دانشگاه علوم و تحقیقات روی گسل فعال قرار دارد

 دانشگاه علوم و تحقیقات روی گسل فعال قرار داردمهدی زارع عصر شنبه در نشست تخصصی سیل فروردین 98 و تغییر اقلیم با طرح این سوال که آیا باران های سنگین می تواند باعث ایجاد زمین لرزه شود، اظهار کرد: زمین لرزه ها به دلیل افزایش تنش اضافی وارد بر صفحه یک گسل که تقریباً تا شکست آن بارگذاری شده ف به وجود می آیند.

وی ادامه داد: بسیاری از فرآیند های طبیعی می توانند موجب ایجاد این افزایش اندک تنش شوند، از جمله حرکت صفحات تکتونیکی پوسته زمین، ذوب یخچال ها و حتی فعالیت های انسانی به عنوان مثال تزریق آب به گمانه ها (برای تخلیه نفت باقی مانده در مخازن خالی شده) احتمالا زمین لرزه می شود. دانشگاه علوم تحقیقات تهران با تخریب رودخانه ها مجموعه ساختمان های وسیع با طراحی های خاص ساخته شده است (به خصوص مجتمع ورزشی فتح ) که این منطقه زمین لرزه طولی دارد و فعال است و بدون بارندگی شدید و زلزله نیز دارای لرزش است.

وی که در مرکز تحقیقات سیاست علمی کشور سخن می گفت، افزود:اگر اطراف این مجتمع ورزشی فتح را بینید ترک هایی را مشاهده می کنید که نشان دهنده این زمین لرزه فعال و زلزله است. بنابراین با دامنه های جنبان رو به رو هستیم. آنچه که در این دانشگاه سرمایه گذاری شده نفرین منابع است.

استاد پژوهشگاه بین المللی زلزله شناسی و مهندسی زلزله با بررسی مناطق دیگر شهر تهران، گفت: وقوع سیلاب در تهران ایمن است زیرا سامانه رصدی وجود دارد و اگر معابر با سیلاب بسته شود تیم های متخصص سریعا مشکل را رفع می کنند اما اگر حجم توده سیلاب حرکت کند، شهر مقاومتی ندارد.

زارع به سازه های غیر قانونی در حریم رودخانه ها در شهر تهران اشاره کرد و ادامه داد:در دره جاجرود، لواسان ولشگرک به سمت اوشان در حالی ساخت و ساز شده که رودخانه های اطراف این اماکن کاملا سیلابی هستند.

وی ادامه داد: هتل 12 طبقه ای که در لواسان با مجوز استانداری و نماینده آب استان احداث شده که کاملا غیر قانونی است و تا رودخانه 25 متر فاصله دارد در حالی که فاصله قانونی حداقل 150 متر است.

این استاد با اشاره به سیل اخیر اظهار کرد: سیل فروردین از اسفند شروع و تا امروز ادامه داشته است. در این سیل 70 نفر کشته،3.6 میلیارد دلار خسارت ایجاد شده که 1.1 میلیارد دلار به بخش کشاورزی بر می گردد.

زارع ادامه داد: توپوگرافی کشور به گونه ای است که برخی استان ها مثل لرستان به عنوان برج آب هستند و در استان هایی مثل گیلان، مازندران و خوزستان دائما آب جاری است. همچنین در استان هایی مثل خراسان جنوبی، سیستان و بلوچستان، کرمان و یزد کمترین باران اتفاق می افتد.

به گفته وی بخش مهمی از کشور مثل سیستان و بلوچستان، کرمان و یزد همچنان بدون بهره از باران است بنابراین تر سالی رخ نداده است.

استاد پژوهشگاه بین المللی زلزله شناسی درباره زمین شناسی سیل تصریح کرد: خاصیت فیزیکی حوضه های آبخیز از قبیل شرایط زمین شناسی، کاربری اراضی، پوشش گیاهی، نوع خاک، وضعیت نفوذ پذیری از سطح آب زیرزمینی و زهکشی عوامل مهم در وقوع سیل می باشد که بر معادلات حاکم بر حرکت آب در آبراهه تاثیر داشته و تعیین کننده ظرفیت ذخیره آبراهه می باشد. عوامل زمین شناسی از عوامل مهم تاثیر گذار بر سیل خیزی حوزه می باشد.

زارع افزود: ویژگی های مورفولوژی رودخانه از جمله مشخصات هندسی بستر شکل کف و نیم رخ طولی تاثیر بسزایی در وقوع آن دارد این ویژگی ها در طول زمان و تحت تاثیر جریان آب و رسوب، جنس مواد سازنده و اندازه مواد بستری و وضعیت پوشش گیاهی کناره و حاشیه رودخانه تغییر می کند. به دلیل پیچیدگی اثرات متقابل هر یک از عوامل موثر شناخت روند تغییرات حرکت آب چندان آسان نمی باشد. هر یک از الگو های رودخانه ای نظیر الگوی مستقیم، شریانی و پیچان رودی عکس العمل های متفاوتی نسبت به جریان سیلابی از خود نشان می دهد.

زارع با اشاره به انواع سیل عنوان کرد: سیلاب های ناشی از شکست سد و خاکریز، سیلاب های ناشی از زمین لغزه، سیلاب های ناشی از وجود توده های یخ، سیلاب های ناگهانی و سیلاب های منطقه ای از جمله انواع سیل هستند.

این استاد در مرکز تحقیقات سیاست علمی کشور اظهار کرد: در همه ی دنیا سامانه هشدار حوادث طبیعی دارند که تمامی رودخانه های خود را کنترل می کنند و از زمان افزایش آب رودخانه ها تا زمان وقوع سیل به مردم هشدار می دهند اما در ایران چنین موضوعی وجود ندارد.

**مشکلات پیش روی کمک های مردمی

در ادامه این نشست تخصصی مدیر یکی از تیم های کمک رسان در خصوص مشکلات پیش روی این گروه های خود جوش گفت: مسدود کردن حساب های بانکی تیم های شناخته شده کمک رسان در شرایط بحرانی از اقدامات هلال احمر بود که در پیشبرد کار ما خلل ایجاد کرد.

علیرضا سعیدی افزود: انجمن تا کنون 450 میلیون تومان به مردم سیل زده کمک کرده است و در بیشتر نقاط آموزش های لازم به سیل زدگان داده شده است.