بازخوانی و مرور ۹ آتش‌سوزی مشهور ایران، روایتی از تکرار فجایع تکراری است و نبود سیستم‌های اطفای حریق در ساختمان‌ها، بهروز نبودن تجهیزات، مدیریت بحران و نبود آموزش در زمینه مراقبت از خود در مدرسه‌ها یا برای افراد عادی را بیش از پیش به رخ می‌کشد.
هیچ وقت فراموش نمی‌کنیم روزی را که ساختمان پلاسکو، پیش چشم هزاران تماشاگر در آتش سوخت فرو ریخت و ۱۶ آتش نشان را در خود مدفون ساخت! یادمان نمی‌رود التهاب ثانیه‌ها را، روزهایی را که خانواده آتش نشان‌ها رو به روی خرابه ای به نام پلاسکو می‌نشستند و لحظه‌ها را می‌شمردند! با همه این اوصاف پنج شنبه گذشته اتفاقی رخ داد که بی‌شباهت به پلاسکو نبود و می‌توانست باز هم فاجعه ای را رقم بزند! زیرا باز هم خیلی از اشتباهاتی که در حادثه پلاسکو باعث به وجود آمدن آن فاجعه بود، رخ داد ! با این اوصاف پر واضح است که پلاسکو با تمام آن روزهای تلخ درس عبرتی برای ما محسوب نشده است!آنچه گذشت...
ساعت ۲۲ شب پنجشنبه بود که مجتمع بزرگ تجاری پایتخت دچار آتش سوزی شد. این حادثه خوشبختانه تلفاتی نداشت اما بخش‌هایی از طبقه اول و طبقه سوم این ساختمان ۱۴ طبقه دچار آتش‌سوزی شد و دود زیادی تا طبقه پنجم سرایت کرده بود. دود بسیار شدید ورود آتش‌نشان‌ها را به داخل ساختمان بدون تجهیزات دشوار کرده بود اما خوشبختانه این حادثه در زمان تعطیلی پاساژ رخ داد و تلفاتی نداشت.
دقایقی پس از شروع آتش سوزی و انتشار دود غلیظ، نیروهای چندین کلانتری همجوار پس از اعلام حریق در پاساژ یادشده برای برقراری نظم و امنیت پیرامونی محیط در محل حاضر شدند. سیدجلال ملکی سخنگوی سازمان آتش‌نشانی و خدمات ایمنی شهرداری تهران نیز در این باره به خبرنگاران گفته بود: «در پی اعلام انتشار دود از مجتمع پاساژ پایتخت واقع در خیابان میرداماد آتش‌نشانان به محل حادثه اعزام شده و پس از ورود به این مجتمع تجاری منبع دود را جستجو کردند. آتش‌نشانان بعد از مدتی متوجه شدند منبع این دود، آتش‌سوزی در طبقه سوم این ساختمان است، آتش‌نشانان فوری مشغول انجام عملیات و اطفا حریق شدند و خوشبختانه این حادثه تلفات جانی نداشته است.»
وی با یادآوری اینکه دود ناشی از این آتش‌سوزی تا طبقه پنجم این ساختمان را فرا گرفته بود، ادامه داد:« پس از اعلام این حریق، پنج ایستگاه آتش‌نشانی به همراه سه نردبان در محل حاضر شدند و عملیات اطفا حریق از سوی آتش‌نشانان به اتمام رسید و آتش به طور کامل خاموش شد.» این آتش سوزی در مجتمع پاساژ پایتخت اگرچه بعد از چند ساعت مهار شد اما حواشی بسیاری در پی داشت که بی توجهی به آنها می‌توانست حوادثی مانند پلاسکو را رقم بزند.
>کمبود‌ها همچنان پا برجاست!
بازخوانی و مرور ۹ آتش‌سوزی مشهور ایران، روایتی از تکرار فجایع تکراری است و نبود سیستم‌های اطفای حریق در ساختمان‌ها، بهروز نبودن تجهیزات، مدیریت بحران و نبود آموزش در زمینه مراقبت از خود در مدرسه‌ها یا برای افراد عادی را بیش از پیش به رخ می‌کشد.
یکی از دلایلی که خیلی از کارشناسان آن را سبب به وجود آمدن فاجعه پلاسکو و جانباختن آتش‌نشانان می‌دانستند نبود و یا کمبود امکانات لازم برای آتش نشانان در زمان وقوع حادثه بود به طوری اعضای هیئت ویژه گزارش ملی حادثه پلاسکو «وجود بار حریق بسیار زیاد در ساختمان به علت مقادیر زیاد پارچه»، «نبود پلکان اضطراری و وجود اشکال در پلکان»، «نبود هر گونه فضابندی و جداسازی مقاوم در برابر آتش»، «مشکلات فنی لوله‌های قائم آتش‌نشانی و عدم تعمیر و نگهداری صحیح از آنها در دوران بهره‌برداری» و «وجود موانع زیاد برای فعالیت آتش‌نشانان» را از جمله دلایل گسترش سریع آتش در ساختمان پلاسکو و بروز آن فاجعه اعلام کرده‌اند.
او با بیان این مطلب که علت اصلی حادثه در دست بررسی است، گفت: «متاسفانه سیستم کنترل اطفای حریق و ایمن سازی مجتمع فعال نبوده است. موضوعی که می‌تواند برای ساختمان‌های تجاری و مجتمع‌های بلند مرتبه حادثه ای شبیه پلاسکو ایجاد کند. حادثه در زمانی رخ داد که هیچ‌کس در این مجتمع نبود و همه مغازه‌ها را تعطیل کرده بودند اما اگر این اتفاق در ساعت ۱۲ظهر می‌افتاد مطمئن باشید ما در این رویداد شاهد کشته هم می‌بودیم. اگرچه مسئولان این ساختمان می‌گویند مجتمع پایتخت به سیستم کنترل آتش و ایمن سازی مجهز بود اما این سیستم‌ها در زمان آتش هیچ واکنشی نداشتند! این نشان می‌دهد یا این‌ها غیرفعال بودند یا معیوب! نمی‌دانم چرا موضوع پلاسکو برای ما درس عبرت نمی‌شود، ما همیشه به پله‌های فرار، برنامه خروج هنگام حادثه، سیستم اطفای اتوماتیک، آتش نشان مقیم و... تاکید می‌کنیم اما گویا گوش شنوایی وجود ندارد.»
>ورود بی اجازه مغازه دارها به آتش
ازدحام جمعیت و ورود بدون اجازه مغازه داران به ساختمان پلاسکو در حین آتش سوزی که برای جمع کردن سرمایه شان وارد می‌شدند از جمله دلایلی بود که باعث به وجود آمدن این فاجعه شد چرا که حضور مغازه داران وقت و انرژی زیادی را از آتش نشانان گرفت تا بتوانند آنها را خارج کنند و در نهایت نیز چند نفر از مغازه داران زیرآوار ماندند! با این اوصاف در آتش سوزی ساختمان پایتخت نیز شاهد همین حضور‌های بدون اجازه افراد مختلف بودیم به طوری که سخنگوی سازمان آتش‌نشانی در این باره گفته بود:« متاسفانه پس از اینکه موضوع آتش سوزی اعلام شد، شاهد بودیم که حدود ۲۰۰ مالک خود را به ساختمان رساندند و از درهای مختلف وارد مجتمع شدند! تا زمانی که کسی در ساختمان نبود، تنها دغدغه ما خاموش کردن آتش و خروج دود بود اما با ورود این افراد به ساختمان، آتش نشان‌ها دچار دغدغه‌های متعدد شدند؛ اینکه صاحبان مغازه‌ها دقیقا کجا هستند؟ آیا کسی توی آسانسور گیر کرده یا نه؟ کسی به واسطه میزان دود بیهوش شده و...؟ یکی از مشکلات بزرگ آتش‌نشان‌ها در هنگام آتش سوزی در ساختمان‌های اداری و تجاری همین است که باعث می‌شود تمرکز از آنها گرفته شود. باید اجازه دهیم ضرر و زیان حاصله صرفا مالی باشد و جان مان را فدا نکنیم. ما متاسفانه مانع ورود هر کس که می‌شدیم ناراحت می‌شود و می‌گفت چک‌ها و جنس‌هایم توی آتش مانده است! حادثه ای مشابه آن چه در پلاسکو تجربه کردیم.»
>یک شوخی به نام ایمنی در ساختمان!
دی ماه سال جاری بود که عباس جعفری دولت آبادی دادستان تهران گفت:« در حال حاضر ساختمان‌های ناایمن زیادی در تهران با آمار ۲۱هزار ساختمان پرخطر در تهران وجود دارد که ۲۴۳ ساختمان وضع بسیار نامناسبی دارد.» با این اوصاف به نظر می‌رسد که ایمنی در ساختمان در کشور ما شوخی بیش نیست چرا که سخنگوی سازمان آتش‌نشانی نیز در این باره معتقد است:«در این شهر ساختمان‌های بالای ۱۲۰ طبقه وجود دارد. هیچ نردبان آتش‌نشانی نمی‌تواند به بالای این ساختمان‌ها برسد. در همه این کشورها بحث سیستم اطفای حریق و آموزش‌های شهروندی مانع آتش سوزی می‌شود. ما در منطقه ۲۲ برج‌هایی داریم که پس از دو سال از تکمیل آن هنوز برق شان وصل نشده و به لحاظ فنی ضعف دارند اما مورد بهره برداری قرار گرفته‌اند.»
>مردم فهمیدند
در ساعت‌های ابتدایی پلاسکو شاهد بودیم که افراد زیادی به طرف این ساختمان هجوم آوردند و با آن عکس و فیلم یادگاری می‌گرفتند اما تنها نقطه مثبت در تجربه آتش سوزی پایتخت این بود که هیچ کس برای گرفتن عکس و فیلم در این مکان تجمع نکرد و مردم راه را برای عبور و مرور امداد باز کرده بودند. این یعنی مردم از تجربه پلاسکو درس گرفته‌اند و دوباره آن را تکرار نمی‌کنند اما این تجربه به ما نشان داد که کمی‌ها و کاستی‌های ۲ سال پیش همچنان پا برجاست و از شدت و وسعت آن کم نشده است! این طور که مشخص است آتش نشانان و تجربه پلاسکو نیز برای مسئولان به فراموشی سپرده شده است و دیگر کسی به فکر ایمنی در ساختمان و پرداختن به تجهیزات آتش نشانان نیست؛ پلاسکو برای هیچ کس جز مردم درس عبرت نشد!
منبع:آفتاب یزد
ارسال نظر
