امکان وقوع یک فاجعه زیست محیطی در هورالعظیم

 مشاور استاندار خوزستان در امور تالاب ها و سواحل، نسبت به وقوع یک فاجعه زیست محیطی در هورالعظیم بر اثر آلودگی نفت و گاز ناشی از آبگرفتگی تاسیسات نفتی هشدار داد.

احمد سواری روز پنجشنبه در گفت وگویی با اشاره به ورود حجم زیادی از سیلاب های کرخه به هورالعظیم بیان کرد: هم اکنون سیلاب تاسیسات نفتی مستقر در هورالعظیم را محاصره کرده و احتمال آلودگی نفتی و فاجعه زیست محیطی در هورالعظیم دور از ذهن نیست.

وی افزود: تعدادی از تاسیسات نفتی در هورالعظیم از مدار خارج شده یا در حال خارج کردن آنها از مدار هستند ولی در صورت ورود آب به یکی از این تاسیسات، به طور قطع مقادیر زیادی نفت وارد تالاب خواهد شد.

عضو هیات علمی دانشگاه علوم و فنون دریایی خرمشهر، با بیان اینکه اطراف بعضی از تاسیسات نفتی دایک حفاظتی ساخته شده، گفت: این سیل بندها آنقدر قوی و بلند نیست که جلوی سیلاب فزاینده را بگیرند؛ از سوی دیگر به دلیل شکافتن برخی از جاده ها امکان دسترسی به تاسیسات و تحکیم سیل بندها وجود ندارد.

وی با بیان اینکه مستندات تهیه شده و گزارش آن در آینده ارایه می شود، افزود: ما به دنبال ورود آب به هورالعظیم بودیم اما اکنون تالاب دیگر جایی برای آب ندارد؛ تاسیسات نفتی نیز اگر چه ثروت ملی است اما اکنون حفاظت از تالاب اهمیت دارد، چون اگر نفت وارد تالاب بشود یک فاجعه زیست محیطی رقم می خورد.

سواری تاکید کرد: خطر تاسیسات نفتی فقط ورود آلودگی نیست بلکه احتمال انفجار و تصاعد گازهای سمی و خطرناک وجود دارد که این را با مسئولان استان و شرکت های نفتی مطرح کردم.

سه پیشنهاد برای نجات هور

این استاد دانشگاه همچنین با اشاره به بازدید خود در روزهای اخیر از تالاب هورالعظیم گفت: هم اکنون بیش از 70 درصد هورالعظیم پرآب شده و با شکاف هایی که در جاده های موجود در هور ایجاد شده، تبادل آبی میان حوضچه های یک و 2 و بین حوضچه های 2 و 3 وجود دارد اما حوضچه شماره 5 آب کمتری دارد، عمق آب در آن به کمتر از یک متر می رسد و در نزدیکی طلاییه و یادمان شهدا تقریبا آبی وجود ندارد.

وی افزود: در حوضچه شماره 3 و 4 هورالعظیم، تاسیسات نفتی در محاصره آب هستند، به ویژه تاسیسات میدان نفتی یاران که در قسمت عمیق آب قرار دارند و ممکن است وارد شدن آب به تاسیسات مشکل ساز شود، اما در حوضچه شماره 5 تاسیساتی وجود دارد که کمتر محاصره شده اند.

سواری بیان کرد:نگرانی کنونی ما، ورود آب به حوضچه شماره 5 و نفوذ آب به تاسیسات نفتی است و به مسئولان اعلام کردیم که از ورود آب بیشتر به این حوضچه جلوگیری کنند، این در حالیست که هم اکنون از کانال شهید چمران، کانال اقبال، زهکش های EMD و CMD و کانال آب به این حوضچه تخلیه می شود و گفته شده که از بخش عراقی هورالعظیم نیز آب به این بخش در حال تخلیه است.

وی اضافه کرد: جلسه ای با شرکت های نفتی داشتیم، اما سطح آب در حال افزایش است و تنها کاری که اکنون انجام می دهند این است که تاسیسات را از مدار خارج کنند تا آلودگی و خطر تلفات مالی و جانی احتمالی کمتر شود.

سواری با ارایه سه پیشنهاد برای کاهش خطر فاجعه احتمالی نشت نفت در هورالعظیم، گفت: از ورود آب به کانال شهید چمران جلوگیری شود؛ هم اکنون زمین های زیادی در اطراف تالاب کاملا خشک است و می توان این سیلاب ها را در بیابان های اطراف تالاب مثل دیمه و یا جفیر پخش کرد یا به کانون های گرد و غبار هدایت کرد.

وی ادامه داد: مساحت باقیمانده تالاب نباید آبگیری شود زیرا علاوه بر تهدید تاسیسات نفتی، روستاها و شهرهایی مثل رُفیّع در خطر هستند که برگشت آب دارند و برای حفاظت از آنها آبگیری در همین حد کافی است.

مشاور استاندار خوزستان با تاکید بر حفاظت بیشتر از تاسیسات نفتی، افزود: مشاهدات نشان می دهد که عملیات برای محافظت از تاسیسات کم است.

وی با اشاره به تخریب جاده های موجود در تالاب در چندین نقطه، افزود: مصالح را باید به هر طریقی به سیل بندهای تاسیسات منتقل و آنها را تقویت کنند تا از فاجعه احتمالی زیست محیطی جلوگیری شود.

سواری پیشنهاد دیگر را هدایت آب به سمت تالاب مصنوعی ناصری بیان کرد و گفت: این سیلاب نعمتی است که می توانیم از آن برای شست و شوی بلورهای نمکی و شوری تالاب ناصری استفاده کنیم؛ به این ترتیب این شوری از طریق اروندرود به خلیج فارس منتقل خواهد شد.

تالاب مرزی هورالعظیم در جنوب غربی کشور در خوزستان قرار دارد که یک سوم آن در ایران (با وسعت حدود 130 هزار هکتار) و دو سوم آن در عراق است.

اگر چه هورالعظیم در سال های گذشته هیچگاه آب مورد نیاز خود را دریافت نکرده، اما وقوع سیلاب در رودخانه کرخه از بهمن ، آب زیادی را به هور سرازیر کرده، البته هنوز بخش های زیادی از تالاب خشک است.

بخش هایی از هورالعظیم از سال 87 برای استخراج و اکتشاف نفت به وزارت نفت واگذار شد.