در چارچوب توافق ژنو نمی‌توان گفت از بار تحریم‌ها به ویژه در عرصه پولی و بانکی کاسته شد بلکه فضای روانی مناسبی ایجاد کرد تا حداقل با آگاهی از اینکه تحریم‌ها جدید برای مدتی اعمال نخواهند شد بتوان امور را به گونه‌ای ساماندهی کرد. به هر حال چالش‌های نقل و انتقال پول بر جای خود ماند. حال اینکه اعلام کردند به طور مثال تحریم‌ها در بخش حمل‌ونقل تعدیل شده است اما وقتی نمی‌توان نقل و انتقال پول داشت چگونه می‌توان قطعه هواپیما وارد کشور کرد.در حال حاضر نیز مساله اصلی تحریم‌های بانکی هستند. باید در این زمینه گشایش حاصل شود. از منظر دیگر هم اگر بخواهم بررسی کنم تحریم‌ها در عرصه بانکی را می‌توان به دو بخش تقسیم کرد. بخشی به عملیات کارگزاران بانکی و گشایش اعتبار است که در این عرصه اتفاقی رخ نداد و از شدت تحریم‌ها کاسته نشده است. بخش دیگر نیز به سوئیفت بانکی برمی‌گردد. اگرچه مساله سوئیفت به طور کامل برطرف نشد با این حال بانک‌ها با روش‌هایی که ایجاد کردند به شکل واسطه‌ای دارند برخی مبادلات را انجام می‌دهند. به هر حال سیستم بانکی کشور به هر طریقی تلاش کرده است تا از روزنه‌هایی که ایجاد می‌شود بیشترین بهره را بگیرد اما دامنه تحریم‌ها بالاست و نمی‌توان به راحتی با دور زدن تحریم‌ها به انجام کارهای واسطه‌ای حجم بالایی از مبادلات را انجام داد.
تصور می‌کنم به حد مقدورات از فضایی که پس از توافق ژنو ایجاد شد ما نیز به همان میزان از فرصت استفاده کردیم. نمی‌توان گفت بهتر از این می‌توانستیم عمل کنیم یا دچار کندی و تاخیر شدیم. به هر حال باید طرف مقابل رغبت کار کردن با شرکت‌های ایرانی را داشته باشد. مساله مالی و تهدیدهای مقامات غربی همواره چالش اصلی بوده است. نمی‌توان انتظار داشت شرکت‌های خارجی بدون در نظر گرفتن این مسائل با شرکت‌های ما تعامل داشته باشند. جرایم سنگینی که مقامات غربی برای همکاری بانک‌های خارجی با ایران تعیین کرده‌اند به ناچار آنها را وادار به عقب‌نشینی کرده است. توافق ژنو به هر حال از بار روانی کاست و حداقل در این فضا برخی شرکت‌ها ترس را کنار گذاشتند و اعلام کردند تمایل دارند با ایران ارتباط برقرار کنند.
هر چند این مسائل هم کمتر جنبه عملی داشته است اما اگر در گام دیگر مذاکرات هسته‌ای بهتر عمل کنیم به نظر می‌رسد در این عرصه موفق‌تر عمل خواهیم کرد. شاید بتوان گفت فرصت‌های بیشتری نصیب اقتصاد کشور می‌شود که البته باید امیدوار باشیم. به هر حال به نظر نمی‌رسد ما دچار کم‌کاری و کوتاهی در عرصه بانکی در جهت استفاده بهینه از تعدیل تحریم پس از توافق ژنو شده باشیم.
بهاءالدین حسینی‌هاشمی، کارشناس بانکی
منبع: خبرآنلاین
ارسال نظر
