پیچ و خم همگرایی در اردوگاه اصولگرایان

همایش وحدت اصولگرایی در شرایطی با سخنرانی آیت الله مصباح یزدی برگزار می شود که سایر بزرگان اصولگرا همچون آیت‌الله محمد یزدی و موحدی کرمانی درباره برگزاری انتخابات پیش رو و راهکارهای اصولگرایان سکوت پیشه کرده اند.

تلاش های اصولگرایان برای ایجاد وحدت و حضور یکپارچه در انتخابات دوره نهم مجلس شورای اسلامی و دوره یازدهم ریاست جمهوری با شکست مواجه شد اما به دلیل حضور بی رمق اصلاح طلبان در انتخابات مجلس، چندپارگی اصولگرایان آنچنان به چشم نیامد در حالیکه همین چندپارگی درانتخابات ریاست جمهوری یازدهم با انسجام اصلاح طلبان همراه شد و در نتیجه با انتخاب حسن روحانی که مورد حمایت اصلاح طلبان بود ، اصولگرایان طعم شکست در انتخابات را چشیدند.

سازو کار جامعتین در انتخابات ریاست جمهوری یازدهم گره کور اصولگرایی را نگشود و نامزدهای اصولگرایان (محسن رضایی، محمدباقر قالیباف، علی اکبر ولایتی و غلامعلی حداد عادل) بی توجه به مواضع آیت الله یزدی و مهدوی کنی قافیه را باختند.سعید جلیلی نامزد مورد حمایت پایداری ها نیز چشم در راه پاستور ماند. پس از آن بود که اصولگرایان انگشت اتهام وحدت شکنی را به سوی « پایداری» نشانه گرفتند.

پس از تجربه شکست در انتخابات، اصولگرایان به اهمیت و ضرورت وحدت در اردوگاه خود پی بردند به گونه ای که پس از انتخابات ریاست جمهوری جلساتی با محوریت حجت الاسلام سید رضا تقوی و با هدف کنارهم قرار دادن اصولگرایان برگزار شد. هرچند هیچ گاه اخبار کافی درباره این جلسات منتشر نشد اما این جلسات با اعتراض و واکنش آیت الله مصباح یزدی روبرو شد. همان کسی که نیروهای زیر نظر او به وحدت شکنی متهم شده اند.

آیت الله مصباح یزدی در دیدار با حجت الاسلام والمسلمین تقوی در واکنش به برگزاری جلسات داخلی اصولگرایان اظهار کرد که« این که چند نفر در مجلسی خصوصی تصمیم بگیرند و بعد بگویند هر کس مخالفت کند، وحدت شکنی کرده است، نه روشی دینی است و نه عقلایی؛ بلکه نوعی فریب‌کاری است.»

مصباح یزدی با بیان این که در دموکراسیهای امروز دنیا، برخی اصحاب قدرت با استفاده از تکنولوژی و تبلیغات برای جلب اعتماد مردم، احزاب را در ظاهر متضاد جلوه می دهند، اما نتیجه هر چه که بشود، به نفع سرمایه داران خواهد بود، خاطر نشان کرد: اگر بخواهیم در کشور اسلامی بین نیروهای متدین و انقلابی و اصولگرا وحدت ایجاد کرده و آن ها را به هم نزدیک کنیم، باید از این فریب کاری ها پرهیز کنیم و شیوه هایی را که دنیاپرستان با استفاده از نام دموکراسی برای رسیدن به مقصد خود به کار می گیرند ، کنار بگذاریم.

در این بین سیدرضا تقوی از برگزاری همایش وحدت اصولگرایان پیش از ماه محرم با سخنرانی مصباح یزدی خبر داد. در واقع سخنران همان کسی است که به روند وحدت اصولگرایان نقد جدی دارد.

این در حالیست که اصولگرایان در یک سال گذشته از وجود شخصیت های تاثیرگذار خود مثل حبیب الله عسکراولادی و آیت الله مهدوی کنی محروم شده اند و آیت الله محمد یزدی نیز با سکوت خود لااقل در ظاهر درباره اردوگاه اصولگرایی اظهارنظر نمی کند.

اما شواهد نشان می‌دهد که در انتخابات پیش رو، اصولگرایان چندان بر ساز وکار جامعتین تاکید ندارند به گونه ای که مصباحی مقدم از اعضای شورای مرکزی جامعه روحانیت مبارز در گفت‌وگو با خبرآنلاین درباره همکاری جامعتین با یکدیگر اظهار می کند که «اصل وحدت از آغاز مورد قبول و تایید هر دو جامعه بوده است، اما هیچ گاه دو جامعه یکی نشده اند بلکه دو تا جامعه بوده اند که دو حوزه کاری متفاوت داشته اند. ائتلاف هم خواهیم داشت اما نقطه هدف ما در این ائتلاف، انتخابات خبرگان است چون جامعه مدرسین کار ویژه خودش را به طور عمده انتخابات خبرگان میداند و باتوجه به جایگاهی که در حوزه علمیه ی قم دارد نیز همین درست است. خواسته ما براین است که باهم در این حوزه همکاری داشته باشیم.»

این نماینده مجلس با بیان اینکه «در گذشته صحبت های مختلفی از اعضای محترم جامعه مدرسین شنیده‌ایم ولی به طور عمده بنایشان بر این نبوده که به موضوع ورود کنند، بلکه بنا را بر این گذاشته‌اند که از کلیت انتخابات حمایت کنند و از حضور پر شور مردم پای صندوق انتخابات حمایت کنند، ولی اینکه به سمت ورود بیشتر به انتخابات حرکت کنند، معمولا پرهیز کرده‌اند، خاطرنشان کرد: حتما تلاش می کنیم که جداگانه وارد ماجرای انتخابات شویم. منتهی یک عرصه کاملا مشترک را توافق خواهیم کرد و عرصه‌ای که احیانا جامعه روحانیت وارد شده و جامعه مدرسین وارد نمی‌شود، مجلس شورای اسلامی دهم است. انتخابات مجلس خبرگان عرصه مشترک هر دو جامعه است و تمام همت و تلاش ما بر این قرار دارد که مانند گذشته هماهنگی کامل را بین هر دو جامعه برقرار کنیم.»

در این شرایط گویا وزنه «پایداری‌ها» در میان اصولگرایان افزایش یافته است زیرا اگر قرار باشد سازوکار جامعتین کنار گذاشته شود پس اصولگرایان باید به فکر ساز وکار دیگری باشند و تلاش کنند برای ایجاد وحدت با پایداری ها همکاری کنند. البته که اصولگرایان در انتخابات گذشته هم به دنبال همکاری با پایداری ها بوده اند که با جدایی پایداری ها مواجه شده اند. اما این بار با احساس خطر از جانب اصلاح‌طلبان، آنها به پایداری ها توجه کرده و پدر معنوی حزب پایداری را به عنوان اولین سخنران همایش وحدت خود انتخاب کرده اند.

آیت‌الله مصباح یزدی نیز با انتقاد غیر مستقیم از ریش سفیدی بزرگان اصولگرا در ساز و کار جامعتین تأکید می کند که اگر قصد تقارب نظر بین افراد را داریم، باید نظرها و استدلال هایشان را بشنویم، تا حداقل ایهام به وجود نیاید که عده ای تصمیم گرفته اند و می خواهند تصمیم خود را بر دیگران تحمیل کنند. لذا ابتدا باید بحث شود و دلایل مطرح شود؛ زیرا موازین عقلایی و شرعی هم همین را تأیید می کند.

وی افزود: اگر در گذشته هم نقایصی در روند تقارب نظرها وجود داشته، ناشی از همین مسأله بوده است؛ مثلا ملاک‌هایی ˜مانند «سن» که ارتباطی با موضوع نداشته‌اند، مطرح شده است و دیگران هم ملزم به تبعیت فرض شده‌اند.

اما حمیدرضا ترقی عضو شورای مرکزی حزب موتلفه اسلامی در گفت‌وگو با ایسنا، دعوت از مصباح یزدی برای سخنرانی در همایش وحدت اصولگرایان را بی ربط به جایگاه حزب پایداری در میان اصولگرایان می داند و معتقد است که « دعوت از مصباح یزدی برای شنیدن نقطه نظرات وی بوده زیرا مصباح شخصیتی تأثیرگذار در میان اصولگرایان است». وی با بیان اینکه سازوکار جامعتین هنوز مدنظر اصولگرایان است اما زمان تعیین سازوکار جامعتین هنوز فرا نرسیده است، اظهار می کند: «اصولگرایان به دنبال ائتلاف حداکثری در میان خود هستند. شاید این جلسات بتواند برای تعیین این سازوکار تأثیرگذار باشد. اصولگرایان در روند ایجاد ائتلاف از اصلاح‌طلبان عقب نیستند».

اسدالله بادامچیان نیز در حاشیه ختم همسر علی سعیدی نماینده ولی فقیه در سپاه درباره همایش وحدت اصولگرایان اظهار کرد: ما اگر ائتلاف انتخابات را بر روی جناح‌ها ببریم «بده بستان سیاسی» ایجاد می‌شود که به نفع نظام نیست. ما باید به دنبال این باشیم که چه کسی اصلح است. این فعال سیاسی اصولگرا در ادامه خاطرنشان کرد: ما نباید در بین خود اختلاف ایجاد کنیم و با نام بردن از شخصیت‌های بزرگ اصولگرا همانند آیت الله یزدی و آیت‌الله مصباح بین خود اختلاف بیندازیم. ما نباید آیت الله مصباح را به یک تشکیلات سیاسی خاص مختص بدانیم. آیت الله مصباح و سایر بزرگان اصولگرا مانند آیت الله موحدی کرمانی ویزدی به همه ملت تعلق دارند. ما نباید یکدیگر را به افراط و تفریط یا چپ و راست تقسیم کنیم.

از سویی حجت الاسلام محمود رجبی عضو جامعه مدرسین حوزه علمیه قم در گفت‌وگو با فارس با استقبال از برگزاری همایش همگرایی اصولگرایان اظهار کرد: در شرایطی که آیت الله مهدوی کنی به دلیل بیماری نمی‌تواند نقش فعالی ایفا کند، اصولگرایان به این نتیجه رسیده‌اند که حول محور آیت‌الله مصباح جمع شوند. وی تاکید کرد: احتمالا برخی از اعضای جامعه مدرسین به عنوان نماینده این تشکل در این همایش حضور می‌یابند.

به هرحال انتخابات در پیش است و اصولگرایان در عمل ثابت کرده‌اند به راحتی از عرصه سیاسی مهمی همچون انتخابات نمی‌گذرند اما شرایط اصولگرایان نسبت به انتخابات ریاست جمهوری 92 متفاوت است. از سویی بیماری آیت الله مهدوی و درگذشت عسکراولادی، حلقه بزرگان اصولگرایی را کوچک کرده و از سویی سکوت آیت الله یزدی و موحدی کرمانی( جایگزین موقت مهدوی کنی در جامعه روحانیت) ، موجب ایجاد ابهام در نقشه راه اصولگرایان شده است. در این بین مخالفت مصباح یزدی با ساز و کار جامعتین نیز بر دشواری دستیابی به سازو کار وحدت اصولگرایان افزوده است.

آیا پایداری‌ها با اصولگرایان سنتی در صف واحدی قرار می گیرند؟ چه سازو کاری برای وحدت اصولگرایان برگزیده می‌شود؟ محوریت وحدت اصولگرایان را چه کسی بر عهده می‌گیرد؟ اینها از جمله پرسش‌هایی است که اصولگرایان باید در همایش‌های وحدت خود در یک سال آینده به دنبال پاسخ به آنها باشند.