وضعیت بحرانی تَرک‌های اثر باستانی «نقش رستم»

 یک مسؤل میراث فرهنگی از پایش آثار تاریخی و فرهنگی در استانهای کشور، در پی بارش شدید باران و سیل خبر داد و گفت: پل افرینه در آب غرق است، همچنین بخشی از دیوار بزرگ گرگان آسیب دیده است و خانه رهبری و خانه ملاصدرا در قم دچار آسیب شده است.

به گزارش تسنیم، محمد حسن طالبیان با اشاره به شدت بارش باران در استانهای مختلف کشور و نیز جاری شدن سیل در تعدادی از استانها اظهار کرد: به محض شروع بارش باران و احتمال وقوع سیل و طغیان روخانه‌ها، همکاران ما در سراسر کشور فعالیتهای خود را با موضوع پایش آثار تاریخی و برنامه ریزی برای جلوگیری از آسیب به این آثار شروع کردند و تاکنون نیز همه همکاران ما در سراسر کشور در آماده باش کامل هستند.

وی افزود: بر اساس گزارشهای اعلام شده از سوی مدیران میراث فرهنگی استان فارس، خوشبختانه در مجموعه‌های فرهنگی تاریخی مهم این استان از جمله تخت جمشید، آسیبی مشاهده نشده است چرا که آب از طریق کانالهای دفع سیلاب تخت جمشید که در دهه 80 و اوایل 90 بیش از 1200 متر آن لایروب و کاوش شد، به خوبی هدایت شده و خطری این مجموعه جهانی را تهدید نمی‌کند.

طالبیان گفت: همچنین صفه سازی آرامگاه کوروش و گاوبیون بندی جداره‌های رود پشت آن در دهه 80 توسط بنیاد پارسه، پاسارگاد خطر سیل را از این محوطه دور کرده است. اما ترک‌های نقش رستم متاسفانه در حال باز شدن هستند و وضعیت بحرانی است.

وی افزود: علی رغم اینکه اثر دروازه قران در سلامت است اما برخی از بناهای تاریخی در بافت شیراز دچار تخریب و فرسایش هستند.

وی اعلام کرد که در حمام و بازار وکیل آب گرفتگی داشتیم که خوشبختانه این مشکل در حال رفع شدن هست. بناهای ساسانی فارس آسیب‌های جزیی دیده اند ولی در معرض جدی تهدید باران و سیل هستند.

معاون میراث فرهنگی کشور افزود: در استان گلستان نیز پل آق قلا و بخشی از دیوار بزرگ گرگان و محوطه‌های کاوش شده که در بستر رودخانه هستند آسیب‌های جدی دیده اند که در حال پایش هستیم و به محض فروکش آب بررسی نهایی این آثار آغاز خواهد شد.

همچنین وی اعلام کرد که اثار تاریخی گمیشان در تهدید سیل و وضعیت بحرانی است.

طالبیان گفت: با بررسی‌های انجام شده مشخص شد، رطوبت بالا رونده در برج گنبد قابوس افزایش یافته است و در حال بررسی و پایش این اثر هستیم.

وی در ادامه گفت: دهدشت نیز با کنترل بیشتر و با محدودیت بازدید کنندگان در حال کنترل است.

طالبیان ادامه داد: موضوع بارش باران در استان مازندران نیز مورد بررسی قرار گرفت که خوشبختانه با باز شدن تمام دریچه‌های سد، آسیبی به باغ عباس آباد نرسید.

این مقام مسئول در ادامه گفت: در استان اصفهان نیز پایش‌های لازم صورت گرفته و علی رغم اینکه از بناهای تاریخی آسیبی گزارش نشده است اما وضعیت پل‌های تاریخی زاینده رود بر اثر سیلاب نگران کننده است.

طالبیان افزود: روستاهای ابیانه و کندوان خوشبختانه آسیب جدی ندیده و گزارشهای آثار تاریخی خراسان جنوبی و شمالی و رضوی، ایلام، بوشهر‌، اردبیل و آذربایجان شرقی حاکی از سلامت ابنیه تاریخی این استان‌هاست در سیستان و بلوچستان به دو بنا در چاه بهار و زاهدان بر اثر بارندگی شدید آسیب وارد شده است.

وی در ادامه گفت: در خصوص مسجد جامع ساوه و نیز سایر مساجد و ابنیه تاریخی نیز با توجه به پاکسازی و باز شدن راه ناودان ها و ابراهه ها ، خطری این ابنیه را تهدید نمی کند و آسیبی گزارش نشده است.

معاون میراث فرهنگی کشور گفت: خوشبختانه قلعه فلک الافلاک نیز آسیبی گزارش نشده اما بخش از پایه و طاق آجری پل کشکان در استان استان لرستان تخریب شده، همچنین بستر پل کلهر شسته شده ولی پایه‌ها فعلا تخریب نشده است اما تهدید همچنان باقی است. پل افرینه در آب غرق است، میزان آسیب وارده بعد از فروکش کردن پل قابل ارزیابی است.

این مقام مسئول یادآورد شد: در مازندران آسیب‌های وارده در بناهای مختلف از ده درصد تا پنجاه درصد گزارش شده که نشان از وضعیت اضطراری دارد که ضرورت رسیدگی فوری را می‌طلبد، ضمن اینکه بافت تاریخی لافت و بستک و بندر پل و رویدر در هرمزگان نیز حاکی از آسیب‌های مختلف است.

به گفته طالبیان، آذربایجان غربی هم از آسیب‌های مختلف در بناها و مجموعه‌های تاریخی خبر داده که برخی از آنها نگران کنده است و مرمت اضطراری نیاز دارد.

وی در ادامه از آسیب‌های مختلف آثار تاریخی کردستان خبر داد که گزارش حدودی و مقدماتی خسارات ارایه شده است ولی گزارش دقیق آن بزودی منتشر خواهد شد.

طالبیان در ادامه گفت: در مورد آثار خوزستان، علاوه بر خسارات شهرهای تاریخی دزفول و شوشتر و تهدیداتی که پیش روست، اعلام کرد که آثار شوشتر در معرض جدی باران و سیل است به گونه ای که تا دیشب بند میزان غرق در آب و نگرانی در مورد رانش صخره ها وجود دارد.

وی همچنین اظهار داشت: بررسی‌ها در سایر استانهای کشور نیز صورت گرفته و تاکنون گزارشی از آسیب به ابنیه‌هایی مانند گنبد سلطانیه، دستکندهای همدان، آثار تاریخی کرمان، آثار یزد و ... ارائه نشده است.

معاون میراث فرهنگی سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری افزود: منطقه تاریخی حسنلو و نیز تپه سیلک نیز آسیبی گزارش نشده و سایر آثار تاریخی نیز به صورت مداوم در حال پایش و بررسی هستند.

طالبیان گفت: قلعه‌های چهارمحال و بختیاری آسیب دیده و یک منطقه گردشگری دچار تخریب و آسیب جدی شده، گزارشی از آسیب‌های استان البرز و کرمانشاه هنوز واصل نشده است.

وی در ادامه گفت: یکی دو تا از بناهای ثبتی ما ( خانه رهبری و خانه ملاصدرا) در بارندگی و سیل یکی دو روز گذشته در قم آسیب دیدند و مجبور شدیم خانه‌های مسکونی اطراف را تخلیه کنیم.

معاون میراث فرهنگی سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری در ادامه همچنین از پایش آثار تاریخی استان تهران و آماده باش در پایتخت خبر داد.

طالبیان در ادامه با اشاره به آماده باش کامل سازمان میراث فرهنگی تصریح کرد: تمام مدیران کل میراث فرهنگی در 31 استان کشور، مدیران امور پایگاههای ملی و جهانی، مدیران موزه‌ها و معاونان میراث فرهنگی استانهای مختلف در آماده باش کامل هستند.

وی همچنین افزود: میزان خسارات وارده تا دو سه روز آینده با بررسی دقیق تر بعد از فروکش کردن سیلاب‌ها انجام خواهد شد.

پیش بینی معاون میراث فرهنگی این است که بلافاصله مرمت اضطراری و متعاقب آن بعد از تهیه طرح مرمت و تصویب آن، اجرای مرمت اساسی این بناها و مجموعه های آسیب دیده با تامین اعتبار از محل طرح‌های مقابله با بحران، در اولویت اقدام استانها باید قرار گیرد.