مهمترین کشورهای تأثیرگذار در دنیای نفت کدامند؟

قیمت نفت در هفته‌ها و ماه‌های اخیر تحت تأثیر تحریم‌های آمریکا علیه ایران و ونزوئلا قرار گرفته که تعادل عرضه و تقاضا را بهم ریخته و پیش‌بینی روند حرکت بازار را دشوار کرده است.

با توجه به عوامل سیاسی که روی قیمت‌های نفت تأثیر می‌گذارند، بد نیست به کشورهایی پرداخته شود که مهمترین تأثیرگذاری را روی بازار نفت دارند. پایگاه خبری استریت در گزارشی به بررسی مهمترین کشورهایی پرداخته است که روی قیمت نفت تأثیرگذار هستند. این کشورها عبارتند از:

آمریکا

آمریکا اکنون بیشترین وزنه تأثیرگذار را روی قیمت نفت خام دارد. این کشور نه تنها بزرگترین مصرف‌کننده نفت جهان است بلکه از عربستان سعودی و روسیه به عنوان بزرگترین تولیدکننده نفت در سال ۲۰۱۹ سبقت گرفته و از یکی از بزرگترین ظرفیت‌های پالایش نفت خام در جهان برخوردار است و یکی از معدود قدرت‌های اقتصادی جهان است که می‌تواند کشور دیگری را هدف تحریم قرار دهد و توازن عرضه و تقاضا را تغییر دهد. این موضوع در قضیه تحریم‌های آمریکا علیه ایران و ونزوئلا به خوبی قابل مشاهده است. آمریکا در اواخر سال ۲۰۱۸ نفت بیش‌تری در مقایسه با وارداتش، صادر کرد که در ۷۵ سال گذشته بی سابقه بود. آمریکا روند قیمت نفت را دیکته یا کنترل نمی‌کند اما بزرگترین تأثیر را روی قیمت نفت دارد.

روسیه

حجم عظیم تولید روسیه به همراه عدم حضور در گروه‌های تولیدکننده رسمی، این کشور را در جایگاه دوم قرار داده است. روسیه از نظر جایگاه برتر در میزان تولید نفت با عربستان سعودی رقابت نزدیکی دارد اما ظرفیت پالایش بیش‌تری داشته و تا حدودی مصرف کننده نفت بزرگ‌تری است. با این حال خودکفایی روسیه، به این کشور در تأثیرگذاری روی نفت قدرت بخشیده است. الکساندر نواک، وزیر انرژی روسیه یکی از قدرتمندترین مردان در این کشور پس از ولادیمیر پوتین، رئیس جمهور روسیه است. زمانی که کاهش تولید اوپک اعلام شد، قیمت نفت تا زمانی که نواک موافقت کرد تولید نفت روسیه همسو با اوپک محدود شود، چندان تغییر نکرد. روسیه به دلیل استقلالی که دارد می‌تواند بدون هیچ تبعاتی از هر گونه توافق تولید خارج شود.

عربستان سعودی

معروف‌ترین تولیدکننده این فهرست، عربستان سعودی است که یکی از اعضای مؤسس اوپک و بزرگترین تولیدکننده این گروه است که بیشترین تجربه را در تأثیرگذاری روی قیمت نفت جهانی دارد و در حال حاضر ششمین مصرف کننده بزرگ نفت در جهان به شمار می‌رود. سعودی‌ها منابع وسیعی در پژوهش نفت دارند و آمار و گزارش اوپک ماهانه آن‌ها حائز اهمیت و بسیار تأثیرگذار است. عربستان سعودی با دیکته کردن افزایش و کاهش تولید به اوپک و همراه کردن روسیه در هر زمانی که توانسته، بیش از هر کشور دیگری بر قیمت نفت تأثیرگذار بوده است. هزینه تولید ارزان و ظرفیت مازاد تولید سعودی‌ها به معنای آن است که عربستان سعودی می‌تواند در این فهرست صعود کنند.

چین

چین دومین مصرف کننده بزرگ نفت در جهان است و انتظار می‌رود در ۱۰ سال آینده آمریکا را پشت سر بگذارد. نوسان اقتصادی چین می‌تواند روی قیمت نفت تأثیر بگذارد در حالی که در بخش عرضه این کشور تأثیری برای جبران آن ندارد. چین پنجمین تولیدکننده بزرگ جهان است اما تنها ۴.۷۸ میلیون بشکه در روز یا معادل یک سوم تولید آمریکا و کمتر از نصف تولید عربستان سعودی یا روسیه، نفت تولید می‌کند. این قدرت خرید چین است که روی قیمت نفت تأثیر می‌گذارد و چینی‌ها از این نظر هر روز قوی‌تر می‌شوند. آن‌ها همچنین از نظر هزینه سرمایه برای افزایش ظرفیت پالایش و ذخیره‌سازی در جهان پیشرو هستند.

ایران و عراق

ایران و عراق متحد یکدیگر به شمار نمی‌روند اما از نظر سطح تولید نفت، وابستگی به نفت برای بازسازی اقتصادی و عضویت در اوپک شبیه هم هستند. این دو کشور همچنین تمایلی به کاهش تولید نشان نداده‌اند. ایران هدف تحریم‌های آمریکا قرار گرفته و عراق تلاش می‌کند هزینه بازسازی دهه‌ها جنگ را تأمین کند. سطح تولید این کشورها متغیر بوده و می‌تواند روی قیمت‌های نفت تأثیر بگذارد.

ونزوئلا

تأثیر ونزوئلا روی قیمت نفت مداوم و با سقوط تولید این کشور، رو به افول است. اما تحریم‌های جدیدی که از سوی آمریکا علیه این کشور وضع شده است، باعث شده قیمت نفت با قوت گرفتن احتمال حذف عرضه این کشور از بازار جهش پیدا کند. تولید نفت ونزوئلا که در سال ۲۰۱۵ به حدود سه میلیون تن بالغ شد، اکنون به پایین‌ترین سطح از سال ۲۰۰۳ رسیده و حدود یک میلیون بشکه در روز است. تحریم‌هایی علیه مقامات نظامی و رئیس شرکت نفت دولتی ونزوئلا وضع شده است و این مسئله به سقوط تولید نفت این کشور شتاب بخشیده است.

کشورهای دیگری هم هستند که مانند لیبی و نیجریه با رویدادهایی مانند کودتاهای نظامی یا اختلالات تولید می‌توانند روی قیمت نفت تأثیر بگذارند اما فعلاً این شش کشور در تیر اخبار بوده و عرضه و تقاضا را متوازن می‌کنند.