله ای که از دید طیفی از ناظران احتمال درگیری و تقابل نظامی نیروهای ایرانی و آمریکایی در آب های خلیج فارس را مطرح می سازد.
ولی گویا بولتون به این فشارها هم رضایت نمی دهد و خواهان شدت عمل بیشتر در برابر کشورمان است. او ایده ه های براندازانه و به اصطلاح «تغییر رژیم» را در سر می پروراند و می خواهد به رغم تمایل ترامپ آمریکا را وارد بازی هایی کند که پیش از این، شکست در موارد مشابه آن را در کشورهای دیگر تجربه کرده است.
بولتن طی سال های گذشته از یکی از پاهای ثابت نشست های ضدایرانی مجاهدین خلق بوده و بیشترین همراهی ها را با این بدنام ترین گروهک تروریستی نشان داده است. از این رو بولتون را با فاصله زیاد از چهره های دیگر، می توان ضدایرانی ترین عضو تیم ترامپ به شمار آورد.

** کارزاری با نتایج خطرناک
تمایل نداشتن ترامپ به درگیری نظامی با ایران، به معنی منتفی بودن این احتمال نیست. ظریف آخرین بار هفته پیش بود که در گفت و گو با «رویترز» در مورد تاثیر تمایلات جنگ طلبانه افرادی چون بولتون بر تقابل نظامی میان آمریکا و ایران به صراحت هشدار داده بود.
ظریف در این گفت و گو هم از «تیم ب» متشکل از بولتون و «بنیامین نتانیاهو» نخست وزیر رژیم صهیونیستی نام برد که قصد دارند یک درگیری نظامی با ایران را به ترامپ تحمیل کنند؛ تیمی که دیگر اعضای چهارگانه آن را در گفت و گوی با فاکس نیوز معرفی کرد و آن کسی نبود جز «محمد بن سلمان» ولیعهد سعودی و «خلیفه بن زاید آل نهیان» رئیس امارات متحده عربی.
تفاوت دیدگاه هیات حاکمه آمریکا در مورد ماهیت و اهداف فشار حداکثری، در کنار منفعت طلبی ترامپ در ارتباط با عربستان، امارات و رژیم صهیونیستی ممکن است به رغم خواست و تصور ترامپ، گزینه جنگ را به او تحمیل کند.
مصاحبه ظریف با شبکه خبری فاکس نیوز که نزدیک به رئیس جمهوری آمریکا است و مخاطبان آن اغلب طرفدار ترامپ هستند، از دید ناظران معنادار است. ظریف دلیل خود در گفت و گو با فاکس نیوز را پر مخاطب بودن آن و گرایش و انس طرفداران ترامپ به این رسانه عنوان کرد. البته شرایط کنونی هم از دید ظریف، در انجام این مصاحبه بسیار مهم بود.
این روزها «سیاست ورزی در برابر ایران» دوره ای متفاوت از حیات خود را در دولت آمریکا سپری می کند؛ دوره ای بدیع که طی چهار دهه گذشته، هرگز چنین شکاف دیدگاه و تفاوت برداشتی را میان هیات حاکمه آمریکا ایجاد نکرده بود. حتی در دوران بوش پسر که ایران در کنار عراق و کره شمالی به عنوان «محور شرارت» معرفی شد، رئیس جمهوری آمریکا به اندازه اکنون در معرض سوء استفاده سیاسی و بازیچه شدن تندروهای داخلی قرار نداشت.
امروز تندروهای داخلی چون بولتون، «مایک پمپئو» وزیر خارجه و حتی «جراد کوشنر» داماد ترامپ از یک سو و بازیگران دوآتشه ضد ایرانی خاورمیانه چون عربستان و رژیم صهیونیستی از سوی دیگر رئیس جمهوری را در معرض تحمیل تصمیمات خطرناکی چون تقابل نظامی با ایران قرار داده اند.
ظریف با علم به این شرایط، با شبکه ای مصاحبه کرد که اغلب مخاطبانش با توجه به شعار انتخاباتی ترامپ مبنی بر «پرهیز از جنگی دیگر» در سال 2016 به او رای دادند. مخاطب قرار دادن پایگاه اجتماعی ترامپ، یادآوری شعارهای انتخاباتی او به حامیانش و هشدار در مورد مخاطرات کنشگری اعضای تندروی کابینه، در چارچوب کنشگری هوشمندانه رئیس دستگاه دیپلماسی کشورمان در ارتباط با آمریکا تعریف می شود. چنانکه «حسام الدین آشنا» مشاور رئیس جمهوری در صفحه شخصی خود در توییتر سخنان ظریف در فاکس‌نیوز را «اتمام حجت ایرانیان با هیات حاکمه آمریکا و سران برخی کشورها و رژیم‌های منطقه» دانسته است.