«سیلاب سبب واکنش‌های سیاسی سریع شد و بار دیگر نشان داد که توسعه‌نیافتگی سیاسی در عینیت و ذهنیت سیاست و برخی اصحاب آن بسیار مشهود است. قضاوت‌های زودهنگام و موضع‌گیری‌ها در شرایطی که هنوز ابعاد پیچیده سیلاب و گستره آن مشخص نشده بود و هنوز نیز مشخص نیست، نشانی از این توسعه‌نیافتگی بود.
سیلاب‌های اخیر سبب تخریب برخی زیرساخت‌ها، خسارت به مردم و افزایش درد و رنج‌ها شد. این سیل بی‌گمان فوایدی نیز برای منابع آبی ایران، محیط زیست و حتی افزایش منافع اقتصادی ناشی از کشاورزی و سایر فعالیت‌های اقتصادی در برخی مناطق نیز داشته است. سیلاب اما در عرصه اخلاق و سیاست نیز اثرگذار بود.روزنامه ایران در ادامه نوشت: «سیلاب سبب واکنش‌های سیاسی سریع شد و بار دیگر نشان داد که توسعه‌نیافتگی سیاسی در عینیت و ذهنیت سیاست و برخی اصحاب آن بسیار مشهود است. قضاوت‌های زودهنگام و موضع‌گیری‌ها در شرایطی که هنوز ابعاد پیچیده سیلاب و گستره آن مشخص نشده بود و هنوز نیز مشخص نیست، نشانی از این توسعه‌نیافتگی بود. نوع مواجهه نظام مدیریت بحران با مسأله نیز صورتی دیگر از این توسعه‌نیافتگی عینی را نشان داد.
سیلاب‌ها خاک را می‌شویند و لایه‌برداری از خاک و شسته شدن رسوب‌ها عرصه‌هایی را آشکار می‌کنند که پیش از آن زیر خاک پنهان بوده‌اند. سیلاب این کارکرد را در عرصه سیاست نیز داراست. سیلاب لایه‌های قوی و بسیار پنهان پوپولیسم را نیز آشکار کرد. رفتن میان سیلاب در حالی که فایده‌ای ندارد و نمایشی بیش نیست، تصویرسازی از کمک‌رسانی‌های خاص، قضاوت‌های زودهنگام با مقاصد سیاسی و طرح مدعاهایی بدون شواهد همگی بر بستر خاک‌های سیاست ایران که توسط سیلاب شسته شدند، در معرض دید قرار گرفتند. سیلاب همان گونه که خاک‌هایی را می‌شوید و گنجینه‌های باستانی باقی مانده از گذشته را آشکار می‌سازد، انگاره‌های ذهنی و هنجارهای رفتاری سیاسیون را نیز در معرض دید عموم قرار می‌دهد.
سیلاب اما در یکی از بارزترین خصوصیاتش، اخلاق سیاسی را نیز با خود می‌برد. سیلاب می‌تواند نماینده‌ای را که یکی - دو سال قبل طرفدار توقف ساخت سازه‌ای بوده است امروز به طرفدار ساخت همان سازه و مدعی پرسش از چرایی ساخته نشدن آن بدل کند، انگار نه انگار گذشته‌ای نیز در میان بوده است. سیلاب می‌تواند صاحب‌منصبی را که تا همین چند وقت پیش پیگیر صدور مجوز ساخت تأسیسات در بستر و حریم رودخانه بوده و همان کسی را که برای قانونی شدن امکان‌پذیری فروش مسیل فشار می‌آورده است، به مدعی توضیح درباره چرایی بروز خسارات سیلاب بدل کند. سیلاب می‌تواند کسانی را که در نظام ذهنی‌شان، پیشگیری از بحران و تخصیص اعتبارات برای مدیریت غیر سازه‌ای سیلاب هیچ جایگاهی نداشته است، به منتقدان شماره یک اقدامات پیشگیرانه بدل کند. این همه منتقد و مدعی مطالبه‌گری پاسخگویی، هیچ انگیزه‌ای هم برای بازنگری گذشته خود نیز ندارند.
اما یکی از حضیض‌های اخلاق سیاسی در سخنان یکی از نمایندگان استان لرستان در مجلس بروز کرد. او روی آنتن زنده صداوسیمای لرستان گفت: «فردا وزیر نیرو میهمان ماست. من اگر حرمت میهمان‌نوازی نباشد، اگر حرمت لرها نباشد، اگر این را به حساب همه لرستان نگذارند، یک سیلی بیخ گوش این وزیر نیرو می‌خوابانم.» دنیایی از ذهنیت‌ها در پس این رویکرد و گفته نهفته است. سیلاب نشان می‌دهد عده‌ای هنوز باور ندارند که بین مسئولیت حقوقی و شخص حقیقی تفاوت هست. گوینده این سخن هنوز در دنیایی که رسیدگی به مسائل را پیش از بررسی‌های کارشناسی دنبال می‌کنند و پیشاپیش حکم صادر کرده و مجازات می‌کنند سیر می‌کند. میزان عدم باور به کار علمی و کارشناسی را در گفتار او که بدون هر گونه تخصصی، علت‌شناسی سیل انجام می‌دهد، می‌توان دریافت.
این حضیض و ذلت اخلاق سیاسی را نیز می‌توان صورت دیگری از پوپولیسم پنهان در همه لایه‌های ساختار سیاسی کشور دانست. آنتن زنده تلویزیون بهترین فرصت برای نشان دادن پیگیری و مردم‌داری است. برنامه زنده زمان آن است که به قیمت زیر پا نهادن حتی ادب سیاسی ساده، برگه‌های رأی انتخابات اسفند ۱۳۹۸ صید شوند. متأسفانه این گونه بروزها و تجلیات دستچین شده‌های نظارت استصوابی بار دیگر ضرورت بازنگری در رویه‌ها و قوانین انتخابات در ایران را نشان می‌دهد.
سیلاب فروکش خواهد کرد و هر آن چه را بر مردم ایران عیان کرده، باید با صراحت و شفافیت در معرض بازنگری قرار داد. فرقی نمی‌کند آن چه آشکار شده چند دهه نابخردی در تجاوز به حریم رودخانه‌ها، تخریب محیط زیست و منابع طبیعی و بی‌توجهی به مدیریت بحران و امداد و نجات باشد، یا قوانین انتخابات و رویه‌هایی که آخر و عاقبت آنها زمینه‌سازی برای پوپولیسم، بی‌اخلاقی سیاسی و خردگریزی باشد. موقع تأمل و بازنگری در روندهای حکمرانی منجر به همه خسارات سیل از جمله زوال اخلاق سیاسی است.»
ارسال نظر
